تبيين صحنه‌هاي عمليات ج.ا.ا در هشت سال دفاع مقدس

چكيده:

جمهوري اسلامي ايران و كشور عراق در جنگ براي رسيدن به اهداف خود مناطق مختلفي را با عنوان صحنه‌هاي عمليات انتخاب نموده‌اند و در اين صحنه‌‌ها، عمليات‌هاي آفندي و پدافندي متعددي انجام گرفته، وليكن متأسفانه تدوين نگرديده است. لذا با توجه به شروع جنگ توسط ارتش عراق و تحميل نمودن صحنه‌هاي فوق به جمهوري اسلامي ايران، اين مقاله درصدد تبيين صحنه‌هاي عمليات زميني و دريايي مي‌باشد كه در اين راستا سعي گرديد با استفاده از اسناد و منابع متعدد و متنوع از مراكز علمي و دفاعي تدوين گردد.

مقدمه:


انقلاب اسلامي در تعميق مباني فكري و فرهنگي و اعتقاد خود به ميزان قابل ملاحظه اي با جنگ تحميلي كه يك دهه عمر انقلاب را به خود اختصاص داد آميخته شده است. آثار ويژگي هاي دوران دفاع مقدس از نظر دفاع، خلاقيت، ابتكار، مقاومت و روحيه انقلابي به گونه‌اي است كه در صورت لحاظ كردن آن به طور ساختار در نظام سياسي جمهوري اسلامي، آينده انقلاب اسلامي را تضمين كرده و مي تواند به عنوان يك مدل و الگوي پويا براي انقلابيون و آزادي خواهان ساير كشورهاي اسلامي به شمار آيد.

جنگ ايران و عراق پيوندي تنگاتنگ با انقلاب اسلامي دارد به‌گونه‌اي كه بدون درك درست آن، نمي‌توان به تحليلي فراگير از انقلاب اسلامي دست‌ يافت. همچنين اين پديده به دليل تأثيرات و پيامدهاي فراوانش، دست‌كم تا چند دهه آينده بر همه موضوعات مربوط به سياست داخلي و خارجي جمهوري اسلامي ايران مؤثر خواهد بود.

جنگ ابعاد گوناگوني دارد كه برجسته‌ترين آن‌ها بعد نظامي مي‌باشد. در طول تاريخ معاصر ايران همواره در پي بروز هر جنگي، شاهد جدايي بخش‌هايي از اين سرزمين پهناور به دست بيگانگان بوده‌ايم.

اسناد تاريخي گوياي اين نكته است كه در دويست سال گذشته تاكنون نزديك به يك‌ميليون كيلومتر مربع از خاك ايران جدا شده است. اما در طول هشت سال دفاع مقدس كه با وجود پشتيباني قدرت‌هاي بزرگ از متجاوز، نه تنها يك وجب از خاك عزيز جمهوري اسلامي ايران در دست نيروهاي عراقي باقي نماند، بلكه هنگامي‌كه عراق قرارداد سال 1975 ميلادي الجزيره را بار ديگر پذيرفت و سپس دبير كل وقت سازمان ملل، آن كشور را متجاوز اعلام كد، حقانيت جمهوري اسلامي ايران نيز به اثبات رسيد.

بدون شك براي بررسي جنگي چنين بزرگ، لازم است تمام ابعاد نظامي آن مورد تجزيه و تحليل قرار گيرد. بر اين اساس، مطالعه ابعاد مختلف اين واقعه بزرگ تاريخي و نظامي در ابعاد تاكتيكي و راهبردي مي‌تواند تجربه‌اي بزرگ براي آيندگان تلقي شود و به‌ويژه آموزه‌هاي بزرگ براي سازمان  نيروهاي مسلح در فرآيند اتخاذ تصميمات نظامي و طراحي طرح‌هاي عملياتي و تبيين راهبردهاي نظامي محسوب شود. لاجرم در اين تحقيق با هدف پرداختن به يكي از زواياي مهم حادثه نظامي مذكور عوامل مؤثر در انتخاب صحنه‌ي عمليات طي هشت سال دفاع مقدس به روش علمي و با اتكا به مستندات مربوطه مورد مطالعه، تجزيه و تحليل، تدوين و تبيين قرار خواهد گرفت.