فقیهی برای همه فصول
نوید شاهد: آیت الله موسوی اردبیلی سوم آذر ماه سال 1395 پس از 90 سال مجاهدت علمی و فکری و سیاسی، دعوت حق را لبیک گفت و با کارنامه ای پربار و کم نظیر به دیدار معشوق شتافت. ایشان به میزان اعتبار علمی، فقهی و تلاش های مجاهدانه و خستگی ناپذیرش در مسیر انقلاب و اصلاح امور برای جامعه شناخته نیست. عموم مردم او را به عنوان رئیس قوه قضائیه در دوران حضرت امام (ره) و مرجع تقلید در یک دهه آخر حیات پربارش می شناسند. گرچه این دو دوره جزئی از مقاطع مهم زندگی سیاسی و اجتماعی ایشان به شمار می آید، اما بیانگر همه وجوه و ابعاد حیات ایشان نیست. او را که در اردبیل زاده شد، رشد کرد، در نجف و قم به کسب علوم دینی پرداخت و در تهران آوازه انقلابی و بعدها سیاسی یافت، می توان مجاهدی دانست که همه هم و غم خود را برای مصروف پاسداری از اسلام و انقلاب و کشور ساخت. از شاگردان طراز اول حضرت آیت الله العظمی بروجردی در قم و حضرت آیت الله العظمی خویی در نجف اشرف و همراهان اصلی و همیشگی حضرت امام(ره) در دوران انقلاب و پس از انقلاب بود. در فقه سرآمد شد در سیاست وفادار به انقلاب ماند و در اقتصاد بر خلاف سنت بزرگان دینی که رغبت چندانی به ورود به تئوری های اقتصادی نداشتند. صاحب نظر و اعتبار گشت و به عنوان یک مجتهد و عالم دینی با درک اقتصادشناس باید به گذشته ها سیر کرد.
جایی که در دوران کودکی تصور می کرد باید برای حل مشکلات اقتصادی مردم دست به کار شد. او که خود در فقر و کاستی رشد کرد، در هر مقطعی که توانست خشتی بر بنای این اندیشه خویش گذاشت. درباره چنین دغدغه هایی وی از تلاش برای ایجاد کارخانه با هدف اشتغال زایی تا تاسیس صندوق های قرض الحسنه می توان سخن گفت. طلبه دوران پیش از انقلاب و شاگرد سرشناس حوزه علمیه قم و نجف، مدارس دینی مفید را تاسیس کرد تا تربیت و رشد دینی نسل جوان را مورد توجه قرار داده باشد. مدارس مفید گامی بزرگ برای تربیت نسل دینداران جامعه انقلابی بود. این مدارس در دوران انقلاب به مرحله دانشگاه مفید ارتقا یافت. دانشگاهی که در عمل مهد همنشینی طلاب و دانشجویان شد و آیت الله موسوی در عمل بین حوزه و دانشگاه مراوده و تعامل برقرار ساخت. در کنار مدارس مفید باید از کانون توحید در تهران نام برد که نقشی بی بدیل در تثبیت گفتمان انقلابیگری داشت و محفل انقلابیون بسیاری بود. این کانون هم یادگاری بود که آیت الله موسوی اردبیلی در کنار موسسه مکتب امیرالمونین از خود بر جای گذاشت. ایشان نمای از الگوی عمل اسلامی و تفکر انقلابی بود و در تمام حیاتش از این نکته غافل نماند که به چالش ها و پرسش های جامعه پاسخ بدهد. چه در منابر و چه در کرسی های دانشگاه و چه در حجره های حوزه برای اندیشه حرمت قائل بود و آزاداندیشی را برای خود تکلیف و برای دیگران حق می دانست. در دانشگاه مفید که زیر نظر خودش اداره می شد همان میزان که کسب دانش و پاسخ به چالش های اقتصادی را مفید و ضروری می دانست، از حریم علم و عالمان و آزاداندیشی آن ها را پاسداری می کرد.
چهره کمتر شناخته شده انقلاب و حوزه از دوستان دیرین و همیشگی آیت الله بهشتی و امام موسی صدر بود. او در حلقه اولیه یاران انقلاب یکی از 15 شخصیت برجسته عضو شورای انقلاب اسلامی و یکی از پنج عضو موسس حزب جموری اسلامی بود و در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی مسئولیت های مهمی همچون عضویت مجلس خبرگان رهبری و دادستانی کل کشور، ریاست دیوانعالی، ریاست قوه قضائیه و امامت جمعه موقت تهران را به عهده گرفت.
سردبیر
منبع: شاهد یاران / ماهنامه فرهنگی اجتماعی /آذرماه 1396/ شماره 146
