تحلیل نمایشنامه های دفاع مقدس از لحاظ ساختار و محتوا

پژوهشگران : سمیه کاظمی زردخشویی، سیّد جمال الدّین مرتضوی، سیّد کاظم موسوی

چکیده

ادبیات دفاع مقدّس که بر اساس تجربه گرایی واقعیّات جنگ و با تکیه بر جنبه های مذهبی و حماسی آن شکل گرفته است،با به تصویر کشیدن پیامدهای مخرّب جنگ و مسائل انسانی آن،سعی در روشنگری و ثبت این دوره از تاریخ کشورمان دارد. در این میان، نمایشنامه نویسی دفاع مقدّس یا « ادبیات نمایشی دفاع مقدّس » گونه ای از ادبیات نمایشی است که هویت خود را از خاطرات، یادداشت ها، گزارش ها، زندگینامه ها، داستان و تاریخ رسمی به دست آورده است که رویارویی و تضاد میان دو نیرو و جبهه و مسائلی چون رزم و شهادت، مجروحیت و اسارت، فداکاری و ایثار و زندگی رزمندگان را نشان می دهد. این قالب هنری سعی دارد با پرداختن دراماتیک، مقوله ی جنگ را مطرح و مورد بررسی قرار دهد.این که نمایشنامه ی دفاع مقدّس چه ساختاری دارد، چه اهدافی را مد نظر دارد ، چه ضعف ها و نقاط قوّتی دارد ،چه آسیب هایی باعث تضعیف تئاتر مقاومت شده است و چه راهکارهایی به شکوفایی این مقوله کمک می کند؟ سؤالاتی است که تلاش شده در این پایان نامه براساس بررسی سه نمایشنامه ی« بوی خوش جنگ »، « تپّه ی افلاک » و «شکسته بخوان » به آن ها پاسخ داده شود. انتخاب این آثار تنها به این خاطر بوده است که هرسه در جشنواره های مختلف تئاترفجر و تئاتر مقاومت مورد ارزیابی قرار گرفته و به عنوان آثار برجسته، برگزیده شده اند و به روی صحنه رفته اند.

واژه های کلیدی: ادبیات دفاع مقدّس، نمایشنامه، تئاتر مقاومت ، ساختارهای نمایشنامه، آسیب شناسی