شهدای عصر پیامبر (بخشش هفتم)؛ سریه بئر مَعونه (چاه مَعونه)
سال های چهارم و پنجم هجری- که سریه چاه معونه نیز در یکی از آنها به وقوع پیوست- از سال هایی بودند که رسول خدا (ص) بیشتر از دیگر زمان ها مورد هجوم قبایل عرب قرار گرفت. در این دو سال، بیشترین جنگ های دفاعی و هجومی مسلمانان اتفاق افتاد. بئرمعونه، که در سال چهارم هجرت واقع شد، از جمله سریه های معروف و پر روایت در تاریخ اسلام است. ماجرای این سریه از این قرار بود که ابوبرا، عامربن مالک، رئیس قبیله بنی عامربن صعصعه، برای رسول خدا (ص) هدایایی فرستاد و آن حضرت به دلیل کافر بودن ابوبراء آن ها را پس فرستاد.
ابوبراء نزد پیامبر (ص) رفتو از ایشان درخواست کرد برای
مسلمان شدن قبیله اش افرادی فرستاده شوند و دین اسلام را تبلیغ و ترویج کنند. او
قول داد که یاران و فرستادگان پیامبر (ص) را در پناه خود حفظ کند.
آن حضرت نیز 33 نفر از اصحاب خود را همراه ابوبراء فرستاد و او در میان مردم خود اعلام کرد: یاران محمد در پناه من هستند. عامر بن طفیل، برادرزاده ابوبراء که به دنبال سمت ریاست قبیل بود، از پیامبر (ص) درخواست کرد تا او را از سوی خود به عنوان جانشین در قبیله بنی عامر بن صعصعه انتخاب کند. پیامبر (ص) ابتدا به وسیله فرستادن نامه او را به اسلام دعوت کرد، اما عامر که از این حرکت ناراحت شده بود، نامه رسان را کشت و سپس به همراه صد نفر از یاران خود به مبلغین اسلام و فرستادگان رسول خدا (ص) در میان قبیله اش- که در حال استراحت بودند- حمله کرد و آنها را به شهادت رساند.
از بین این فرستادگان، عمروبن آمیه ضمری جان سالم به دربرد و خبر این فاجعه را به رسول خدا (ص) رساند. معروف است که عمر و در بازگشت به مدینه، با دو نفر از قبیله بنی عامر بن صعصعه که تازه مسلمان شده بودند و عمرو از اسلام آوردن آنها خبر نداشت. رو به رو شد و هر دو را به قتل رساند. پیامبر (ص) از کشته شدن این دو نفر ناراحت شد و عمر را سرزنش کرد و فرمود: بر من لازم است دیه آنها را پرداخت کنم.
دو حادثه بئرمعونه و رجیع برای مسلمانان بسیار سخت بود و زبان منافقان و یهودیان را به طعنه گشود. این دو سریه بعد از جنگ اُحد و توسط قبایل اطراف مدینه اتفاق افتاد. آنها برای خوشایند قریش و تضعیف مسلمانان دست به چنین اعمالی می زدند. تحویل دو نفر از اسیران سریه رجیع به قریش نیز از همین رو بود.
شهدای بئرمعونه
1) ابوسعد حارث، فرزند صمه بن عمرو
2) ابوشیخ، فرزند ابی بن ثابت
3) ابوعبیده فرزند عمروبن محصن بن عیتک
4) ابوعمرو عامر، فرزند فهیره
5) ابومحمد ابی، فرزند معاذ بن انس
6) ابیَّ، فرزند ثابت بن منذر
7) انس، فرزند معاذبن انس
8) اوس، فرزند معاذبن اوس
9) بشیر انصاری
10) ثابت، فرزند خالدبن عمرو
11) خرام، فرزند ملحان
12) حَکَم، فرزند کیسان
13) خالد، فرزند ثابت بن نعمان
14) رئاب، فرزند حُنیف بن رئاب
15) رافع، فرزند بدیل بن ورقاء
16) سعد، فرزند عمروبن ثقف
17) سفیان، فرزند ثابت
18) سفیان، فرزند حاطب بن امیه
19) سُلیم، فرزند مِلحان
20) سهل، فرزند عامربن عمرو
21) سهیل، فرزند عامر بن سعد
22) طفیل، فرزند سعد بن عمرو
23) عائذ، فرزند ماعص بن قیس
24) عبدالله، فرزند قیس بن صرمه
25) عروه، فرزند اسماء بن صلت
26) قطبه، فرزند عبدعمروبن مسعود
27) مالک، فرزند ثابت
28) مسعود، فرزند سعد بن قیس
29) معاذ، فرزند ماعص بن قیس
30) مُنذر، فرزند عمروبن خُنَیس
31) مُنذر، فرزند محمد بن عقبه
32) نافع، فرزند بدیل بن ورقاء
منبع: شهدای عصر پیامبر (ص)/ابوالفضل بنایی
کاشی/ دفتر مطالعات و تحقیقات معاونت پژوهش و ارتباطات فرهنگی بنیاد شهید وامور
ایثارگران/1389
