عبدالله باکیده: درباره تولید آثار هنری دفاع مقدس بیشتر حرف می‌زنند تا عمل

نوید شاهد: در سال 70 فیلم سینمایی پوتین را با موضوع دفاع مقدس ساخت که در آن زمان در نوع خود یکی از بهترین‌ها بود و سه سال بعد، سریال نبردی دیگر را با موضوع اردوگاه اسرا در عراق مقابل دوربین برد. این سریال که از شبکه یک به روی آنتن رفت در زمان پخش یکی از پرمخاطب‌ترین سریال‌های تلویزیونی بود.

شاهد احمدلو در این سریال نقش اسیر جوانی را بازی می‌کرد‌ و اکبر سنگی با اجرای نقش «مشعل»‌؛ رئیس اردوگاه که نیمی از صورتش در جنگ سوخته بود، توجه‌ها را جلب کرد. نبردی دیگر یکی از اولین آثاری بود که اسرای دفاع مقدس را سوژه خود قرار داده بود.

باکیده در کارنامه خود آثار دیگری مانند، صلیب طلایی، روشنایی دشت، بچه‌های هور و... را نیز دارد.

به‌ مناسبت ایام آزادسازی خرمشهر با این کارگردان هم‌صحبت شدیم تا حرف‌هایش درباره سینمای دفاع مقدس را بشنویم.

او این روزها مشغول نوشتن فیلمنامه‌ای با موضوع دفاع مقدس است که قرار است برای یکی از شبکه‌های تلویزیون بسازد.

یکی از فیلمسازان قدیمی دفاع مقدس هستید، الان شرایط ساخت آثار این حوزه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

ساخت آثار دفاع مقدس از همان اول سختی‌های خودش را داشت، اما تفاوتی که آن زمان با الان دارد این است که در دهه شصت و هفتاد، مسئولان برای تولید آثار دفاع مقدس اقدام می‌کردند و حتی این نوع فیلم‌ها در سینمای بدنه و خصوصی هم تولید می‌شد، اما الان نه مسئولان دولتی به این سینما توجه دارند و نه بخش خصوصی تمایلی برای ورود به این موضوع دارد. کارگردانان قدیمی سینمای دفاع مقدس تقریبا کنار گذاشته شده‌اند‌! حتی حالمان را هم نمی‌پرسند و این اصلا خوب نیست‌!‌ خود من در هشت سال دفاع مقدس آثاری ساخته‌ام که دلاوری و قهرمانی رزمنده‌ها را نشان می‌دهد و مردم را ترغیب می‌کند که برای دفاع از دین و کشورشان به جبهه بروند، اما الان باید کناری بنشینیم و برای ساخت یک فیلم سختی‌های زیادی تحمل کنیم در صورتی‌که هشت سال دفاع مقدس پر است از سوژه‌های بکر و عالی که می‌توان بهترین آثار را درباره آنها ساخت. مثل فیلم «تنگه ابوقریب» که سال گذشته در جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و بخشی از اتفاقات آن سال‌ها را به نمایش گذاشت. اگر فیلم‌هایی مانند «تنگه‌ابوقریب» ساخته نشود، بخشی از تاریخ کشور ما که اتفاقا مهم هم هست، فراموش و گم می‌شود.

هر کدام از عملیات‌های سال‌ها دفاع مقدس و آدم‌هایی که در این عملیات شرکت می‌کردند، داستانی دارند که قابلیت زیادی برای فیلم شدن، دارند. با شناختی که از سال‌های جنگ دارید، خودتان به مراکزی که متولی سینمای دفاع مقدس است، سوژه می‌دهید و احتمالا رد می‌شود یا منتظرید آنها به شما سفارش کار بدهند؟

ما باید دنبال سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده باشیم! راستش را بخواهید در زمینه تولید آثار دفاع مقدس و انقلاب، بیشتر حرف می‌زنند تا عمل. اکنون بجز موسسه اوج هیچ کجا درباره دفاع مقدس، فیلم و سریال نمی‌سازد. بخش خصوصی که فقط به فکر سود خالص است به همین دلیل فیلم‌های بسیار سطحی تولید می‌کند و اگر سراغ موضوعات اجتماعی می‌رود، در دام تکرار و کلیشه می‌افتد.

منظورم این نیست که همه سینمای ایران به دفاع مقدس اختصاص پیدا کند اما وقتی این موضوع هشت سال از تاریخ ما را شکل داده، حداقل سالی پنج فیلم باید با این موضوع ساخته شود.

حمایت انجمن سینمای دفاع مقدس چگونه است؟

انجمن که بودجه ندارد‌! انجمن فیلمنامه را تصویب و برای نامه‌نگاری‌ها به ما کمک می‌کند. اما فیلم ساختن پول می‌خواهد‌! نه تنها از ما که قدیمی هستیم، حمایت نمی‌شود، جوان‌های علاقه‌مند به این حوزه هم نمی‌توانند کار کنند!

فیلم تنگه ابوقریب را بهرام توکلی، کارگردانی کرده که می‌توان او را جزو فیلمسازان جوان به شمار آورد، جوانگرایی در سینمای دفاع مقدس باعث می‌شود سوژه‌های تازه‌ای به این سینما راه یابد... .

سند سینمای دفاع مقدس به نام کارگردانانی قدیمی مثل من، آقایان حاتمی‌کیا، شورجه و... زده نشده است. سینمای دفاع مقدس برای همه کارگردانان است؛ آقای کیومرث پوراحمد هم درباره جنگ ایران و عراق فیلم ساخته، خانم رخشان بنی‌اعتماد هم چند فیلم با این موضوع دارد. جوان‌ها باید وارد سینمای دفاع مقدس شوند و هیچ‌کس نباید با حضور آنها مخالفت کند. نکته من این است که «موضوع» نباید نادیده گرفته شده و به‌دست فراموشی سپرده شود. واقعیت این است که هشت سال دفاع مقدس فقط محدود شده به هفته دفاع مقدس که تلویزیون با نمایش چند اثر مستند و داستانی آن را زنده نگه می‌دارد.

سینمای دفاع مقدس شده مرغ عزا و عروسی. هر زمان نیاز باشد به آن توجه می‌کنند و بعد فراموش می‌شود، در صورتی‌که الان بهترین زمان برای توجه به آن سال‌هاست چون اکنون دوره مقاومت و ایجاد انگیزه برای مقاومت در برابر دشمن است.

سوم خرداد؛ روز آزادسازی خرمشهر باعث شد، تصاویری از این روزهای خرمشهر منتشر شود که نشان می‌داد حال این شهر اصلا خوب نیست، به نظر می‌رسد بهتر است فیلمسازان به خرمشهر امروز هم توجه کنند و درباره آن فیلم بسازند شاید که مسئولان به خودشان بیایند و خرمشهر را دوباره آباد کنند.

برخی از فامیل‌هایم در خرمشهر زندگی می‌کنند به واسطه آنها خرمشهر قبل از جنگ و بعد از جنگ را دیده‌ام. زمان فتح خرمشهر نیز آنجا بودم. این شهر بعد از جنگ تغییر چندانی نکرده و خیلی کم آباد شده است. دلیل این‌که چرا به خرمشهر نمی‌رسند را نمی‌دانم.

فیلم پوتین را در خرمشهر ساختم و خود شهر لوکیشن این فیلم است و می‌توان از آن به عنوان یک سند زنده یاد کرد و نشان داد که شهر از سال 70 تا الان تغییر چندانی نکرده است‌! بجز مسجد جامع خرمشهر، به هیچ جای دیگر این شهر توجه نشده است.

منبع: جام جم آنلاین