چهارشنبه, ۲۳ فروردين ۱۳۹۶ ساعت ۱۵:۵۹
مقالات
تاريخ شفاهي يکي از روش هايي است که در نگارش تاريخ دفاع مقدس استفاده شده است. ثبت و ضبط حوادث دفاع مقدس مهم ترين راه حفظ خاطرات آن دوران است. مسلم است که اسناد و مدارک معتبر پايه و اساس هر نوع تاريخ نگاري است.
آسیب‌شناسی ثبت و ضبط فرهنگ ایثار و شهادت با تکیه بر خاطره‌نویسی

بي‌شک، حوادث و وقايع هر جنگي در اذهان عمومي آن جامعه و جوامع ديگر نگرش‌ها و بازخوردهاي زياد و عميقي مي‌آفريند که مردم آن جامعه ممکن است از شنيدن اين حوادث و وقايع بر خود ببالند، احساس سرافکندگي کنند يا در ذهن آنها تغيير نگرش ايجاد شود. خاطره‌ی تاريخي زمان جنگ نيز نبايد فراموش شود؛ بي‌گمان تعدادي از رزمندگان بي‌ادعا و شجاع ما از بيان خاطراتشان به دلایل شکسته‌نفسي، تعريف نکردن از خود و گاه عدم تمايل براي ظاهر شدن در جلوي دوربين خودداري مي‌کنند، اما بايد عرصه‌ای فراهم شود که فرماندهان و رزمندگان دوران دفاع مقدس با خيالي آسوده و فراغ خاطر بتوانند خاطرات و ناگفته‌هاي جنگ را بيان کنند تا حماسه‌ی هشت سال دفاع مقدس فراموش نشود. در بررسي آسيب‌شناسانه‌ی تاريخ جنگ تحميلي، اين پرسش مطرح است که: به چه ميزان وقايع مذکور تحريف خواهد شد يا بر اثر گذشت زمان از ذهن‌ها محو خواهد گشت؟ لازم است وقايع مهم دوران جنگ نيز به صورت مستند و مصور درآید و نگاشته شود و بعد از اينکه از حافظه‌ی افراد بر روي کاغذ آمد، تحليل شود تا از فراموشي يا تحريفات غرض‌ورزانه و مغرضانه خارج گردد. پس از پايان جنگ و به دست آمدن فرصت براي رزمندگان و جنگ‌ديده‌ها، بعضی خاطرات و دیده‌ها و شنیده‌هایشان را به داستان و رمان تبدیل کردند، اما از آنجا كه هيچ يك از آنها از آموزش‌هاي كلاسيك و تجربه‌ی نوشتن برخوردار نبودند، آثار داستاني سال‌هاي ابتدايي پس از جنگ شكل خاطره داشت. با ایجاد حوزه‌ی هنري و گرد آمدن علاقه‌مندان به نويسندگي در ژانر و موضوع جنگ و آموزش‌هاي ابتدايي، آثاري نو پديد آمد و اين روند تا امروز ادامه دارد. در سال‌هاي اخير بنيادها و ارگان‌هايي به عنوان متوليان ادبيات دفاع مقدس به عرصه آمدند و با تشكيل گروه‌هايي به ثبت و ضبط خاطرات رزمندگان اقدام کردند. تاکنون تعداد قابل توجهي کتاب درباره‌ی دفاع مقدس در قالب خاطره‌نويسي به چاپ رسيده است. با اين حال، ميزان جذب مخاطب اين آثار با حالت ايده‌آل فاصله‌ی درخور توجهي دارد. اين مقاله قصد دارد علل اين موضوع را با روشي توصيفي تحليلي با تکيه بر کتاب‌هاي خاطرات دوران دفاع مقدس، اعم از خاطرات خودنوشت و ديگرنوشت، بررسي کند. همچنين پژوهش حاضر بر آن است تا نشان دهد فرايند ثبت و ضبط خاطرات رزمندگان و تبديل آن به منابع مکتوب با چه مشکلات و تنگناهايي روبه‌روست.

کليدواژه‌ها: دفاع مقدس، خاطره‌نويسي، آسيب‌شناسي، ايثار و شهادت


پژوهشگر: مهدی خدامی

دریافت متن کامل مقاله آسیب‌شناسی ثبت و ضبط فرهنگ ایثار و شهادت با تکیه بر خاطره‌نویسی
گزارش خطا
برچسب ها
دفاع مقدس خاطره نویسی آسیب شناسی ایثار و شهادت مهدی خدامی
مطالب مرتبط

چالش‌های تاریخ شفاهی ایثار و شهادت ۲۴ / ۰۲ / ۱۳۹۶

تهدیدهای پیش روی تاریخ شفاهی ایثار و شهادت ۱۳ / ۰۲ / ۱۳۹۶

تاریخ شفاهی دفاع مقدس در عرصه‌ی ایثار و شهادت ۱۲ / ۰۲ / ۱۳۹۶

اهمیت توجه به رویکرد فکری و اجتماعی راویان در برخورد با فرهنگ ایثار و شهادت ۱۱ / ۰۲ / ۱۳۹۶

نقش عکس در بازنمایی اسطوره شهادت در نقاشی دیواری شهر تهران ۱۰ / ۰۲ / ۱۳۹۶

آسيب‌شناسي تاريخ شفاهي ايثار و شهادت در تدوين زندگي‌نامه‌ي شهداي پشتيباني و مهندسي جنگ جهاد ۰۹ / ۰۲ / ۱۳۹۶

میدان‌ها، موضوعات و ضرورت‌های تاریخ شفاهی ایثار و شهادت ۲۶ / ۰۱ / ۱۳۹۶

عوامل مؤثر بر ایجاد شکاف‌های اجتماعی در میان اقشار ایثار و غیرایثارگر پس از دوران دفاع مقدس ۲۲ / ۰۱ / ۱۳۹۶

بررسی عوامل مؤثر بر پویایی جبهه‌ی فرهنگی ـ هنری انقلاب اسلامی در دهه‌ی نخست انقلاب ۲۱ / ۰۱ / ۱۳۹۶

آوینی در ظلمت نهیلیسم نور موعود را می‌دید/ تکنولوژی از منظر آوینی ۲۲ / ۰۱ / ۱۳۹۶

نگاهی اجمالی به تاریخ‌نگاری ایثار و شهادت ۱۹ / ۰۱ / ۱۳۹۶

نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
استان ها
فیلم | جانباز «مهدی خالقی» دیروز در جبهه‌ها امروز در جهاد اقتصادی
جانباز ۵۵ درصد «مهدی خالقی»، دیروز در جبهه‌ها و امروز هم با کارآفرینی و اشتغال‌زایی برای جوانان در جهاد اقتصادی مقابل دشمنان ایستاده است. از شما دعوت می‌کنیم طی مصاحبه‌ای با ایشان، نظاره‌گر فیلمی از فعالیت‌های...
ویژه‌نامه شهید «عبدالحمید نصیری» منتشر شد
به مناسبت هفته بسیج، ویژه‌نامه شهید «عبدالحمید نصیری» شامل زندگی، خاطرات، دست‌نوشته، تاریخ شفاهی خانواده شهید و مصاحبه با مادر و برادر این شهید گران‌قدر برای علاقه‌مندان منتشر می‌شود.
مجموعه پوستر «مجاهد پرور است این چادر خاکی»
در آستانه سالروز شهادت حضرت زهرا (س)، بنیاد شهید و امور ایثارگران خراسان رضوی مجموعه‌ای از پوسترهای زیبا از شهدای جبهه مقاومت را با عنوان "مجاهد پرور است این چادر خاکی" منتشر کرد.
جانباز هفتاد درصد: تنها آرزوی من صلح جهانی است
ولی‌الله بهداد با یادآوری خاطراتی از حضورش در دفاع مقدس و مجروحیت‌های شدیدش در نخستین درگیری‌ها با ارتش عراق، گفت: «آرزوی من این است که کشورمان هیچ‌گاه گرفتار جنگ نشود و صلح جهانی برقرار شود.» وی همچنین...
روایت مادری که پیش از خبر، شهادت فرزندش را حس کرد
مادر شهید «شیرعلی صالحی» می‌گوید: پسرم وقتی تصمیم گرفت به جبهه برود، رضایت من را نگرفت. بدون اطلاع من به تهران رفت و پس از یک سال به جبهه اعزام شد. شبی خواب دیدم که روی کوه نشسته‌ام و او به سمت دریا می‌رود....
خدا را در همه حال بر کار خود ناظر بدانید | موشن‌گرافی تولد شهید «محمدمهدی نجیبی»
شهید «محمدمهدی نجیبی» در گوشه‌ای از وصیت خود می‌نویسد: «خدا را در همه حال بر خود ناظر بدانید و مطمئن باشید که خداوند در هیچ حالی از شما غافل نیست...» موشن گرافی تولد این شهید بزرگوار را در نویدشاهد ببینید.
او را نذر امام رضا (ع) کردند
شهید «محمدرضا منشی‌زاده» دوازدهم اردیبهشت ۱۳۴۱ در روستای عبدالله‌آباد دامغان به دنیا آمد. یک روحانی سید، نامش را محمدرضا گذاشت. او را نذر امام رضا(ع) کردند. وی بیست و نهم آبان ۱۳۶۲ در عملیات والفجر چهار...
نگاهش آسمان را می‌کاوید و از خدا شهادت می‌خواست
مادر شهید «عباسعلی کوچکی» نقل می‌کند: «آن روز که شهید شعبان ایثاری، چون خورشیدی بر روی دست‌های مردم آرام گرفته بود و به سمت شهیدآباد روستا می‌رفت، می‌گفت: خوش به‌حال شعبان! این ملت را آباد کرد! نگاهش آسمان...
عکس
تازه های نشر
«مرداد خونین» از راه رسید
تازه ترین اثر نشر شاهد با عنوان «مرداد خونین» با تدوین مشترک مهرداد رضایی فر و سوسن محمدی باغنی روانه بازار کتاب شد.
«دلاور بی ترمز» خاطرات ناب رزمنده و جانباز دوران دفاع مقدس رمضان جرجانی
کتاب «دلاور بی ترمز» روایت خاطراتی از رزمنده و جانباز سرافراز دوران دفاع مقدس رمضان جرجانی و تمامی همرزمان دلیر شمالی‌اش می‌باشد که در قالب روایت داستانی به قلم رحیمه جمال از سوی نشر شاهد با حمایت بنیاد شهید و امور ایثارگران استان گلستان به چاپ رسید.
«سکوت خنده ها» کتاب شد
کتاب «سکوت خنده ها» روایت خاطراتی از همسر یک آزاده دفاع مقدس به قلم مریم ماهی از سوی نشر شاهد به چاپ رسید.
اخبار برگزیده

رزرو بازدید گروهی و سالن همایش موزه شهدا

100خاطره از شهید مهدی زین‌الدین

10 خاطره موشکی از شهید طهرانی مقدم

گلزار شهداي تهران

کلیپ/ سلام بر رقیه های معاصر فرزندان شهدای مدافع حرم

اسامی کامل و نشانی «حسینیه های شهید» شهرستان های تهران

آخرین اخبار

مراسم استقبال از شهدای گمنام خوشنام در سمنان برگزار می‌شود

سرود «غریو بی نشو» در خرم آباد رونمایی شد

برگزاری یادواره شهدای ورزشکار شهرستان بندرلنگه

تجمع و شکوه اقتدار بسیجیان در اردبیل+ عکس

پدرشهید «محمدکیانی» به فرزند شهیدش پیوست

خدایا! به سوی تو می آیم، مرا در جوار رحمت خود سکنا ده

پوستر/ روز ملی گرگان

مادر شهید «اکبر اکبری» دارفانی را وداع گفت

پرطرفدارها

آلبوم تصاویر بسیجی شهید «ولی‌رضا نوری» منتشر شد

یادواره شهدای بخش جعفرآباد شهرستان بیله‌سوار

بازدید دانش‌آموزان دبستان شهید محمد مهرآور از موزه شهدای اردبیل

برگزاری یادواره شهدای روستای عصرآباد

برگزاری یادواره خانگی شهدا در مشگین شهر

ادامه دهنده و پیرو راه انبیاء و ائمه(ع) باشید

شهدای بسیجی ولایت پذیری و اطاعت پذیری داشتند

اهتزاز پرچم ایران در میدان بسیج اردبیل