«کاظم خداوردی»: ضرورت نقش‌آفرینی هنرمندان در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت
نوید شاهد: موزه مرکزی شهدا محل بازدید بسیاری از پژوهشگران داخلی در حوزه فرهنگ ایثار و شهادت و گردشگران خارجی است. یکی از هنرمندانی که آثار بسیاری در موزه مرکزی شهدا دارد، استاد «کاظم خداوردی» است. به همین دلیل خبرنگار نوید شاهد با این هنرمند فعال در حوزه ترویج فرهنگ ایثار و شهادت که 14 اثر در موزه مرکزی شهدا دارد، 23 سال عضو هیئت علمی دانشگاه و نخستین مدیر موزه مرکزی شهدا بوده، گفتگو کرده است.
جایگاه والای فرهنگ ایثار و شهادت در آثار هنرمندان
خداوردی بیش از 40 سال سابقه فعالیت در رشته هنری «نقاشی» دارد و تمام آثارش مربوط به شهیدان است. وی در گفت‌وگو با خبرنگار نوید شاهد درباره نخستین کاری که نقاشی کرده است، خاطرنشان کرد: سال 1358 در روزهایی که انقلاب اسلامی تازه به پیروزی رسیده بود، در قالب «انجمن اسلامی، فرهنگی و خدماتی کوثر» فعالیت‌های فرهنگی می‌کردم. خوب به یاد دارم نخستین طراحی من آدمی بود که با یک دستش زنجیر منقش به پرچم کشور «آمریکا» و دست دیگر داس و چکش منقش به پرچم کشور «شوروی» را از داخل زمین به بیرون می‌کشد. این اثر را روی کاغذ «کالک» کشیدم. در آن زمان این نقاشی من پشت شیشه بیشتر مغازه‌ها در خیابان «گرگان» که محل زندگی من بود، نصب شد. خوشبختانه این اثر باعث شد تا تعداد زیادی از جوانان به انجمن ما که همسو با آرمان‌های انقلاب اسلامی فعالیت می‌کرد، بپیوندند.
وی در ادامه صحبت‌هایش با تاکید بر اهمیت نقش‌آفرینی هنرمندان در ترویج و توسعه فرهنگ ایثار و شهادت، افزود: از آن زمان تا امروز تمام انگیزه من از فعالیت هنری ترویج فرهنگ ایثار و شهادت و معرفی شهیدان به نسل جوان است. به همین دلیل نقاشی‌های بسیاری را در این حوزه کشیده‌ام و تلاش کرده‌ام تا از این طریق آنها به آحاد شهدا و ایثارگران ادای دین کنم. هنرمندان در حوزه ترویج و توسعه فرهنگ ایثار و شهادت نقش مهمی را بر عهده دارند و به‌ویژه در مقطع حساس کنونی باید با روحیه جهادی در این حوزه نقش‌آفرینی کنند.
خداوردی با بیان اینکه فعالیت هنری را پیش از پیروزی انقلاب اسلامی شروع کرده است، یادآور شد: در دوران جوانی بخشی از انگیزه‌ام برای فعالیت هنری مربوط به تامین هزینه‌های زندگی‌ام می‌شد و سبک کاری‌ام «نقاشی روی چرم» بود. در آن دوران بیشتر طرح‌های استاد «محمود فرشچیان» را پیاده سازی می‌کردم و به همین دلیل آشنایی نسبی با هنر «مینیاتور» داشتم. در دوران اوج مبارزات مردم علیه طاغوت من هم سعی می‌کردم با هنر خودم آرمان‌های انقلاب را منتقل کنم.
وی در ادامه صحبت‌هایش اضافه کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی این فرصت برای من مهیا شد که توانایی هنری‌ام را همسو با اهداف نظام مقدس جمهوری اسلامی شکوفا کنم. بنابراین بیشتر آثارم به نقاشی تمثال شهدا یا طرح‌های مربوط به فرهنگ ایثار و شهادت ارتباط دارد. پیش از انقلاب اسلامی در رشته «راه و ساختمان» و پس از پیروزی انقلاب اسلامی در رشته «معماری» تحصیل کردم. اما از قدیم به رشته هنری «نقاشی مینیاتور» علاقه داشتم.
این استاد رشته «نقاشی» با تاکید بر اهمیت برگزاری رویدادهای فرهنگی برای ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، خاطرنشان کرد: برگزاری «نمایشگاه»، «جشنواره»، «فصل‌واره‌های فرهنگی هنری» و «کارگاه‌های آموزشی» برای هنرمندان فعال در حوزه ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، بسیار مفید است. اجرای این فعالیت‌ها تاثیر بسیار زیادی در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت دارد و موجب تشویق هنرمندان به خلق اثر در این حوزه خواهد شد. به نظر من برگزاری رویدادهای فرهنگی در مناطقی که اتفاقات مهم انقلاب و جنگ تحمیلی شکل گرفته مانند نقاطی که «راهیان نور» در آنجا برگزار می‌شود، در آشنایی جوانان با آرمان‌های انقلاب اسلامی بسیار موثر است. البته آحاد مردم و مسئولان باید با روحیه جهادی مانند ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به میدان بیایند و نقش‌آفرینی کنند.
خداوردی تاکید کرد: انقلاب اسلامی با تکیه بر فرهنگ ایثار و شهادت شکل گرفته است. با توجه به این موضوع، این فرهنگ ارزشمند از گذشته تا امروز جایگاه والایی در آثار هنرمندان داشته است. همه ما در مقابل ایثارگری و ازخودگذشتگی شهدا احساس حقارت می‌کنیم و باید این حس در آثار هنرمندان متجلی شود. جوانان بسیاری را دیده‌ام که لایق شهادت بودند و به این فیض بزرگ نائل آمدند. همان گونه که شهید حاج «قاسم سلیمانی» گفتند «تا کسی شهید نباشد به شهادت نمی‌رسد.»
گفتگو / رضا افراسیابی
