«سرخ نگاران» به متعالی ترین پدیده انسانی می پردازد/ ضرورت توجه به عدالت در بررسی آثار و پرهیز از مصلحت اندیشی
یعقوب توکلی، استاد داشنگاه و نویسنده آثار تاریخی و حوزه ایثار و شهادت به خبرنگار نوید شاهد گفت: نوشتن از شهادت و شهدا کار بسیار خاص و حساسی است. چون ما با متعالیترین نوع رفتار انسان معتقد به ایمان و معتقد به منش انبیا در تداوم منش آنها سرو کار داریم. لذا در این فضا نوشتن درباره شهدا و نوع اعتقاد و رفتار و باور آنها بسیار مهم و حساس است. ضمن اینکه ما با اسطوره سروکار نداریم که بتوانیم هر گونه که خواستیم به او بپردازیم. شهید ما رستم نیست و قهرمان افسانهای ساخته شده در ذهن ما یا یک شاعر و نویسنده نیست.
وی تاکید کرد: ما با عالم واقعی و بخش اتفاقا سخت و تلخ آن سروکار داریم. این در حالی است که در الفاظ و بیشتر نوشتهها کوشیده میشود که شهادت را امری شیرین در دنیای واقعی نشان دهند اما واقعیت این نیست. فرد در هنگام شهادت رنج زیادی را متحمل میشود. ممکن است در آتش بسوزد، قطعه قطعه شود و .... . لذا رسیدن به آن فناءلله و فداکاری گواراست. به قول امام حسین علیهالسلام اینها همان عبور از جسر (گذرگاه) است. این همان پلی است که انسان را به بهشت واسعه میرساند. نوشتن از این روند و تبیین راهی مبتنی بر فلسفه شهادت کاری دشوار است. متاسفانه ما فلسفه شهادت را تبیین نکردهایم و مسیر شهادت را توضیح ندادهایم. فلاسفه و عرفای ما از زهد و عبادت گفتهاند اما کسی از شهادت ننوشته است و جای آن در فضای فکر ما خالی است.
نویسنده «اولین امیر، اولین ترور» اظهار کرد: لذا ما با این فضا آشنایی دقیق نداریم و هم میخواهیم آن را تبیین کنیم. اساسا نویسندگان حوزه ایثار و شادت به این دلیل که خودشان با این حوزه آشنایی عملی ندارند، لذا کورکورانه از آن مینویسند و در این کورمال نویسی باید دقت کنیم که اغراق نکنیم. ممکن است گرفتار تحلیلهای خودمان شویم.
به گفته توکلی، اگر قرار است جشنوارهای برگزار شود باید به تمام جوانب این حوزه توجه کنیم و واقعیتهای جدی حوزه ایثار و شهادت را باید در نظر بگیریم. از طرفی باید در فضای جایزه و دادن امتیاز باید عدالت ناب را رعایت کنیم. ما با متعالیترین پدیده انسانی ، معنوی سروکار داریم. کاری که شهدای ما انجام دادند، از کاری که خیلی از عرفای ما انجام دادند، بالاتر است. ممکن است عرفای ما به یک مقام شهودی در فناءلله رسیده باشند و حس کنند که از زن و فرزند گذشتهاند اما آنها در هر حال فرزندانشان را در کنار خود دارند. این در حالی است که شهیدان به معنای واقعی از زن و فرزند خودشان گذشتهاند. شهید حسن خجسته در نامه خود میگوید که من خانوادهام را دوست دارم اما علاقه متعالیتری هم دارم که آن خداوند، دفاع از سرزمین و اسلام است. شهیدان به آن قله رسیدهاند.
وی تصریح کرد: بنابر این شما با یک حقیقت ناب سروکار دارید و نمیتوانید قضاوت ناب نداشته باشید. «سرخنگاران» باید جایزهای فارغ از زدوبندهای اداری و شخصی باشد. اگر نوقلمها و نویسندگان در معرض قضاوت ناعادلانه قرار گیرند، نتیجه این خواهد شد که قلمشان را میشکنند. با قدردانی از شخصی که نویسنده نیست، عملا قلم نویسنده و جریان واقعی را میشکنید. باید عدالت ناب را رعایت کنیم و اگر این عدالت ناب در حد مصلحتاندیشی نزول پیدا کند، میتواند برای ادبیات ایثار و شهادت ما کشنده باشد.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: اگر نمیتوانیم عدالت را رعایت کنیم، اصلا جشنواره را برگزار نکنیم بهتر است. اجازه دهیم کتاب روند رشد طبیعی خودش را انجام دهد. در این صورت کتاب در معرض قضاوت ناعادلانه قرار نمیگیرد و توسط جامعه کشف میشود. اینکه ما اثری را با اعمال نفوذ، سیاسیت و بدهبستان به عنوان اثر برتر معرفی میکنیم، جریان نویسندگی نویسندههای واقعی از بین میروند و وقتی تلاش نویسنده دیده نمیشود، آزاردهنده است.
به گفته توکلی مساله دیگری که جشنواره «سرخنگاران» باید به آن توجه کند، این است که اجازه ندهد ناشران با اهداف قبلی کتاب خاصی را در حوزه ایثار وشهادت پررنگ کنند و مانع از بالا آمدن برخی آثار شوند. باید تلاش شود که تمامی آثار دیده شود.