زندگی و زمانه ماموستای مقاوم کردستان
سه‌شنبه, ۱۴ آذر ۱۳۹۶ ساعت ۰۲:۰۷
کتاب ماموستا ملاقادر قادری، روایتی ناب از زندگی و خاطرات امام جمعه محبوب شهر پاوه است که برای اولین بار سرگذشت یک روحانی اهل سنت را برای مخاطب بازگو می کند. واقعیت هایی جذاب از زندگی ماموستای مقاوم کردستان که بخشی از تاریخ زنده یک سرزمین است.
کردستان در تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران از اهمیت بالایی برخوردار است. سرزمین دوست داشتنی با مردمانی محجوب و مقاوم که با تحمل سختی ها و ناملایمات بسیار همواره به میهن و سرزمین مادری خود وفادار مانده اند و صد البته که نقش بسیار مهمی در تحولات سیاسی و اجتماعی معاصر ایران داشته اند.سرگذشت کردستان در تاریخ معاصر ایران به خصوص بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، خاص و همراه با فراز و نشیب های بسیار بوده است. سنندج، پاوه، غائله حزب دموکرات، ناآرامی های روزهای آغازین پیروزی انقلاب، شهید چمران، شهید بروجردی، شهید شیرودی، دوران دفاع مقدس و ... نام ها و یادهایی است که هرکدام همراه با خود روایتی خاص و دلنشین از این سرزمین رویایی دارند.
اما در میان همه خاطرات و خطرات تاریخ کردستان، نام یک معلم، مدرس، استاد و به قول کردها، ماموستایی نیز به چشم می خورد که حضورش در شهر پاوه و در مقیاس بزرگتر در استان کردستان در قبل و بعد از انقلاب تاثیر بسزایی در تحولات منطقه داشته است. امام جمعه اهل سنت شهرستان پاوه و نماینده امام خمینی(ره) و رهبر انقلاب، ماموستا ملاقادر قادری شخصیتی است که زندگی اش دستمایه کتاب خواندنی «ماموستا» قرار گرفته است.
«عضوی از اعضای ستاد پشتیبانی جبهه و جنگ پاوه بودم و در جلسه ستاد تصمیم به فراخوان و دعوت به اجتماعی عمومی برای توجیه سیاسی_نظامی قبول قطعنامه و هجوم منافقین به قصر شیرین و سرپل ذهاب در عملیات مرصاد گرفتیم. بعد از ظهر سه‌شنبه 4 مرداد با ماشین‌های بلندگو دار مردم پاوه را به این اجتماع عمومی در مسجد جامع فرا خواندیم. بلندگو در شهر مرتب اعلام می‌کرد:
«توجه! توجه! مردم مسلمان پاوه توجه فرمایید! اعضای ستاد پشتیبانی جبهه و جنگ شهرستان پاوه در ساعت چهار و نیم بعد از ظهر امروز در محل مسجد جامع اوضاع سیاسی_ نظامی منطقه را به اطلاع شما خواهد رساند.آن روز پیر و جوان پاوه در مسجد حاضر شدند تا از تصمیم بزرگی آگاه شوند و همچنین برای دفاع از شهر و منطقه و کشور خود نیز تصمیم بگیرند و بعد از تلاوت قرآن توسط جناب آقای ملا حبیب کریمی، پشت تریبون رفتم و در حد توانم درباره پذیرش قطعنامه با مردم صحبت کردم و قبول آن را نشانه تدبیر جمهوری اسلامی در ادامه دفاع از کیان کشور خواندم.مردم از حمله منافقین و ورود آنان به بخشی از مناطق غرب در اسلام آباد اطلاع داشتند و مشتاق کسب اطلاعات بیشتر وقایع جنگ بودند.»
کتاب ماموستا حاصل حدود ۲۰۰ ساعت مصاحبه و گفتگوهای علی رستمی به عنوان نویسنده کتاب با ماموستا ملاقادر قادری، امام جمعه شهر پاوه است.نویسنده در این کتاب به سراغ زندگی و خاطرات ماموستا قادری رفته و برای اولین بار زندگی یکی از علمای اهل سنت را بیانی شیوا و روان برای مخاطبان به تصویر کشیده است.
یک ویژگی و شاخصه کتاب هایی که در آن به زندگی شخصی و خاطرات بزرگان و علمای دینی پرداخته می شود،برجسته شدن فرهنگ و تاریخ و روابط انسانی منطقه ای است که سوژه روایت در آن زندگی کرده و ارتباطات و مراوداتش با اهالی و مردم آن دیار است.
این اتفاق در این کتاب نیز تکرار شده و خواننده علاوه بر اینکه قدم به قدم با زندگی خواندنی یک روحانی آنا می شود، به لایه هایی از آداب و رسوم بومی، حوادث تاریخی و سرگذشت مردم و منطقه پاوه و اورامانات دست می یابد که می تواند نگاه و زاویه دیدش را به کردستان تغییر دهد.
زندگی ماموستا قادری از آن جهت می تواند برای خواننده اهمیت داشته باشد که او نه تنها یک روحانی و یا عالم دینی بلکه یک شخصیت محبوب و دوست داشتنی در منطقه است. علاوه بر این خاطراتش به سبب حضور فعال در حوادث و رویدادهای تاریخی و ارتباط با افراد نامداری همچون مصطفی چمران، احمد متوسلیان، ناصر كاظمی، ابراهیم همت، علی شادمانی و محمدرضا خزایی در پاوه و همراهی و همسنگری با آنان خواندنی و شنیدنی شده است.
ماموستا قادری به دلیل قرابت با امام راحل و رهبری انقلاب و ارتباط با روحانیون شاخصی چون آیت الله اشرفی اصفهانی، آیت الله موحدی كرمانی و آیت الله زرندی امام جمعه و نمایندگان وقت امام در كرمانشاه از شخصیت های مهم منطقه کردستان به شمار می رود و همین مساله کتاب را از یک بازگویی ساده خاطرات به مستندی تاریخی در حوزه تاریخ انقلاب و ایران تبدیل می کند.
کتاب با مقدمه نویسنده و شرح آشنایی اش با کردستان و کردهای مقاوم آغاز می شود. از سفر به مریوان در بحبوحه جنگ تحمیلی. روزهایی که علی رستمی اولین آموزش های جنگی را فرا می گیرد و اولین مواجهه و ارتباطش با اهالی منطقه و خصوصا اهل سنت شکل می گیرد.
در این مقدمه نویسنده از روزهای فراموش ناشدنی و پر اضطراب جنگ و روند شکل گیری گفتگوها و مصاحبت او با امام جمعه شهر می گوید.
کتاب ماموستا نتیجه چهارده سفر نویسنده در ماه رمضان و روزهای گرم تابستان۹۴ است. سعی نگارنده بر حفظ اصالت و فحوای کلام راوی و شکسته نشدن لهجه و زبان کردی اوست و تا جایی که امکان داشته حتی احساسات راوی خاطرات جهت انتقال حس درونی و باورپذیری آن بدون دخل و تصرف بازگو شود. هر جایی که نیاز بوده ترجمه ها نیز در پی نوشت ها درج شده است.
سیرِ روایت کتاب از شناسنامه خانوادگی ماموستا و دوران تحصیل و طلبگی او آغاز می شود.روزهای هجرت و بازگشتش به ایران و سکونت در منطقه، مبارزات و روزهای پیروزی انقلاب، حوادث کردستان، جنگ تحمیلی، آتش بس و قطعنامه ۵۹۸، سفرهای روسای جمهور و روسای قوای مقننه و مجریه، سفر به کردستان عراق و ورود به کسوت قضاوت، بخش هایی از زندگی و خاطرات امام جمعه و قاضی شهر پاوه است که خواننده با آنها همراه می شود.
اسناد و تصاویر قابل توجه از رویدادهای زندگی ماموستا قادری به عنوان بخش پایانی کتاب آورده شده است.
در بخشی از کتاب می خوانیم:
«در ایام ولادت پیامبر(ص) بزرگ ترین عملیات علیه رژیم متجاوز بعث با نام عملیات مخمد رسول الله (ص) در ارتفاعات پنج قله مشرف بر نوبله عراق انجام شد. فرمانده سپاه پاوه آقای محمد ابراهیم همت بود. این عملیات با همکاری آقای متوسلیان فرمانده سپاه مریوان و برادران ارتش صورت گرفت. تا آن زمان به خصوص در غرب کشور عملیاتی به این وسعت انجام نشده بود. بعد از این عملیات آیت الله اشرفی، فرمانده سپاه، اقای مقیمی استاندار کرمانشاه، و اقای سیدزاده نماینده کرمانشاه با هلی کوپتر به پاوه آمدند.
بعد از دیدار آنها با مردم،به اتفاق آقای کاظمی ، با هلی کوپتر به منطقه رفتیم و چند ساعتی در کنار رزمندگان شهر خمین، در سه راهی شهدا و قله شمشی بودیم و آقای اشرفی برایشان نماز ظهر خواندند. هنوز جنازه های عراقی ها در ارتفاعات دفن نشده بودند. در کنار جاده ای تعدادی جنازه افتاده بود و مقدار کمی خاک روی آنها ریخته بودند . آیت الله اشرفی وقتی این صحنه را مشاهده کرد به این نحوه دفن معترض شد و دستور داد همه جنازه ها به نحو صحیح دفن شوند تا احترام میت مسلمان محفوظ باشد.»
کتاب « ماموستا، زندگی نامه و خاطرات ماموستا ملاقادر قادری امام جمعه پاوه» نوشته علی رستمی و در ۶۹۶ صفحه توسط انتشارات سوره مهر روانه بازار کتاب شده است. ماموستا ملاقادر قادری چندی پیشاین کتاب را به رهبر معظم انقلاب اهدا کرد.
حسین جمالی فرد
نظر شما
