بررسی بازتاب اساطیر میهنی-مذهبی در شعر دفاع مقدس

بررسی بازتاب اساطیر میهنی-مذهبی در شعر دفاع مقدس

)باتاکید بر اشعارنصرالله مردانی و مشفق کاشانی(

پژوهشگران:

محمد فولادی

لیلا برمکی

چکیده

شعر دفاع مقدّس همراه با حس مقاومت و مبارزه در اولین روزهای جنگ متولد شد و تا آخر جنگ نیز همراه مردم ماند. بعد از جنگ نیز نه تنها از بین نرفت بلکه شکوفاتر شد و در ابعاد دیگر ادامه پیدا کرد. شعری که حاصل ایمان شاعران انقلابی و متعهد بود و بیشتر با الهام از واقعه عاشورا، چهره های مبارز صدر اسلام ، شخصیت ها و اساطیر ملی، آیات و روایات و سخنان بزرگان دین و فرهنگ ملی سروده شد و در هر دوره ای بیان کننده مضامین خاص آن دوره است. اشعاری که در روزهای نخست سروده می شدند، هدفشان تهییج و برانگیزانندگی مردم بود و اگر چه از انسجام کافی برخوردار نبودند ولی صادقانه سروده می شدند؛ به همین دلیل بر دل مردم می نشستند؛ این اشعار در دوره های بعد رفته رفته محکم تر و منسجم تر شدند و دارای مفاهیم با ارزش گردیدند. در این مقاله بازتاب شخصیت های اسطوره ای ملی ، میهنی و مذهبی در اشعار دو تن از شاعران برجسته و صاحب سبک انقلاب و دفاع مقدس، یعنی مرحوم نصرالله مردانی و مشفق کاشانی، بررسی شده است. نصرالله مردانی، برای نشان دادن دلاوری رزمندگان از اسطوره بهره می گیرد. در اشعار مردانی شاهد حضور اسطوره های ملی و دینی هستیم ؛در برخی از اشعار او حضور اسطوره های ملی را در جای جای اشعار او می بینیم. از میان اسطوره های به کار گرفته شده توسط «مردانی» در اشعار دفاع مقدس، توجه به اسطوره هابیل و قابیل، بیش از دیگر اسطوره ها می باشد. مشفق کاشانی نیز برای تصویر آفرینی به اسطوره توجه داشته است. توجه او به اسطوره های دینی بیش از دیگر اسطوره ها است و از میان این اساطیر نیز توجه او بیشتر به شخصیت «موسی » بوده است.

کلیدواژه ها: شعر پایداری، انقلاب و دفاع مقدس، جنگ، مشفق کاشانی، نصرالله مردانی