تحليلي بر عمليات بيت المقدس

1.عمليات بيت المقدس در شرايطي اجرا گرديد كه سه عمليات هماهنگ و موفق يعني ثامن الائمه، طريق القدس و فتح المبين انجام شده بود. در اين عمليات، از تجربه حاصل از عمليات هاي گذشته به خوبي استفاده گرديد و سازماندهي نيروها براي انجام عمليات كامل تر شد.
2.وضعيت قرار گرفتن نيروهاي دشمن در قسمت اعظم منطقه عمليات به طريقي بود كه نيروهاي شناسايي توانستند قبل از عمليات اطلاعات خوبي از وضعيت استقرار، تجهيزات و هم چنين از نقاط ضعف خط پدافندي دشمن بدست آورند. اين اطلاعات، در تعيين اهداف اوليه براي نيروهاي عمل كننده بسيار موثر و كارساز بود. به طوري كه پس از انجام مرحله اول عمليات و گرفتن سرپل، دشمن با تلاش هاي مستمر شش روزه خود قادر به رخنه در سرپل نگرديد.
3.طرح ريزي و اجراي پشتيباني هوايي، و پشتيباني هوانيروز و توپخانه هاي موجود در منطقه بسيار عالي بود، زيرا پاتك هاي دشمن در اكثر اوقات، قبل از اين كه در برد
سلاح هاي كاليبر كوچك نيروهاي پدافند كننده قرار گيرند خنثي مي شد و نيروهاي پاتك كننده با دادن تلفات و ضايعات زيادي مجبور به عقب نشيني مي شدند.
4.انجام مرحله اول عمليات، دفع پاتك هاي متوالي دشمن در مدت 6 روز تا شروع مرحله دوم عمليات، آن چنان در روحيه نيروهاي دشمن موثر بود، كه در مراحل بعدي عمليات، نيروهاي متجاوز با توجه به اين كه از حمله نيروهاي ايراني با اطلاع بودند توان مقاومت و حفظ و نگهداري خط پدافندي مربوطه را نداشتند به محض درگيري نزديك، تعدادي تسليم مي شدند و تعدادي نيز پا به فرار مي گذاشتند.
5.پس از اجراي مرحله دوم عمليات و رسيدن نيروهاي خودي به مرز بين المللي، عقبه لشكرهاي مكانيزه و 6 زرهي عراق در منطقه جنوب كرخه كور مورد تهديد قرار گرفت. اما دشمن، با زيركي خاصي اين دو لشكر را از طريق جاده مرزي، به منطقه شمال خرمشهر و شرق بصره نقل مكان داد. و اين عقب نشيني يك عمليات پيروزمندانه براي دشمن محسوب مي گردد.
6.تقويت نيروهاي دشمن، در منطقه عمليات بيت المقدس با لشكرهاي 5 مكانيزه و 6 زرهي عراق سبب گرديد كه اجراي مرحله سوم و چهارم عمليات به سختي انجام شد و ضايعات و تلفات نيروهاي خودي، بيش از مراحل 1 و 2 باشد.
7.در عمليات بيت المقدس از رزم شبانه به خوبي استفاده گرديد به طوري كه اكثر
تك ها علت پاتك هاي اجرا شده در شب صورت گرفت و نقاط ضعف دشمن نيز جنگ در شب بود، به همين علت پاتك هاي دشمن در طور روز انجام مي شد.
8.طرفين درگير، درطول عمليات كه حدود 26 روز به طول انجاميد، از تمام امكانات رزمي موجود (نيروي هوايي، نيروي زميني و هوانيروز) حداكثر استفاده را كردند. تلفات دشمن به علت پاتك هاي متعدد و تراكم نيروهاي موجود در منطقه، بيش از تلفات نيروهاي خودي بود، مضاف بر اين كه بيش از 17000 نفر از نيروهاي دشمن به اسارت رزمندگان در آمدند. در اين عمليات، از نيروهاي ايراني هيچ كس اسير نشد.
9.ضربات وارده بر نيروهاي عراقي در طول عمليات، به حدي بود كه تجديد سازمان نيروها براي كشور عراق در مدت كوتاه امكان پذير نبود، به همين جهت صدام اعلام آتش بس يك طرفه نمود و نيروهاي خود را از بعضي از قسمت ها ي اشغال شده خاك جمهوري اسلامي ايران به عقب كشيد. و اين يك نوع فريب اذهان عمومي بود كه متاسفانه نتيجه هم گرفت.
10.در مجموع مي توان گفت عمليات بيت المقدس، يكي از عمليات هاي هماهنگ و موفق بود كه در منطقه وسيعي، هدايت ستادي بسيار عالي اجرا شد. اين عمليات مي تواند الگوي خوبي براي آموزش و تدريس در مدارس نظامي و ستادهاي عالي جنگ باشد.


منبع: نصر بزرگ، نويسنده سرتيپ فرض الله شاهين راد، هيات معارف جنگ، سال 1384.

نويسنده: سيد نصرت الله معين وزيري