چرا شهید یاسینی یکی از نوابغ نظامی ایران شد؟

به گزارش نوید شاهد به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، امیر سرلشکر خلبان شهید علیرضا یاسینی در سال ۱۳۳۰ در شهرستان آبادان دیده به جهان گشود. دوران کودکی و تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در زادگاهش سپری کرد و با اخذ دیپلم متوسطه در سال ۱۳۴۸ با انتخاب شغل خلبانی به استخدام نیروی هوایی ارتش درآمد.

آموزش‌های نظامی آکادمی و مقدماتی پرواز را در ایران سپری کرد و برای گذراندن دوره تکمیلی پرواز به آمریکا اعزام شد. در این مدت دوره‌های آموزش خلبانی هواپیمای آموزشی تی ۳۳ و تی ۳۷ و همچنین هواپیمای پیشرفته شکاری اف ۴ را با موفقیت به پایان رسانید و در فروردین ماه سال ۱۳۵۱ با اخذ نشان خلبانی به کشور بازگشت و با درجه ستوان دومی در پایگاه ششم شکاری آغاز به کار کرد.

او برای پرواز با هواپیما‌های اف ۴ پایگاه یکم شکاری اعزام و پس از طی کردن آموزش کابین عقب هواپیمای مذکور به پایگاه هفتم شکاری منتقل شد، آموزش کابین جلو هواپیمای اف ۴ را در سال ۱۳۵۳ در پایگاه یکم شکاری تهران گذراند و به عنوان افسر خلبان شکاری کابین جلو در گردان ۳۳ پایگاه سوم شکاری مشغول خدمت شد.

شهید یاسینی؛ یک انقلابی به تمام عیار

یاسینی با اوج گیری تظاهرات همه جانبه علیه رژیم ستمشاهی با وجود فضای فشار و اختناق در ارتش با پخش اعلامیه حضرت امام (ره) در بین کارکنان متعهد در فعالیت‌های ضد رژیم شاه دست زد. او با پیروزی انقلاب اسلامی و خروج مستشاران خارجی از ایران، همچون دیگر کارکنان متعهد نیروی هوایی، به حفظ و حراست از دستاورد‌های انقلاب پرداخت و با تشکیل گروه‌های کار، در امر بازسازی و راه اندازی سامانه‌ها و تجهیزات اهتمام ورزید.

وی از جمله خلبانانی بود که با شروع جنگ تحمیلی، در عملیات غرورآفرین ۱۴۰ فروندی در حمله به خاک دشمن نقش مهمی ایفا کرد. او در طول دوران جنگ نیز همواره خلبان پیشقراول و خط شکن بود. در یک مورد در ابتدای جنگ دشمن متجاوز از طریق دریا و با چند فروند ناوچه پیشرفته اوزا، قصد پیاده کردن نیرو در جزیره نفت‌خیز خارک را داشت، یاسینی با هواپیمای خود از پایگاه بوشهر پرواز در آمد و ناوچه‌های مهاجم عراق را به قعر خلیج فارس فرستاد.

او در طول دوران جنگ با پرواز‌های پی در پی ضربات کوبنده‌ای به دشمن متجاوز وارد می‌کرد و شرکت در عملیات‌های جنگی، در راس برنامه‌هایش قرار داشت و همواره یکی از افراد ثابت دسته‌های پروازی در عملیات‌های حساس بود.

علیرضا یاسینی پس از طی مراحل مختلف خدمتی، در سال ۱۳۷۱ مسئولیت معاونت هماهنگی نیروی هوایی را بر عهده گرفت. او همواره یکی از فرماندهان گره‌گشای نیروی هوایی محسوب می‌شد. مسئولیت‌های متعدد این شهید بزرگوار نشانگر این است که هر جا مشکلات غلبه یافته و اجرای امور را مختل می‌کرد، برای سامان بخشی امور به آنجا اعزام می‌شد. موفقیت‌های این شهید والامقام مرهون ویژگی‌های فردی و شخصیتی اوست که می‌توان به شجاعت، بی‌باکی، اعتماد به نفس، قناعت، تعهد، رازداری و وظیفه‌شناسی او اشاره کرد.

وی عاشق پرواز بود با وجود مسئولیت‌های مختلف فرماندهی که داشت، دست از پرواز نمی‌کشید و با انواع مختلف هواپیما از جمله اف ۵، اف ۶، پی ۳ اف، میگ ۲۹ و سوخو ۲۴ پرواز می‌کرد، اما هواپیمای محبوبش اف ۴ بود.

یاسینی سرانجام پس از سال‌ها تلاش و شرکت در جنگ تحمیلی ۸ ساله، در حالی که در سمت معاونت نیروی هوایی بود، ساعت ۶ و ۳۰ دقیقه صبح پانزدهم دی‌ماه ۷۳ هواپیمای جت استار حامل فرماندهان ارشد نیروی هوایی، (شهید منصور ستاری، شهید یاسینی و شهید مصطفی اردستانی) از تهران به سمت کیش پرواز کرد تا فرماندهان در جلسه شورای هماهنگی نیروی هوایی در کیش شرکت کنند. بعداز ظهر قرار بود که هواپیما قبل از عزیمت به تهران، در پایگاه هوایی اصفهان توقفی کوتاه کند. بعد از بازدیدی کوتاه از این پایگاه، هواپیما در ساعت ۸ و ۳۰ دقیقه شب آماده پرواز به سمت تهران شد و پس از دقایقی هواپیما به پرواز درآمد.

ناگهان در ساعت ۸ و ۴۲ دقیقه شب از سوی خلبان اعلام می‌شود که به علت بازشدن پنجره کابین خلبان، هواپیما مجبور به فرود اضطراری است. لحظاتی بعد هواپیما در حال گردش، برای نشستن بر روی باند در ۶۴ کیلومتری جنوب پایگاه اصفهان، سقوط می‌کند و چراغ زندگی سید علی رضا یاسینی برای همیشه خاموش می‌شود و او به درجه رفیع شهادت نائل می‌آید.

شهید یاسینی در زمان شهادت ۴۳ سال داشت و از وی سه فرزند پسر و یک دختر به یادگار مانده است، ولی یاد و خاطره دلاوری‌ها و رشادت هایش، هیچگاه از ذهن مردم ایران و پرسنل نیروی هوایی ارتش، پاک نخواهد شد.

گفتنی است که او پس از امیر سرتیپ محققی بیشترین ساعت پرواز (۲۷۵۹ ساعت) را با فانتوم داشتند و همچنین پایگاه ششم شکاری بوشهر به نام این بزرگوار مزین شده است.

چرا شهید یاسینی یکی از نوابغ نظامی ایران است؟

یکی از مشخصه‌های نبوغ نظامی در فرماندهان، درک صحیح آنان از اصول جنگ است. بنا به گفته فیلد مارشال مونتگمری، فرماندهان دارای نبوغ نظامی اصول جنگ را حفظ نیستند؛ بلکه این اصول قسمتی از ذهن آنان است.

یکی از اصول برجسته جنگ اصل عافلگیری است که انجام آن نیاز به خلاقیت و نوآوری در تاکتیک، تکنیک و ابتکار عمل در فریب دشمن دارد. غافلگیری انواع مختلفی دارد که نمونه‌هایی از آن‌ها را می‌توان غافلگیری در زمان، غافلگیری در تاکتیک و ... دانست. برای مثال نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران در عملیات بیت المقدس که منجر به آزادسازی خرمشهر شد، از عملیات غافلگیری در تاکتیک استفاده کرده و به رغم دشواری و پیچیدگی‌هایی که در عملیات عبور از رودخانه کارون وجود داشت از آن استفاده و از کارون عبور کردند.

در عملیات والفجر ۸ نیز نیرو‌های مسلح جمهوری اسلامی ایران از غافلگیری در تاکتیک و تکنیک با هم استفاده و نیرو‌های غواص در خط دفاعی عراقی‌ها نفوذ کردند؛ اما در زمینه اصل غافلگیری در انجام عملیات نیز می‌توان به یکی از اقدامات شهید یاسینی در این زمینه اشاره کرد.

در ۳۱ شهریورماه ۱۳۵۹ که حمله نیرو‌های زمینی و هوایی عراق به کشورمان آغاز شد، شهید یاسینی که در پایگاه محل خدمت خود – پایگاه بوشهر – حضور داشت به محض شنیدن این خبر همرزمانش را فرا خواند و با تدبیر در همان روز تعدادی از خلبانان ارتش جمهوری اسلامی ایران پس از حدود نیم ساعت کار بر روی نقشه و برنامه پروازی برای تلافی حملات رژیم عراق و نشان دادن زهر چشم به نیرو‌های دشمن به طرف پایگاه مهم شیعه عراق پرواز کردند.

سرهنگ خلبان «مسعود اقدام» که از همرزمان شهید یاسینی بوده است می‌گوید: «وقتی به گردان رسیدم دیدم تعدادی از خلبانان به همراه شهید یاسینی و شهید دژپسند در کف اتاقی در گردان نشسته‌اند و مشغول بررسی نقشه برای عملیات هستند. حدود نیم ساعت روی نقشه و برنامه پروازی کار کردیم تا اینکه برنامه آماده شد. هدف پایگاه شعیبه بود که یک دسته چهار فروندی با هشت خلبان برای انجام مأموریت در نظر گرفته شد با اشاره شهید یاسینی موتور شماره دو و بعد شماره یک روشن شد. با برداشتن چوب چرخ‌ها، پرنده‌های آهنین ما به سوی باند پروازی حرکت کردند و لحظه‌ای بعد یکی پس از دیگری در دل آسمان جای گرفتیم. به طرف پایگاه شعیبه می‌تاختیم که پایگاه فاو و ام القصر عراق نیز جلو چشمانمان خودنمایی می‌کرد. هیچ پدافندی کار نمی‌کرد.

شهید یاسینی با تعجب گفت: آقا مسعود! مثل اینکه عراقی‌ها خوابند! من گفتم: نه آقا رضا! خواب نیستند خیالشان آسوده است. زیرا فکر نمی‌کنند که ما بتوانیم با این سرعت به حمله آن‌ها پاسخ دهیم. شهید یاسینی گفت: شاید! چون ساعتی پیش بیشتر پایگاه‌های ما را بمباران کردند؛ ولی کور خوانده‌اند. چنان ضرب شستی بهشان نشان دهیم که نفهمند از کجا خورده‌اند».

در این عملیات که در واقع اولین ماموریت جنگی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران علیه عراق بود، شهید یاسینی و همرزمانش موفق می‌شوند با استفاده از غافلگیری دشمن و بدون اینکه آسیبی ببینند اهداف مورد نظر را بمباران کرده و به پایگاه خود بازگردند.

خاطره‌ای از همرزم شهید یاسینی

امیر سرتیپ خلبان روح الدین ابوطالبی درباره شهید یاسینی می‌گوید :«زمانی که در بوشهر با ایشان همکار شدم بخش اعظم پرواز‌های جنگی اش را انجام داده بود. هر چند اوصاف او را از زبان دوستان شنیده بودم و به عشق و علاقۀ وصف ناپذیرش نسبت به پرواز آشنا بودم، ولی در مدتی که تا پایان جنگ باقی مانده بود خود دیدم که چگونه عاشقانه پرواز‌های جنگی را انجام می‌داد. او خلبانی شجاع و نترس بود که از هیچ مأموریتی، هراس به دل راه نمی‌داد.

هنگام عملیات چنان خونسرد بود که گویی پروازی معمولی انجام می‌دهد. به همین دلیل در دوستان این باور به وجود آمده بود که هیچگاه یاسینی مورد هدف قرار نخواهد گرفت.

هر چند پرواز‌های زیادی انجام داده بود، اما هرگز نشد که از زبان خودش درباره مأموریت‌هایش سخنی بشنوم و یا اینکه از تعداد و چگونگی مأموریت‌هایش صحبت کند. اواخر جنگ بود که به عنوان معاون عملیات پایگاه بوشهر برنامه ریزی کرده بودم تا پرواز‌هایی را در منطقۀ فاو انجام بدهیم. عراق برای باز پس گیری فاو دست به عملیات گسترده‌ای زده بود. هدف از این پرواز‌ها زدن عقبۀ دشمن و نیرو‌های کمکی آنان بود تا بلکه بتوانیم در پناه بمباران‌های مکرر نیرو‌های خودی را سالم برگردانیم تا اسیر نشوند.

یکی از خلبانان را در برنامه پروازی قرار دادم و پس از آن به ترتیب خلبانان بعدی را تعیین کرده بودم. حدود ۱۰ دقیقه مانده به شروع نخستین پرواز شهید یاسینی که در آن موقع فرمانده پایگاه بود در حالی که خود را به چتر و کلاه مجهز کرده بود وارد «آلرت» شد. رو به من کرد و گفت: کی نوبت ماست؟ گفتم: برای پرواز شما برنامه ریزی نشده مگر اینکه دستور بفرمایید!

درحالی که می‌خندید، گفت: بریم استارت بزنیم هواپیما را ببنیم بلدیم یا یادمان رفته. اصرار ما برای جلوگیری از پرواز ایشان موثر نیفتاد و به طرف نخستین هواپیما که آماده برای پرواز بود، رفت و در چشم به هم زدنی درون کابین قرار گرفت. این عمل وی باعث روحیه گرفتن سایر دوستان پروازی شد. به گونه‌ای که برای رفتن به مأموریت از هم سبقت می‌گرفتند. در آن روز هر ۱۰ دقیقه یک بار تعدادی از هواپیما‌ها روانه منطقه می‌کردیم. شهید یاسینی در آن روز دوبار مأموریت جنگی انجام داد.«

آخرین مصاحبه شهید یاسینی

امیر سرلشکر خلبان شهید علیرضا یاسینی در آخرین مصاحبه خود در پاسخ به این سوال که یک خلبان خوب باید دارای چه خصوصیاتی باشد، گفت:به نظر من یک خلبان خوب باید دارای تعهد و تخصص باشد، به شغلش علاقمند باشد. اصلاً لازمه شغل خلبانی به غیر از این مواردی که گفتم، جسارت و شهامت است، که این خصوصیات را به نظر من یک خلبان باید داشته باشد.

جانبازی شهید یاسینی در جنگ تحمیلی

شهید یاسینی به علت ایجکت از هواپیما از ناحیه کمر و دست مجروح و جانباز ۵۵ درصد بودند، ولی هیچ گاه درد کمر و مسئولیت‌های فراوانی که داشت مانع از پرواز‌های جنگی او نمی‌شد.

کلام فرمانده کل قوا درباره شهید یاسینی

مقام معظم رهبری در مراسم این شهید بزرگوار در وصف او فرمودند: فقدان بزرگی بود؛ نه فقط برای شما برای من هم این طور بود. ولی خب چاره‌ای نیست باید تحمل کرد. شهید یاسینی مردی مومن، پرتلاش، صادق و صمیمی بود و خود همین‌ها موجب شده بود که به ایشان امیدوار باشم. در این حوادث سخت است که جوهر ما آشکار می‌شود و نیرو‌ها و توانایی‌های درونی ما آشکار می‌شود.

انتهای پیام