سوم خرداد؛ روزی به وسعت همه تاریخ ایران

نوید شاهد: فتح خرمشهر نه يك واقعه نظامی، بلکه يك مفهوم انساني است؛ تاریخ ايران مملو از حوادث تلخ و شيرين و فراز و نشيب هاي مختلف است.

از 22 بهمن سال 57 به اين سو حركت تاريخ در ايران ديگر گونه می شود. اگر تا پيش از اين زمان ، تاریخ معاصر ما با شكست و سقوط و عقب نشيني و از دست رفتن بخش هاي مختلف كشور و تسليم شدن در برابر قدرت هاي بيگانه آغشته شده بود، با پيروزي انقلاب اسلامي جريان تاريخ در ايران مسير متفاوتي را در پيش گرفت.

از اين به بعد بود كه پيروزي، سربلندي، مقاومت و تاراندن مهاجمان و سرسختي براي حفظ حتي يك ميلي متر از خاك كشور، تبديل به رسم ايرانيان شد. براي نخستين بار درتاريخ معاصر، ايران وارد يك جنگ نابرابر و همه جانبه شد و اجازه نداد وجبي از خاك سرزمينمان اشغال شود.

فتح خرمشهر، پاياني بود بر صدها سال به يغما رفتن خاك اين سرزمین كه به واسطه حماقت و خيانت پادشاهان بر تاريخ ما تحميل شد. حتي رژيم استبدادي- استعماري پهلوي نيز بخش هایی از کشورمان را به بیگانگان بخشید؛ از جمله بحرين. اين بار ملتي كه با دم مسيحايي امام خميني(ره) زنده شده بود، با تيكه بر توانمندي ها و ايمان خود، تاريخ را تغيير داد و به اين ترتيب، سوم خرداد، روزي شد به وسعت همه تاريخ و خرمشهر، شهري شد به بزرگي يك ملت. به همین دلیل بود که فرمانده بزرگ این آزادسازی در سخنی تاریخی و تاریخ ساز فرمود: «فتح خرمشهر فتح خاك نيست، بلكه فتح ارز شهای اسلامی است.

کافی است تا بار دیگر وقایع و روزشمار جنگ را مرور کنیم و بر این حوادث تأمل بیشتری نمائیم تا این حقایق را بهتر درک کنیم. روزهایی که دشمنان ایران خواب های پلیدی می دیدند و در رویاهاشان ایران را در عرض چند روز تصرف می کردند. جلسه مطبوعاتی صدام با خبرنگاران در تاریخ ( 10 نوامبر 1980 - 19 آبان 1359) را فراموش نکرده ایم که گفت ادامه حرف هایم باشد چند روز دیگر در تهران! و بعد برای خرمشهر- یا به قول خودشان محمره- هم یک خط اتوبوس راه اندازی کرد تا مردم بروند و قدرتش در گرفتن یک شهر از ایران را ببینند! اما تنها 575 روز گذشته بود که سربازان خدا همه این خوا بها را آشفته کردند.

واکنش رسانه های بیگانه نیز در نوع خودش قابل توجه بود؛ این رسانه ها كه از ابتدا توانایی های رزمندگان اسلام را نادیده می گرفتند و آزادی خرمشهر را امری محال اعلام می ک‌ردند، پس از فتح خرمشهر دچار تناقض گویی شدند و از پیروزی ایران در جنگ سخن گفتند. به عنوان مثال ، رادیو بی بی سی، پس از شكست نیروهای عراقی در خرمشهر گفت: همان طور كه بدون شك اطلاع دارید، دیروز بندر خرمشهر پس از 20 ماه دوباره به دست نیروهای ایران افتاد. بدین ترتیب، ایران هم اسماً و هم رسماً در جنگ كاملاً پیروز شده است.

واشنگتن پست نیز در این مورد نوشت: بازپس گیری بندر خرمشهر نمایانگر پیروزی تقریباً كامل ایران در این جنگ بوده است.

روزنامه گاردین انگلیس نوشت: سقوط خرمشهر یعنی سقوط آخرین و مهم ترین افتخار جنگی عراق كه ایرانی ها با بازپس گیری آن این برگ برنده را كه به وسیله آن عراق می كوشید ایران را پای میز مذاكره بكشاند از دست بغداد ربودند.

بنابراین آزادی خرمشهر تنها یك پیروزی ساده نبود بلكه این پیروزی آغازی بر شكست های پیاپی دشمن در جبهه های نبرد شد و در واقع آزادی خرمشهر پایان توهم دشمنانی بود كه به شكست و اشغال خاك ایران و نابودی نظام نوپای جمهوری اسلامی دل بسته بودند.

و به این ترتیب فتح خرمشهر تبدیل شد به نقطه عطفی برای هشت سال دفاع مقدس و روزی مهم در کل تاریخ ایران. آنچنان که صدام پس از شکست در عملیات بیت المقدس و از دست دادن خرمشهر و به اسارت رفتن 19 هزار سرباز ارتش بعث به صراحت گفت «من صدای شکستن استخوان های ارتش عراق را در خرمشهر شنیدم. » و نه تنها این حادثه استخوان های ارتش صدام را شکست که پشتوانه ای شد برای پیروزی های آینده ایران و شکست های دیگر استکبار. حتی امروز هم اگر ملت ایران در برابر انواع و اقسام فشارها ایستاده است و از عربده کشی های سلطه گران نمی هراسد، ریشه اش به همان فتح برمی گردد.

این اشتباه است كه آزادسازي خرمشهر صرفاً به عنوان يك واقعه تاريخي پنداشته شود، درحالي كه اين موضوع يك منبع الهام بخش و نوعي تجلي حقيقت درباره بزرگي يك ملت و فرهنگش است. با نگاهي عميق تر می توان ايستادگي كشورمان در مقابل تندبادهاي بعدي را هم متكي به همين فتح شناخت. اگر هم بخواهيم در آينده از ساير موانع پيش رو بگذريم، چاره اي نداريم جز اينكه به طور دائم به آن دوران مراجعه كنيم؛ هم امروز را به آن گذشته درخشان متصل كنيم و هم درخشش آن دوران را براي شرايط كنوني بازتعريف كنيم. به خصوص اينكه امروز نيز جبهه هاي مبارزه جديدي در مقابل جامعه ما ايجاد شده و اكنون نيز درحال دفاع هستيم.

حالا 35 سال از آن واقعه بزرگ و افتخارآمیز گذشته است. روز سوم خرداد و آزادسازی خرمشهر هم تبدیل به یک مناسبت بزرگ شده اند و هرسال از چند روز قبل و پس از این تاریخ برای این روز جشن گرفته می شود. اما آیا این پیروزی و این شهر که باید آن را جغرافیا و تاریخ حماسه دانست، جایگاه واقعی خود را نزد ما یافته است؟

متأسفانه با اینکه سه دهه از این واقعه گذشته، هنوز هم بسیاری از واقعیت های تلخ و شیرین مربوط به سقوط و فتح خرمشهر مکتوم مانده است. ناگفته هایی که اگر درباره آ نها بیشتر حرف زد و تحلیل کرد، می تواند منجر به افزایش آگاهی جامعه نسبت به مسائل پیرامونش شود.

هنوز هم درباره خیلی از مسائل پشت پرده اشغال خرمشهر ناگفته های فراوانی است.

درباره این موضوع مهم که چه کسانی این بخش از کشورمان را به حراج گذاشتند سخن چندانی گفته نمی شود. اتفاقا همان افراد، امروز هم در آن سوی مرزها درحال وطن فروشی هستند و هر شب در شبکه های تلویزیونی بیگانه حضور می یابند و درباره نبود حقوق بشر و آزادی و دمکراسی در ایران انتقاد می کنند! در مقابل این گونه افراد ، بزرگانی هم که آن روز از خود گذشتند تا خرمشهر برای ایران بماند، امروز نیز درحال مقاومت و نبرد دیگری هستند.

یکی از نمودهای بی توجهی ما به قضایای خرمشهر را می توان در سینمایمان دید؛ با گذشت این همه سال از آزادسازی خرمشهر، هنوز حتی یک فیلم- باور کنید که فقط یک فیلم- هم درباره این موضوع مهم ساخته نشده است.

غفلت نخبگان و مسئولان و افرادی که می توانند درباره خرمشهر و آزادی آن در دوران دفاع مقدس کاری کنند اما نمی کنند، خسارت هاي فرهنگي فراوان و متعاقب آن خسران هاي اجتماعي و سياسي و اقتصادي بسياري را در پي دارد. اگر ما به وسيله ابزارهاي فرهنگي خود به معرفي حماسه ها و قهرمانان خود اقدام نكنيم، ديگران خواهند بود كه اين جاي خالي را پر می کنند.

نمی توان بسیاری از زحمات کشیده شده برای بازسازی خرمشهر طی سالهای پس از جنگ را نادیده گرفت. اما واقعیت این است که حق این شهر و مردم سرفراز و دلاور آن به هیچ وجه ادا نشده است. مسئولان کشور نسبت به این شهر و شهروندانش مدیون هستند. دینی که همچنان بر گردن ما سنگینی می کند. چون مردم این شهر با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می کنند. با توجه به اینکه بهانه این نوشتا ر، بزرگداشت فتح خرمشهر است، بهتر است کاستی های موجود در این شهر را نیز از زبان یکی از قهرمانان این حماسه بازگو کرد.

سیده زهرا حسینی، یکی از نام های برجسته مقاومت خرمشهر است. او را با کتاب «دا » می شناسیم. کتاب خاطرات این بانوی مبارز از سا لهای اشغال و آزادی خرمشهر ازجمله پر فروش ترین کتاب ها در کشورمان است. خانم حسینی بارها در سخنرانی ها و مصاحبه های خود به طرح مشکلات امروز مردم این شهر پرداخت.

از جمله اینکه یک بار به مناسبت سوم خرداد در مجلس شورای اسلامی حضور یافت و گفت: «هنوز زخم خرمشهر التیام نیافته و عفونی شده است. امیدوارم وکلای ملت اجازه ندهند این عفونت تبدیل به سرطان شود. خدا می داند که مردم خرمشهر و آبادان و شهرهای جنگ زده هنوز نمی توانند آن طور که لایق اند، در این روز شادی کنند.

من از شما که نمایندگان این ملت هستید، تقاضا می کنم به مسئولیت بزرگی که بر گردن دارید، عمل کنید. روزی که شما از مردم رأی گرفتید و به مجلس آمدید، برای این بود که مشکلات مردم را حل کنید. هنوز مردم خرمشهر و آبادان با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کنند و من از شما می خواهم که اجازه ندهید خون شهداء به هدر رود و خانواده شهدا بگویند کاش عزیزانمان از دست نمی رفتند تا ما امروز در این حد ذلیل نمی شدیم. بنده مشکلات را به رهبر معظم انقلاب گفته ام و ایشان به من دلداری دادند و فرمودند که « حتما پیگیری می شود » و من امیدوارم که شما نمایندگان شریف ملت ایران به فکر مردم مظلوم خرمشهر باشید و اجازه ندهید که مردم این شهر از بین بروند.

منبع : ماهنامه فرهنگی شاهد جوان/ شماره 154