شهيدي كه 9 شناسنامه داشت

نخستين روحاني مجروح و اسير جنگ تحميلي، نخستين روحاني شهيد دفاع مقدس، نخستين نماينده امام خميني(ره) كه در جنگ به شهادت رسيد، نخستين فرمانده شهيد جنگ هاي چريكي و پارتيزاني و تشكيل دهنده گروه هاي مسلح به امر امام خميني (ره) در سال 1342تنها بخشي از خصوصيات شهيد قنوتي است.

شيخ محمدحسن شريف قنوتي، كه بعدها به ويژه در روزهاي آغازين جنگ تحميلي عراق عليه ايران به « شيخ شريف » شهرت يافت، در ۳ تير ۱۳۱۳ در روستاي قصبه، از توابع اروندرود آبادان، در خانواده اي روحاني و متدين چشم به جهان گشود.

شيخ محمد حسن از همان دوران كودكي، كلام وحي را در ذره ذره جان خويش جاي داد تا ياري‏رسان تشنگان هدايت باشد و پرتويي از روح بلند اسلام و هدف والاي آن را بر عاشقان اين دين مبين عرضه دارد. شهيد شريف قنوتي در دامان پدر و مادري پرورش يافت كه از همان اوان كودكي، او را با نور علم و تقوا آشنا كردند. او به دليل علاقه‏اي كه به روحانيت و علوم ديني داشت، به كسب معارف ديني و اسلامي روي آورد و با هوش سرشار خود، مدارج كمال را به سرعت پيمود



*ورود به حوزه

در دوران كودكي به كسب علوم و معارف ديني روي آورد و مقدمات اسلام را نزد عمويش، عبدالستار اسلامي، سپس عبدالرسول قائمي در آبادان فراگرفت.

در ۱۳۳۷ ش با توجه به رونق علمي حوزه علميه بروجرد دوره سطح و بخشي از خارج را به پايان رساند، سپس براي تكميل تحصيلات حوزوي وارد حوزه علميه قم شد و محضر درس آيت الله سيد محمدرضا گلپايگاني و نيز امام خميني (س)، را درك كرد و تا مرتبه اجتهاد پيش رفت.



*همرزمي با شهيد نواب صفوي

شهيد محمد حسن شريف قنوتي به ساخت مسجد اهميت بسياري مي داد و شعارش مسجدسازي بود. از كشيدن نقشه و طرح تا بيل زدن و ملات ساختن و حتي در حمل آجر براي ساخت مسجد كمك مي كرد.

وي مبارزات سياسي خود را از زمان فعاليت فدائيان اسلام آغاز نمود و همكاري هاي اندكي با آن گروه، به ويژه شهيـد سيـد مجتبي ميرلوحي ( نواب صفوي ) داشت. او در كنار مبارزات سياسي فعاليت هاي اجتماعي را نيز ادامه داد و در ۱۳۳۷ ش پس از اتمام درس خارج در محضر آيت الله گلپايگاني، از سوي ايشان براي امور تبليغ به سرنجلك و سپس اردكان فـارس اعزام گرديد. او چندين سال در روستاها و بخش هاي اردكان فارس به تبليغ و ترويج احكام اسلامي پرداخت و در كنار آن فعاليت هاي اجتماعي زيادي انجام داد و در روستاها براي مردم مسجد، حمام و دبستان ساخت و در رفع برخي از مشكلات آنان كوشيد. او به منظور كمك به معيشت خانواده هاي فقير صنعت قاليبافي را با ايجاد دارهاي قالي در منازل توسعه داد. همين اقدامات سبب شده بود كه وي محبوبيت و مقبوليت خاصي در ميان مردم آن سامان بيابد.



*فعاليت هاي تبليغي

شهيد قنوتي براي مردم اردكان فارس و حومه مصلحي خيرانديش، معلمي آگاه، مبلغي متقي، عالمي دلسوز و مرجعي براي حل مشكلات و نيز شريك غم ها و شادي هاي آنان بود.

از اقدامات مفيد و خيرخواهانه شريف قنوتـي در اردكان فارس، تشكيل و تأسيس چند مسجد، مهديه، حوزه علميه و صندوق قرض الحسنه بود.

با شروع نهضت اسلامي به رهبري امام خميني در ۱۳۴۲ ش، فعاليت هاي سياسي شريف قنوتي شدت بيشتري يافت. او با وجود جو خفقان حاكم در زمان پهلوي، در مساجد به سخنراني و افشاگري مي پرداخت و آشكارا به دفاع از امام خميني پرداخته و اعلاميه ها و رساله ايشان را با ياري ديگر همرزمانش در بين مردم توزيع مي كرد. شب ها در منزل عده اي از انقلابيون جلسات مخفي تشكيل مي دادند و به گفتگو و مباحثه پيرامون اسلام به ويژه قرآن مي پرداختند. عمده ترين تلاش او در منطقه فارس به ويژه اردكان، رشد آگاهي و معنويت مردم، آشنايي آنان با نهضت اسلامي و ارشاد جوانان بود. فعاليت هاي سياسي او سبب شد كه ساواك فارس توجه ويژه اي به او داشته باشد و فعاليت ها و حركات و رفتارهاي او را زير نظر بگيرد. او در دوره اي در انديشه تشكيل گروهي مسلحانه به نام انصارالزهرا بود كه عده اي را نيز به همين منظور تربيت كرد، اما وقتي نظرات امام خميني، رهبرِ مبارزه، را درباره شيوه مبارزه جويا شد، فعاليت هاي گروه مزبور را به سمت مبارزه فرهنگي با رژيم پهلوي سوق داد.

او در آگاهي و روشنگري مردم نقش بسزايي ايفا كرد و بارها تحت تعقيب ساواك قرار گرفت و بازداشت و زنداني گرديد.



*مبارزات دوران انقلاب

در يكي از اين بازداشت ها طوايف اطراف اردكان شيراز در حمايت از شريف قنوتي جلوي ژاندارمري تجمع كرده و اخطار دادند كه اگر شريف قنوتـي از زندان آزاد نشود كشتار عظيمي به راه خواهند انداخت. رژيم براي آرام كردن اوضاع مدت كوتاهي بعد او را از زندان آزاد كرد، اما ممنوع المنبر نمود. در گزارشات برجاي مانده، از ساواك شريف قنوتـي روحاني افراطي پيرو عقايد و افكار امام خميني معرفي شده است.

9 شناسنامه و 9 فاميلي مختلف براي فرار از دست ساواك براي خودش درست كرده بود و هر بار يكي را نشان مي داد آخر هر جا مي رفت دستگير مي شد: قم، تهران، اصفهان، مشهد همه جا پرونده داشت...

او در دوراني كه از سوي ساواك ممنوع المنبر شده بود مبارزات خود را به اشكال مختلف ادامه داد و منزلش محل رجوع جوانان و انقلابيون واقع شد.

وي از سال 32 تا 37 مقالات هفتگي در نشريه نداي حق چاپ مي كرد و كتاب هم مي نوشت، كتاب هايي همچون كشكول، اهداف امام حسين (ع)، تاريخ جنايت در اروپا، مباحث تفسير قرآن و نهج البلاغه و ديوان اشعار از جمله كتاب ها و آثار شهيد قنوتي است.

شريف قنوتي پس از مدتي به عنوان نماينده حضرت امام خميني در اردكان و حومه برگزيده شد. او وجوهات شرعي را از مردم دريافت مي كرد و به شهر قم و نجف ارسال مي نمود. در طول اين مدت، بارها با حضرت امام خميني از طريق مكاتبه ارتباط يافت كه در داخل متن در بخش مربوطه به اين مكاتبات اشاره شده است.



* زندان هاي ساواك

فعاليت هاي شريف قنوتي سبب شد كه ساواك شيراز احساس خطر نموده و نسبت به دستگيري وي اقدام كند. آنان به منزل شريف قنوتي حمله بردند اما به وي دست نيافتند، چون شريف قنوتي اندك زماني پيش از آن با ياري همسايه ها با تعدادي اعلاميه به اصفهان رفته بود. ساواك شيراز موضوع را با ساواك اصفهان در ميان گذاشت و عوامل رژيم، شريف قنوتي را با تعدادي اعلاميه امام خميني دستگير كرده و تحت شديدترين شكنجه ها قرار دادند. وي پس از مدتي آزاد گرديد و بلافاصله به اردكان فارس مراجعت كرد و مورد استقبال مردم آن سامان قرار گرفت.

در ۱۳۴۹ ش، پس از شهادت آيت الله سيد محمدرضا سعيدي، بار ديگر به دليل فعاليت هاي سياسي اش دستگير و مدتي زنداني گرديد، اما اين دستگيري ها و بازداشت ها نمي توانست او را از راهي كه در پيش گرفته بود و هدفي كه براي آن تلاش مي كرد، منصرف سازد.

محمدحسن شريف قنوتي در ۱۳۵۵ ش خانواده اش را به بروجرد انتقال داد و خود با استفاده از نام مستعار « شريف طبع » فعاليت هاي سياسي اش را ادامه داد. با اوج گيري مبارزات مردمي براي پيروزي نهايي، بر وسعت فعاليت هاي شريف قنوتي افزوده شد و از آنجا كه وي در اردكان، شيراز، ياسوج و اصفهان براي عوامل رژيم فرد شناخته شده اي بود، به مسجدسليمان رفت تا راحت تر به فعاليت هايش ادامه دهد. او در آن سامان به ارشاد و تبليغ مردم و نيز به روشنگري عليه رژيم پهـلوي پرداخت و در كنار آن به نشر و توزيع اعلاميه هاي حضرت امام خميني ادامه داد. او براي آن كه به راحتي به دست عوامل ساواك نيفتد، شب ها را به همراه عده اي از ياران انقلابي اش در مسجد مي ماند. پس از مدتي، ساواك مسجدسليمان از وجود او احساس خطر كرده و براي دستگيري وي اقدام كرد. عوامل رژيم در آبان ۱۳۵۷ شبانه از پشت بام به مسجد ريخته و پس از دستگيري شريف قنوتي به زندان اهواز انتقالش دادند. او در زندان هم ساكت نمانـد و به افشـاگري عليه رژيـم ادامـه داد. چند بار هم دست به اعتصـاب غذا زد و در عاشـوراي سـال ۱۳۵۷ پس از عزاداري، به همراه برخي ديگر از انقلابيون اعتصاب زندانيان را ساماندهي كرد.

شريف قنوتي در ۲ دي سال ۱۳۵۷ از زندان اهواز رهايي يافت و به بروجرد بازگشت و به هدايت و سازماندهي راهپيمايي ها و مبارزات مردمي پرداخت. همسرش مي گويد : « شب ها با قم و تهران تلفني تماس مي گرفت و براي راهپيمايي ها شعار تهيه مي كرد و يا از دوستان خود براي خواندن و توزيع و پخش اعلاميه هاي امام كمك مي گرفت ». او داراي طبع شعري هم بود و در راهپيمايي ها و تجمعات، اشعار و سروده هاي خود را براي مردم مي خواند. فعاليت هاي انقلابي شريف قنوتي در بروجرد به حد فزاينده اي چشمگير بود.پس از پيروزي انقلاب اسلامي، بار ديگر به اردكان فارس رفت و بنا به درخواست مردم منطقه مسئوليت نمايندگي شوراي شهر را عهده دار شد و با ياري آيات بهاءالدين محلاتي و عبدالرحيم رباني شيرازي به فعاليت هاي عمراني و اجتماعي مشغـول گرديد. در اوايل سـال ۱۳۵۹ ش به بروجرد رفت و به عنوان نماينده ويژه دادستان انقلاب اسلامي بروجرد مشغول خدمت شد.



*حضور در جبهه هاي حق عليه باطل

با آغاز جنگ تحميلي عراق عليه ايران، عرصه ديگري از مبارزات شريف قنوتي آغاز شد. او اين بار به شكلي ديگر وارد مبارزه شد. ابتدا براي اولين بار ستاد كمك رساني به مناطق جنگي جنوب و غرب كشور را در بروجرد به راه انداخت و در ۳ مهر ۱۳۵۹ با كارواني متشكل از چندين كاميون ( به قولي ۲۱ كاميون ) آذوقه اهدايي مردم بروجرد به خرمشهر اعزام گرديد. پس از بازگشت، در بسيج نيروهاي مردمي و اعزام آنان به جبهه هاي نبرد فعال شد.



*نجات خرمشهر از سقوط

در اواسط مهر به همراه تشكلي از جوانان بروجرد به خرمشهر رفت و خود لباس رزم پوشيد و با تشكيل گروه هاي چريكي الله اكبر و گروهان هاي مقاومت، خرمشهر را براي چندمين بار از خطر سقوط حتمي نجات داد. فعاليت ها و مقاومت هاي او و يارانش دشمن را به ستوه آورده بود و ستون پنجم دشمن مي كوشيد به هر طريق ممكن شيخ شريف را از سر راه بردارد.

گروه او در جنگ تن به تن اغلب موفق بيرون مي آمد و اين شكست ها براي دشمن سنگين بود.



*شهادت سرخ

شيخ شريف علاوه بر فرماندهي برخي از محورها در خرمشهر و هدايت نيروها، مسئوليت تأمين مهمات نيروها را هم عهده دار بود. در روز ۲۴ مهر ۱۳۵۹، وي به هنگام رساندن مهمات به يكي از نقاط درگيري در خيابان چهل متري خرمشهر، به مقر عوامل بعثي وارد شد. نيروهاي بعثي با مشاهده وانتِ حامل شريف قنوتي، براي از بين بردن او به سرعت دست به كار شدند و وانت مزبور را زير رگبار گلوله بستند. شيخ كه به همراه راننده اش در ميان آتش عراقي ها گرفتار شده بود تصميم گرفت از محل دور شود، اما عراقي ها لاستيك اتومبيل را نشانه رفتند و ديگر كاري از دست شيخ و راننده اش برنمي آمد. عراقي ها براي از بين بردن او نيروي زيادي به ميدان معركه هدايت كردند و سرانجام شيخ را بر اثر اصابت گلوله به آرنج ها و زانوها و گردن از پاي درآوردند. وقتي شيخ شريف روي زمين افتاد، آنان خود را به او نزديك كرده و با استفاده از سرنيزه فرق سرش را شكافتند و كاسه سرش را جدا كردند …. مدتي بعد رزمندگان اسـلام خود را به محل نبرد رساندند و پس از سـاعت ها جنگ تن به تن، پيكر شيخ را از دست متجاوزان گرفتند و به پشت جبهه انتقال دادند. آن روز شيخ و عده اي از يارانش در نقاط مختلف شهر، مردانه با دشمن متجاوز جنگيدند و پس از رشادت هاي فراوان به شهادت رسيدند و نام خرمشهر هم به خونين شهر تغيير يافت.

ايشان بسيارخوشرو، خوش برخوردو سبب روحيه ي رزمندگان منطقه ي آبادان وخرمشهرو اروندكنار بود. علاقۀ خاص ايشان نسبت به رزمندگان و رزمندگان نسبت به شيخ داشتند. بسيار متدين، زاهد و عابد بود. به گفته ي همرزمان او نماز خواندنش عجيب و عمقي بود.

گفتني است: شريف قنوتي همرزم شهيد نواب صفوي، اولين نما ينده امام خميني وسايرمراجع عظام و اولين فرمانده جنگهاي چريكي وپارتيزاني است كه در معركه به شهادت رسيده است.

18/313