گزیده احکام رساله مصور جانبازان؛ احکام تیمم(3) نحوه تیمّم نیابتی

[386] م  تیمّم نیابتی به شرح زیر است:

اوّل: خودِ شخص مکلّف «نیّت » كند.
بهجت: خود مكلّف نیّت میكند و احوط، لزوم نیّت مباشر و نایب هم است.
صافی: احتیاط اینست که نایب هم نیابت کند.⁽¹⁾

دوم :
الف) اگر امكان دارد، نایب با دستِ خود شخص ناتوان تیمّم كند؛ بدین صورت كه نایب دستِ شخص ناتوان را به زمین زده و با دستِ شخص ناتوان، پیشانی و پشت دست های او را مسح كند.⁽²⁾

بهجت: نایب، دست عاجز را به زمین می زند و با آن او را مسح می دهد؛ لكن احوط این است كه اگر دست زدن به زمین برای مكلّف ممكن است و مسح ممكن نیست، هم خودش به زمین دست بزند و هم به وسیله نایب و اگر زدن دست به زمین برای او ممكن نیست، (3)

سیستانی: اگر وظیفه او تیمّم است و نمی تواند به تنهایی تیمّم كند، باید از دیگری كمک بگیرد تا دست های او را بر چیزی كه تیمّم با آن صحیح است، بزند و سپس، آن ها را بر پیشانی و دست های او بگذارد تا خود او در صورت امكان، كف دو دست را بر پیشانی و بر پشت دست ها بكشد؛ و اگر این ممكن نبود، باید نایب او را با دست خود او تیمّم دهد.⁽⁴⁾

مكارم: كسی كه خود توانایی بر تیمّم ندارد، باید نایب بگیرد؛ یعنی كسی دست های او را بر زمین زند، یا اگر ممكن نیست بر زمین گذارد و بعد با دست خودش او را تیمّم دهد.⁽⁵⁾

ب) اگر امكان ندارد، نایب با دستِ خود شخص ناتوان تیمّم كند؛ نایب دست خودش را به چیزی كه تیمّم بر آن صحیح است، بزند و به پیشانی و پشت دست های شخص ناتوان بكشد.

سیستانی: اگر ممكن نباشد که نایب او را با دست خود او تیمّم دهد ، نایب باید با دستانِ خود این كار را انجام دهد و در این دو صورت بنابر احتیاط لازم باید هر دو نیّت تیمّم را نمایند؛ ولی در صورت اوّل، نیّت خود مكلّف كافی است.⁽⁶⁾











 

1. صافی، دفتر.
۲. توضیح المسائل ده مرجع، م 711 ؛ امام، تحریرالوسیلة، ج 1، ص 196 ، م 3؛ خامنه ای: استفتا؛ سبحانی، توضیح المسائل، م 685 ؛ همه مراجع: استفتا.
۳. بهجت، استفتائات، ج 1، س 1118 و وسیلةالنجاة، ص 141 ، م 501 و جامع المسائل، ص 224 .
۴. سیستانی، توضیح المسائل، م 701 و منهاج الصالحین، ج 1، ص 130 ،م 373 .
۵. مكارم، توضیح المسائل، م 656 .
۶. سیستانی، توضیح المسائل، م 701 و منهاج الصالحین، ج 1، ص 130 ،م 373 .

رساله مصور جانبازان ؛ احکام و مسائل جانبازان مطابق با فتاوی هفت نفر از آیات عظام و مراجع گرانقدر، نشر شاهد. صفحه314