نویسندگان حوزه «دفاع مقدس» بصیرت مخاطبانشان را ارتقا دهند

مصطفی محمدی تمنایی به خبرنگار نوید شاهد گفت: کتاب «دختر میرزاعلی آقا» که به تازگی از سوی نشر شاهد منتشر شده، در بستری از واقعیت و تخیل نوشته شده است.

این کتاب به ماجرای یک پسر 9 ساله به نام «ایمان» می‌پردازد که برای اولین‌بار اجازه پیدا می‌کند که برای خرید خانه از منزل خارج شود و برای خانواده خرید کند. در طول این مسیر، برای او اتفاق‌های معمولی رخ می‌دهد. هم‌زمان، دایی این پسربچه که در تیم فوتبال بازی می‌کند، در یک مسابقه شرکت کرده و این مسابقه در حال پخش شدن از تلویزیون مغازه‌ای است که پسربچه از او در حال خرید است. به همین بهانه گفت‌وگویی میان او و مغازه‌دار که همان «میرازعلی آقا» است شکل می‌گیرد.

وی ادامه داد: معما‌هایی در این مکالمه به وجود می‌آید و پسر بچه طی ماجرای این داستان متوجه می‌شود که او پسر واقعی خانواده‌اش نیست و خانواده اصلی‌اش را در زلزله بم از دست داده است. متوجه می‌شود که مادر فعلی‌اش هم در جریان مقاومت دزفول در برابر تهاجم عراق و بمباران این شهر خانواده‌اش را از دست داده و میزاعلی‌آقا سرپرست او را بر عهده داشت. در خلال داستان هم غار نیاسر را که میرزاعلی‌آقا پیش از آغاز جنگ تحمیلی، بلیط‌فروش آن بود را به مخاطب نوجوان معرفی کردم.

نویسنده «دختر میرزا‌علی آقا» با اشاره به زندگینامه‌هایی که اخیرا برای برخی چهره‌های شناخته شده جنگ تحمیلی نوشته می‌شود، گفت: به طور کلی معتقدم که نوشتن زندگینامه و خاطرات برای انسان مرده است و در زمان حیات افراد نمی‌توان بی‌رودربایستی خاطرات واقعی آن‌ها را نوشت و در قالب زندگینامه منتشر کرد.

محمدی‌ تمنایی ادامه داد: این گونه آثار مخاطب را در سطحی میان آگاهی و هم‌ذات‌پنداری نگه می‌دارد و او را به بصیرت و حکمت نمی‌رساند. کمتر کتابی در حوزه زندگینامه داریم که توانسته باشد مخاطب را از سطح هم‌ذات‌پنداری بالاتر ببرد.

وی یادآور شد: داستانی در حوزه جنگ تحمیلی دارم که درباره یک پدر شهید نوشته شده است. من زندگی او را از پیش از انقلاب تا زمان جنگ روایت کرده‌ام و در شخصیت‌پردازی‌ام، دست این شخصیت سیگار داده‌ام. اما با انتقادات زیادی مواجه شدم. می‌گویند: این در شان یک پدر شهید که هم‌اکنون زنده است، نیست که سیگار بکشد. باید به او «احترام» گذاشت. این در حالی است که من فقط خواسته‌ام زندگی واقعی او را در پیش از انقلاب روایت کنم.

به گفته این نویسنده، بیشتر خاطرات و زندگینامه‌های حوزه دفاع مقدس «حدیث نفس» است. نویسندگان باید تلاش کنند که از یک شخصیت الگو بسازند نه یک «اسطوره» تا مانع از درک حقیقت از سوی مخاطب نشوند. نویسنده نباید به چیزی غیر افزایش بصیرت و معرفت مخاطبش بیاندیشد.