مروري بر نقش «هوانيروز» در شكست حصر سوسنگرد
چهارشنبه, ۰۳ خرداد ۱۳۹۶ ساعت ۱۶:۱۰
عمليات آزادسازي سوسنگرد پس از فرمان حضرت امام خميني (ره) مبني بر اين‌که سوسنگرد تا فردا بايستي آزاد شود و تدبير و مديريت بي‌بديل مقام معظم رهبري که آن زمان عضو شوراي عالي دفاع بودند، انجام شد و با رشادت‌هاي شهيد چمران و پايمردي رزمندگان سپاه، ارتش و نيروهاي مردمي به پيروزي رسيد.
در روز سوم تعدادي از تانك‌هاي عراقي وارد سوسنگرد شدند و رزمندگان بشدت مقابل آنها با سلاحهاي سبك و امكاناتي اندك و ناكافي مقاومت مي‌كردند.
رزمندگان اسلام در حالي كه نه مهماتي براي آنها مانده بود و نه حتي غذا داشتند و تعداد آنها از چند صد نفر هم تجاوز نمي‌كرد، ارتباط تلفني آنها در روز سوم هم قطع شد. اين مبارزه همچنان ادامه داشت تا اينكه حمله نيروهاي خودي بسوي سوسنگرد آغاز گشت و در همين زمان تيپ 2 از لشكر 92 زرهي ارتش به جبهه سوسنگرد اعزام شد. در نتيجه حمله تيپ 2 محاصره سوسنگرد شكسته شد و نيروهاي ارتشي و سپاه با همكاري نيروهاي داخل شهر، اقدام به پاكسازي دشمن از شهر كردند كه در اين عمليات غرورآفرين نقش ويژه هواپيمايي نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران (هوانيروز) بسيار حائز اهميت بود.
بعد از متوقف شدن پيشروي نيروهاي دشمن در جنوب غربي اهواز و عدم موفقيت آنان در ادامه پيشروي براي اشغال شهر اهواز، تلاش اصلي دشمن صرف آن گرديد تا در غرب اين شهر، محور اهواز-حميديه - سوسنگرد - بستان را قطع كند و به ترتيب تقدم ابتدا حميديه يا سوسنگرد يا بستان را اشغال كند، چراكه دشمن با دستيابي به هريك از آنها به اهداف بعدي نيز مي‌رسيد.
در اواخر دهه اول مهرماه، نيروهاي دشمن تلاش كردند حميديه را اشغال كنند ولي با شكست فاحشي مواجه شدند. سپس، عراقي‌ها تمام تلاش خود را براي اشغال سوسنگرد از طرف شمال كرخه و تپه الله‌اكبر به كار بردند كه موفقيتي نداشتند تا اينكه سرانجام در روز 22 مهرماه شهر بستان اشغال شد و در 27 مهرماه نيز تپه الله اكبر مجدداً در اختيار نيروهاي دشمن درآمد و سوسنگرد نيز پس از استقرار يگانهاي لشكر 9 زرهي عراق در جنوب هويزه از سمتهاي مختلف مورد تهديد قرار گرفت.
بدين ترتيب از اوايل آبان ماه 1359 ارتش عراق عمده قواي خود را كه شامل عناصر سپاه 2 و 3 با 4 لشكر زرهي و 2 لشكر مكانيزه بودند به علاوه تيپ 10 مستقل زرهي و تيپ31 نيروي مخصوص در جبهه جنوب، از مهران تا شلمچه مستقر كردند.
در چنين شرايطي اين حمله صورت گرفت كه همچنان با دفاع و مقاومت جان بركفان نيروي زميني و برادران سپاه و مردم سلحشور روبرو بود. رزم آوران ارتشي به همراه برادران خود در سپاه و بسيج مردمي همه و همه دوشادوش هم به مقابله با دشمن متجاوز رژيم بعث مي پرداختند. در اين ميان نيروهاي عراقي فشار خود را در جبهه ي نبرد بيشتر كردند.
دفاع همچنان ادامه داشت تا در 21 آبان ماه علاوه بر توپخانه دشمن، نيروي هوايي او نيز فعال شد و متقابلاً هلي كوپترهاي هوانيروز ارتش جمهوري اسلامي ايران به پرواز درآمدند و به سوي نيروهاي دشمن يورش بردند.
واكنش سريع و جانانه هوانيروز منجر به خسارات و به بار آمدن تلفات سنگين و قابل ملاحظه‌اي به دشمن شد.
از اين تاريخ به بعد جنگ در اين ناحيه در اوج خود به سر مي‌برد؛ حملات افزايش پيدا كرده بود. عراق به دنبال پاسخ به پاتك‌هايي بود كه از سوي ارتش ايران تدارك ديده شده بود. بويژه يورش سريع هواپيمايي نيروي زميني، تعجب دشمن را برانگيخته بود و او را وادار به حمله اي دوباره به محورها كرد.
از 22 آبان ماه فعاليت دشمن در اطراف سوسنگرد افزايش يافت و هلي‌كوپترهاي عراقي بر فراز محورهاي حميديه - سوسنگرد به پرواز درآمدند و مبادرت به شناسايي كردند و مواضع پدافندي سپاه پاسداران را كه در اين محور مستقر بود، گلوله باران كردند.
نيروي هوايي، هوانيروز و توپخانه جمهوري اسلامي ايران با هماهنگي و انسجام فوق‌العاده خود نيز متقابلاً بر فعاليت هاي خود در منطقه سوسنگرد افزودند.
در بيست و سوم آبان ماه، به طور مستمر و متناوب هلي‌كوپترهاي هوانيروز با پروازهاي خود در تمام منطقه فعال بودند و ضمن بازبيني محورهاي مختلف منطقه، شناسايي نقاط مختلف استقرار نيروهاي دشمن را منعكس مي‌كردند.
هلي‌كوپترهاي هوانيروز نيز با تهاجمات مؤثر خود به مواضع دشمن ضمن بالا بردن روحيه افراد خودي، تلفات سنگيني بر دشمن وارد كردند.
برابر اعلام هواپيمايي نيروي زميني ارتش(هوانيروز)، در تاريخ بيست وچهارم آبان ماه 1359، در جبهه سوسنگرد، نزديكي ابوحميظه، تعداد هفت دستگاه تريلي حامل مهمات، يك دستگاه چادر مهمات و يك دستگاه تانكر سوخت دشمن منهدم شد و حدود پنجاه نفر كشته و زخمي شده‌اند.
مطابق اطلاعيه شماره 292 ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران، تيپ 3 زرهي لشكر 92 زرهي طي گزارش‌هاي متعدد، كمك بالگردهاي هجومي هواپيمايي نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي را موجب بر هم زدن آرايش دشمن اعلام كرد و گزارش خلبانان هواپيمايي نيروي زميني ارتش (هوانيروز) از تلفات دشمن در اطراف سوسنگرد خبردادند و جابجايي و عقب نشيني آنها را گزارش دادند.
همچنين پيرو اطلاعيه شماره 294ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران، در تاريخ 25 آبان ماه 1359 رزمندگان هواپيمايي نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران(هوانيروز) در جبهه ي سوسنگرد با حمله به نيروهاي ارتش عراق سه دستگاه تانك، دو دستگاه تريلر مهمات و يك دستگاه نفربر را منهدم كردند و بيش از بيست نفر را به هلاكت رسانيده و حدود ده نفر را مجروح ساختند.
مقاومت‌ها و جان فشاني‌هاي سلحشوران ارتشي تا بيست و ششم آبان ماه ادامه يافت تا اينكه جنگنده‌هاي هوانيروز 22 دستگاه تانك را منهدم كرده و دو تانكر حامل سوخت را نيز به آتش كشيدند.
از ديگر افتخارآفريني‌هاي خلبانان پرافتخار هوانيروز در اين محورها، به هلاكت رسانيدن و مجروح ساختن تعداد زيادي از نيروهاي دشمن، انهدام 20 دستگاه كاميون حامل نفرات، 12 دستگاه جيپ ارتش عراق و به آتش كشيدن 50 چادر نفرات بود. همچنين به آتش كشيدن 2 پاسگاه فرماندهي دشمن، انهدام تعدادي تانكر مواد سوختي و كاميون مهمات و دستگاه‌هاي مخابراتي قسمت ديگري از فعاليت‌هاي جنگنده‌هاي نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران در محور سوسنگرد- حميديه- بستان بود.
اين حملات كه موفقيت چشمگير هواپيمايي نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي را شامل مي‌شد، بيشترين تلفات و خسارات را به دشمن بعثي تحميل كرد و سر انجام در بعد از ظهر روز 26 آبان عقب‌نشيني دشمن در شرق سوسنگرد به طرف جنوب آغاز شد. نيروهاي دشمن تلاش مي‌كردند تا هرچه سريع‌تر خود را از مهلكه نجات دهند و به جنوب «كرخه كور» عقب بنشينند و با رزمندگان اسلام قطع تماس كنند.
سرانجام در واپسين ساعات روز، تمام نيروهاي دشمن صحنه نبرد را ترك و به سمت جنوب فرار كردند و تيز پروازان هواپيمايي نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران چنان درسي به دشمن بعثي دادند كه ديگر هرگز خيال باطل تجاوز و لشكركشي به خاك مقدس جمهوري اسلامي ايران را در سر نپرورانند.
بر اثر تدوام توفيقات هوانيروز در جبهه‌هاي جنگ و انهدام تانك‌ها و نفربرهاي دشمن بعثي، زمينه‌اي فراهم شد كه در روز بيست و ششم آبان ماه عمليات گسترده‌اي توسط تيپ 2 زرهي لشكر 92 زرهي همراه ساير رزمندگان اسلام با حمله غافلگيرانه صورت گيرد. نيروهاي دشمن در شمال غرب سوسنگرد نيز به مواضع پدافندي خود در تپه الله‌اكبر و دهلاويه عقب‌نشيني كردند و شهر سوسنگرد به كنترل كامل نيروهاي جمهوري اسلامي ايران درآمد.
در اين نبرد تعداد زيادي از تانك‌هاي دشمن منهدم شد و شش دستگاه تانك و هشت دستگاه كاميون حامل مهمات سالم به غنيمت گرفته شد و 16 نفر از افراد دشمن نيز به اسارت درآمدند.
با مقاومت دليرانه مدافعان سوسنگرد و يورش رزمندگان نيروهاي مسلح، دشمن نتوانست به سوسنگرد دست يابد.
موفقيت و پيروزي رزمندگان اسلام در دفع تهاجم دشمن به شهر سوسنگرد و شكستن محاصره اين شهر در سرنوشت بعدي نبردهاي اين منطقه تاثير بسيار زيادي داشت، چرا كه اگر دشمن موفق مي شد سوسنگرد را اشغال كند مي‌توانست با پيشروي خود در محور سوسنگرد - حميديه، شهر اهواز را از سمت غرب مورد تهديد جدي قرار دهد.
پس از اين شكست، ارتش عراق از حالت تهاجمي به حالت دفاعي تغيير روش داد و در تمام مناطق اقدام به ايجاد مواضع مستحكم كرد و پرونده بلند پروازي‌هاي اشغال خوزستان به كلي بسته شد و حتي شهرك هويزه كه در منطقه تحت كنترل نيروهاي عراقي قرار داشت رها شد و نيروهاي عراقي از اشغال آن صرف نظر كردند.
در اواخر آبان ماه نيروهاي دشمن، در محور بستان - سوسنگرد به غرب آبادي دهلاويه تغيير موضع دادند و مواضع پدافندي خود را به نهر عبيد - كه از كرخه جدا مي‌شود - متكي كردند.
مطابق با اطلاعيه‌هاي ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران، رزمندگان دلير هواپيمايي نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران در روزهاي پرالتهاب 21 تا 26 آبان ماه 1359 در مبارزات قهرمانه خود در منطقه سوسنگرد تلفات و خسارات فراواني به دشمن وارد ساختند.
خسارات لجستيكي كه هواپيمايي نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران (هوانيروز) وارد ساخت شامل: انهدام كامل بيش از 115دستگاه تانك، انهدام كامل بيش از 40 عراده توپ شامل توپ خوكششي، ضدهوايي، كاليبر بزرگ، خمپاره‌انداز و كاتيوشا مي‌شد.
از جمله تلفات پرسنلي وارد به دشمن بعثي، كشته و زخمي شدن بيش 650 نفر از نفرات ارتش متجاوز عراق بود.
اين نيز برگي ديگر از دفتر زرين حماسه ايثار و مقاومت جان بركفان مجاهد ارتش جمهوري اسلامي ايران بود كه با نقش آفريني ويژه غيورمردان هوانيرز برجسته شد.
منبع: مركز اسناد سازمان عقيدتي سياسي ارتش جمهوري اسلامي ايران.
نظر شما
