سیر تطور نقد رمان دفاع مقدس از آغاز تاکنون
پژوهشگران: علیرضا شوهانی (استاد دانشگاه بوعلی سینا همدان)، فرشته ملکی (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی)
چکیده:
جنگ تحمیلی با همه زیان ها و پیامدهایی که برای جامعه و مردم ایران در پی داشت، باهمت صاحب قلمان ایجادکننده ژانری ادبی گردید که در تاریخ ادبیات مسبوق به سابقه نبود و بازتاب آن در عرصه ادبیات داستانی به ویژه ساحت رمان نویسی کاملاً مشهود است. ازآنجاکه جنگ ابعاد گسترده ای دارد و همواره نگاه به جنگ یک گونه نبوده است، داستان نویسان در برهه های زمانی مختلف صحنه های متفاوت و گاه متناقضی از جنگ را به تصویر کشیده اند. مبنای این پژوهش بر تقسیم بندی موضوعی رمانهای سه دهه اخیر با توجه به شاخصه های زمانی است و مسئله کلی آن نیز این است که سیر تطور و تحول رمان جنگ از جنبه های مختلف ساختاری، محتوایی، زیباشناسی و. . . از بدو پیدایش تاکنون بر چه منوال و با چه رویکردهایی بوده است؟ رمان های این حوزه در یک طبقه بندی کلی به دودسته تقسیم می شوند؛ آثاری که در طول و همزمان با جنگ نوشته شده اند و آثاری که پس از جنگ و تاکنون نیز به رشته نگارش درآمده اند و این دودسته آثار با سه رویکرد قابل نقد و ارزیابی هستند؛ رویکرد احساسی، رویکرد بینابین- انتقادی، رویکرد عقل گرا.
کلیدواژه ها: ادبیات جنگ، رمان دفاع مقدس، سبک و ساختار، درون مایه، تحول
منبع: مجموعه مقالات همایش ملّی ادبیات پایداری (جلد دوّم)