چهارشنبه, ۰۲ بهمن ۱۳۸۷ ساعت ۱۱:۴۰
مقدمه و زمينه در كالبد شناسي قدرت نظامي ، روح ميلتاريستي در مفهوم اشد خود، قويترين قدرت در جوامع غربي است كه كليد منابع قدرت را در شكل سازمان، شخصيت و مالكيت بخود اختصاص داده و تمام ابزارهاي قدرت را در نمود اقناعي ، تشويقي و تنبيهي بكار مي بيند. و اين در حاليست كه برخي جامعه شناسان جنگ با پيشداوري و ذهنيت منفي ، پديده جنگ را در قالب و ماهيتي يكسان و بطور كلي بعنوان واقعيتي شوم ، زشت ،زانيار ، ضد تكاملي تلقي نموده اند. تاجائيكه بوتول gaston bouthoul عقيده دارد تمام جنگها لجنزار خون آلود حكام قصاب مي باشند كه جنگجويان را گوسفندوار به قربانگاه مي فرستند و جنگ طلباني اوديپ دارند جنگ را عقلائي جلوه مي دهند.

مقدمه و زمينه
در كالبد شناسي قدرت نظامي ، روح ميلتاريستي در مفهوم اشد خود، قويترين قدرت در جوامع غربي است كه كليد منابع قدرت را در شكل سازمان، شخصيت و مالكيت بخود اختصاص داده و تمام ابزارهاي قدرت را در نمود اقناعي ، تشويقي و تنبيهي بكار مي بيند.
و اين در حاليست كه برخي جامعه شناسان جنگ با پيشداوري و ذهنيت منفي ، پديده جنگ را در قالب و ماهيتي يكسان و بطور كلي بعنوان واقعيتي شوم ، زشت ،زانيار ، ضد تكاملي تلقي نموده اند. تاجائيكه بوتول gaston bouthoul عقيده دارد تمام جنگها لجنزار خون آلود حكام قصاب مي باشند كه جنگجويان را گوسفندوار به قربانگاه مي فرستند و جنگ طلباني اوديپ دارند جنگ را عقلائي جلوه مي دهند.
امورز كه به بهانه هاي واهي و با ادعاهاي دروغين صلح و امنيت منطقه و حقوق و آزادي بشر و كشف و خنثي سازي سلاحهاي هسته اي ، ملل محروم جهان و بالاخص منطقه هرروز بارتلخ و سنگين گلوله ها ، خمپاره ها و سلاحهاي ÷يشرفته را تحمل مي كنند، چهره واقعي مدعيان دروغين رفاه و دمكراسي و صلح روشنتر مي شود و بيش از پيش، زشت و غيرانساني بودن تجاوز و جنگ سلطه جويان استكبار آشكار مي گردد.
ابن خلدون در مقدمه تاريخ خود ، جنگ و دفاع را جزو خوي طبيعي بشر مي داند كه هيچ ملت و طايفه اي از آن بي بهره نيستند اما انواع جنگها را در 4 نوع اصلي از هم متمايز مي سازد:
1- جنگ رقابتي عشاير
2- هجوم ملل وحشي براي كسب معاش
3- جهاد يا جنگ مقدس
4- جنگ دولتها بر ضد مخالفان داخلي
و بعد نوع اول و دوم را از نوع جنگ هاي ستمكاري و فتنه انگيزي و بقيه انواع را در قالب جنگهاي عادلانه يا جنگ مقدس برمي شمارد. البته بطور مسلم اطلاق جهاد بر نوع چهارم قبل ترديد است.
يك حكم كلي ديگر در ستيزه شناسي كه ملاك تمايز را بر ماهيت جنگها بنا مي كند، در تفسير نهايي، جنگ دفاعي و جنگ تجاوزكارانه را از صور باطني جنگ در جوامع بشري ميداند و مفهومي كلي و عام براي دفاع قائل است. ماهيت تجاوز در هر جنگ امري نامشروع و مذموم است. همانطور كه اگر صلح پذيرش ذلت و اقياد در برابر دشمن باشد در هر جامعه اي به طور طبيعي محكوم به شكست است. اسلام دين شمشير است براي دفاع از دين ، كشور، ناموس، ارزشها و عدالت و از طرف ديگر دين صلح و دوستي است و پيام آور رحمت ، و اين كمال اسلام است كه اصل را بر شرايط و هويت جنگ و ستيزه قرار مي دهد و براي هرنوع جنگ و يا صلح ، حكم مطلق و ذاتي قائل نمي شود.
حتي در كشورهايي مانند سوئيس كه در جهان بعنوا جامعه اي مبتني بر صلح پايدار شناخته شده است. طبق اسناد موجود ، اصول آمادگي دفاعي در شكل عمومي خود، اجتماع تام سياسي را در بر مي گيرد و اين در حاليست كه تمدن فرامدرن قرن بيستم مسابقه تسليحاتي و توليد جنگ افزارهاي هسته اي را در نهايت درجه خود به راه انداخته است.
جهاد دفاعي به مفهوم دفاع در مقابل دشمنان متجاوز براي حفظ استقلال و حاكميت دولت و كشور اسلامي است و بر تمام افراد واجب است به وظيفه اسلامي خويش با همه وسايل و امكانات خود براي حفظ كشور قيام كنند و حتي وجوب آن منوط به وجود اما يا نايب اما و اجازه آنها هم نيم باشد ودر هر شرايط با وقوع تجاوز بيگانه ، تكليف شرعي حاصل مي گردد، زيرا شركت در امر جهاد تدافعي يا جنگ دفاعي هيچگونه قيد و شرطي نداشته و بر جميع مسلمين واجب است. ور واقع ترس از هجوم دشمن و خطر استيلاي آن بر جان و مال و شهرها و مرزهاي كشور اسلامي و يا احتمال بروز سلطه سياسي، اقتصادي و تجاري، با هر شيوه ووسيله دفاعي حتي شيوه مبارزه منفي و تحريم عناصر و مظاهر و كالاهاي دشمن به دفاع همه جانبه ، اقدام نمايند. علاوه بر افراد ، وجوب اين امر بر تمام دول و كشورهاي اسلامي نيز تكليف است كه چنانچه يك كشور اسلامي در معرض خطر هجوم بيگانگان بقاشد بياري او بشتابند و بطور يكپارچه اقدام به دفاع نمايند تا خطر بطور كامل برطرف گردد. جهاد ابتدائي نوعي ديگر انواع جنگ دراسلام است كه عبارتست از كشورگشايي و فتح ممالك براي دعوت كفار و مشركين به دين اسلام و برپايي عدالت و احكام الهاي در اجتماعات بشري و بر تمام مردان حائز شرايط لازم واجب است به امر امام در اين جهاد شركت نمايند و دولت اسلامي را مساعدت كنند.
دفاع مشروع استثنائيست مهم بر اصل غير قانوني بودن نوسل به خشونت كه طي آن در شرايط معين ، حق دفاع ز خود و ديگران با وسايل و ابزار هاي لازم مشروع شناخته شده است تا با انجام آن وقوع تجاوز فعلي و يا خطر قريب الوقوع آن دفع و خنثي گردد. باري دفاع مقدس تعبير جنگ عادلانه نيز لحاظ گرديده است.
خلاصه مقاله يادي از دفاع مقدس
هنگاميكه در 31 شهريور سال 1359 برابر با 22 سپتامبر 1980، رژيم بعثي عراق به انگيزه ي گسترش حوزه ي نفوذ سياسي جنگي ناعادلانه و همه جانبه را با 12 لشكر پياده، 15 تيپ مستقل، 366 فروند هواپيما،400 بالگرد، 5400 تانگ و نفربر ، 4000 قبضه پدافند ضد هوايي و با حداكثر توان نيروهاي زميني ، هوايي و دريايي، عليه ايران آغاز كرد، هيچ مرجع بين المللي وجود نداشت كه ادعاهاي اين، كشور را مورد ارزيابي يا قضاوت قرار دهد. زيرا پديده ي رو به گسترش انقلاب اسلامي در آن تاريخ با ضوابط جاري و پذيرفته شده ي دولتهايي كه نظم بين المللي مستقر را پذيرفته بودند همخوان نمي نمود.
تجاوز عراق به ايران جنگي نابرابر بود كه يك طرف متجاوز و غاصب به طور سرسام آوري از همه گونه كمك اقتصادي و نظامي برخوردار و تابن دندان مسلح شده بود و يك طرف مورد تجاوز بدون هيچ گونه حمايت بين المللي و تنها با توكل به خدا و بسيج همگاني مردم از تماميت ارضي ميهن خود دفاع كرد.
جنگ را به نحوي كه مقام معظم رهبري فرمودند:
اينها حمله كردند و در اين حمله نتوانستند حتي يك وجب از خاك ايران را جدا كنند و نتوانستند ايران اسلامي را دچار اضطراب فكري و عقيدتي نميند.
به حق اين نبرد كه فرازي در تاريخ ماست طولاني ترين نبردها با استبكار جهاني است كه 2 برابر جنگ جهاني اول (1918-1914)و 1/5 برابر جنگ جهاني دوم ( 1945-1939) طول كشيد.
جنگ اساسا مستقيم يا غيرمستقيم توانهاي روحي و مادي كشورهاي درگير را در درازمدت تحليل مي بد و اين امر نيز از جمله اهدافي بود كه با تحقق آن ممكن بود كه انرژي انقلاب اسلامي تا حدودي مهار گردد. يكي از مهمترين پيامدهاي جنگ رشد نارساييها و مشكلات اقتصادي بود زيرا با شروع جنگ تحميلي و بمباران پالايشگاه آبادان و ساير مراكز نفتي عملا توليد و صدور نفت ايران كه مهمترين منبع درآمد ارزي كشور محسوب مي شد كاهش يافت و در دراز مدت با افزايش هزينه هاي ضروري براي استمرار جنگ مجبور به توسل به ذخاير ارزي براي جبران هزينه هاي جاري شده و از سوي ديگر در كنار تخريب منابع اقتصادي و عمراني، ميليونها آواره جنگي بالاجبار از چرخه ي فعاليتهاي اقتصادي خارج شده و عملا تامين زندگي آنها به عهده ي دولت گذاشت شد.
با اين همه در طول جنگ هرچند مردم بطور روزمره با پاره اي از مشكلات دست و پنجه نرم مي كردند، اما رفته رفته با اجراي سياستهاي خاص اقتصادي وضعيت به گونه اي شد كه مردم با آن به هماهنگي و سازش رسيدند و هنوز هم وقتي در گوشه و كنار صحبت مي شود مردم از آن روزها به خوبي ياد مي كنند.
هشت سال دفاع مقدس سبب گشت كه شهادت با همه ي زوايايش در اين سرزمين جلوه گر شود و خيل دلير مردان باري حفظ دين و آيين و ناموس و سرزين خويش از جان بگذرند و به قيامي شگرف برخيزند كه حاصل آن سرافرازي و سربلندي ملت مسلمان ايران بود. نكته بسيار مهم آن است كه در طول نبردهايي كه در قرن اخير در اين سرزمين ، به وقوع پيوست همگي سرافكندگيها و زيانهاي عظيمي به بار آورده است.
اين مساله به خصوص در زمان حكومت قاجار عينيت بيشتري دارد. در اين جنگها و نبردها قسمتهاي عظيم و با اهميتي از پيكره ي ايران جدا شد و تحت سلطه بيگانگان درآمد كه مردم ايران را براي هميشه در حسرت آنها گذاشت اين اتفاقات به عنوان خاطراتي دردناك و غمباردر حافظه ي تاريخي ملت ايران باقي مانده وخواهد ماند. اما دراين جنگ هشت ساله ، به يمن غيرت و شكوه و شور ديني و اخلاص و ايثار جوانان و نظاميان در اين سرزمين ، حتي وجبي از خاك ميهن اسلامي در دست دشمن قرار نگفت و دشمني كه بخشهاي مهمي از كشور اسلامي را تصرف كرده بود، مجبور گشت تا خاك خويش را واگذار و عقب نشيني نمايد.
ااستراتژي كلي جمهوري اسلامي ايران در جنگ ، بدست آورن صلحي پايدار و شرافتمندانه بود ولي نظام بين الملل هيچ گاه براي تحقق چنين صلحي قدم پيش نمي گذاشت وهمه ي تلاشش جلوگير از پيروزي ايران در جنگ بود.
شناخت مجاوز و پرداخت غرامت از شرطهاي اصلي ايران براي پايان جنگ بود و بدون اين دو، هيچ صلح پايداري صورت نمي پذيرفت ، اگر عراق به راحتي از جنگ فارغ مي شد. هيچ تضميني وجود نداشت كه غائله ديگري برپا نكند: همانطور كه حمله به كريت اين امر را اثبات رساند. پس عراق بايد متحمل هزينه هاي سياسي و اقتصادي تجاوز خود مي شد تا بار ديگ فكر تجاوز در سر نپروراند.
بالاخره جنگ متوقف شد اما دستاوردهاي عظي دفاع مقدس سرمايه ي هنگفتي استكه بهاي مجاهدتها و ايثارگريهاي شهداي گرانقدر اسلام و رهبري كم نظير حضرت امام (ره) بدست آمده است و برگزاري هفته ي دفاع مقدس يادآور دلاوريهاي مردان و زنان بزرگي است كه با ايثار و از خود گذشتگي ، تلاشها و نقشه هاي شوم دشمنان اسلام و استقلال جمهوري اسلامي را نقش برآب كردند.
خاطره ي دلاورمردان ما در طول هشت سال دفاع مقدس هيچگاه از خاطه نسل كنوني محو نخواهد شد و وظيفه ي آينده انتقال دهند. مبادا با فاصله گرفتن از آن سالهاي پرشور حماسه و خون و خطر و بهانه ي ضرورت هاي توسعه و يا تاثير رفاه از ارزشهاي والاي انقلاب اسلامي فاصله بگيريم.
مبادا از ارزشها فقط در شعارها ياد كنيم ولي در روش زندگي بر محور سود و لذت مادي بيشتر با يكديگر در نزاع با شيم و مبادا فساد تدريجي و دنيازدگي موجب استحاله نظام و دوري از شعارهاي اوليه انقلاب گردد.
مبادا دشمن سرخورده ارتعرض نظامي و ناكام و مايوس از تصرف سرزمينمان در جان ما رخنه كرده و قلبها و مغزهاي جوانانمان راتسخير كند. مبادا توجه به شاخصهاي توسعه در قالب هاي تقليدي ما را از مناسيتهاي اجتماعي و اخلاقيات و فرهنگ غني اسلامي – انقلابي خود غافل نمايد. مبادا آما و آرمان شهدا را فراموش كنيم.
شهيدان رفته اند و ما مانده ايم ! چه زيبا رفته اند و چه تنها مانده ايم!
ماندنمان را، حياتمان را، آزاديمان را، مديون آنانيم!
چشمهاي روشنشان ، عكس هاي گويايشان به ما خيره شده اند
به راستي چه مي خواهند؟ چه مي پرسند؟ چه مي گويند؟
مي گويند: چه كرده ايم ؟؟؟ با وصيتهايشان، با سفارشهايشان،
با يادگاري هايشان، با شاهدهايشان، با ميزها و مقامها و پستهايي
كه از اقبال خون آنها به مارسيده است.
بسم رب الشهدا و الصديقين
"جنگ ما جنگ حق و باطل بود و تمام شدني نيست جنگ ما جنگ فقر و غنا بود، جنگ م جنگ ايمان و رذالت بود و اين جنگ ازآدم تا ختم زندگي وجود دارد . مامظلوميت خويش وستم متجاوزان را در جنگ ثابت نموده ايم. ما در جنگ پرده از چهره ي تزوير جهانخواران كنارزده ايم. ما در جنگ دوستان و دشمنان را شناخت ايم . ما در جنگ به اين نتيجه رسيده ايم كه بايد روي پاي خودمان بايستيم."
حضرت اما خميني (ره)
هنگاميكه در 31 شهريور سال 1359 برابر ب 22 سپتامبر 1980، رژيم بعثي عراق به انگيزه ي گسترش حوزه ي نفوذ سياي جنگي ناعادلانه و همه جانبه را با 12 لشكر پياده، 15 تيپ مستقل ، 366 فروند هواپيما، 400 بالگرد، 5400 تانگ و نفربر، 4000 قبضه پدافند ضدهوايي و با حداكثر توان نيروهاي زميني ، هوايي و دريايي، عليه ايران آغاز كرد، هيچ مرجع بين المللي وجود نداشت كه ادعاهاي اين كشور را مورد ارزياب يا قضاوت قرار دهد.زيرا پديده ي رو به گسترش انقلاب اسلامي در آن تاريخ با ضوابط جاري و پذيرفته شده ي دولتهايي كه نظم بين المللي مستقر را پذيرفته بودند همخوان نمي نمود.
رژيم عراقي به هردليلي كه جنگ را آغاز كرده باشد ، با اين اقدام نسنجيده ضمن مهار انرژي بيكراني كه نقلاب اسلامي در ايران آزاد كرده بود باعث تامين منافع سياسي- اقتصادي قدرتهاي بزرگ جهاني شد. بدين ترتيب ناسيوناليسم افراطي رژيم صدام حسين كه وسوسه ي رهبري جهان عرب و حاكميت بر خليخ فارس را در او تحريك مي كرد، همسويي آشكاري با سياستهاي سلطه طلبانه قدرتهاي بزرگ پيدا نمود.
به همين جهت رهبري انقلاب اسلامي از آغاز اين جنگ را نهايتا جنگي داست كه آمريكا بر دوملت ايران و عراق تحميل كرده است و در آغاز حمله عراق به خيال باطل خود در انديشه ي تسخير سه روزه ي ايران بود و از استراتژي جنگ سريع پيروي كرد و به صراحت اعلام نمود كه قصد دارد خوزستان را به اشغال خود درآورد و حتي مهمترين هدف آنها اين بود كه نظام نوپاي جمهوري اسلامي را به سقوط بكشانند و انقلاب اسلامي را مهار كنند.
آنها با ياوه سرايي ظرف مدت سه روز قرار نوشيدن چاي در تهران را با خبرنگاران خارجي گذاشتند!
اهداف عراق از تهاجم سراسري
1- جبران عقده ي حقارت تاريخي، امضاي قرارداد الجزاير با وجود مزاياي فراوان آن براي صدام سخت ناراحت كننده بود. زيرا با وجود همه ي مبالغه گوييها مجبور شد در برابر خواست ايران كه پيوسته خواستار استقرار حاكميت خود در ساحل شرقي شط العرب بود تسليم شود و اين براي او غيرقابل تحمل بود.
2- تجزيه ي ايارن با جدا كردن استا خوزستان ؛ با اشغال خوزستان _كه آن را عربستان مي خواند)، عراق هم مرز دريايي خود را وسعت مي داد و هم منطقه بسيار حاصلخيزي را به همراه ذخاير عضيم نفت و گاز در اختيار مي گرفت. طارق عزيز معاون نخست وزير عراق اعلام كرد: وجود پنج ايران كوچكتر بهتر از يك ايران واحد خواهد بود و ما از شورش ملتهاي ايران پشتيباني و همه ي سعي خود را متوجه تجزيهي ايارن خواهيم كرد و صدام نيز در سال 1360 طي مصاحبه اي با روزنامه كويتي الابناء گفت: در ايران پنج مليت مختلف وجود دارد كه بايد به نوعي به آنها خودمختاري داده شود. ما از برادران خود در عربستان (خوزستان) دفاع مي كنيم.
3- براندازي نظام جمهوري اسلامي ؛ آمركيا و دولتهاي مرتجع از همان روزهاي اول انقلاب احساس خطر نموده و تحقير آمريكا در اشغال لانه ي جاسوسي و شكست طلسم شكست ناپذيري آمريكا، شيطان بزرگ را عليه انقلاب اسلامي بسيج كرد در اين ميان صدام كه قصد داشت به جاي شاه مخلوع ايران ژاندارمي منطقه را در دست بگيرد ، خود را براي نبرد كه نتيجه ي آن سرنگون كردن نظام جمهوري اسلامي ايران بود آماده كرد. در واقع هدف اصلي تجاوز رژيم عراق سرنگون كردن نظام جمهوري اسلامي بود. طه يسين رمضان معاون نخست وزير عراق طي مصاحبه اي با الثوره در 7 مهر 1359 تاكيد مي كند: اين جنگ به دليل عهد نامه 1975 و يا چند صد كيلومتر خاك و يا نصف شط العرب نيست، اين جنگ براي سرنگوني رژيم جمهوري اسلامي است. در واقع درخواست لغو قرارداد 1975 صرفا بهانه اي براي آغاز تهاجم به ايران بود و برقراري سلطه ي عراق بر شط العرب و خوزستان و سرنگوني رژيم نظام جمهوري اسلامي از اهداف اصلي تهاجم عراق بشمار مي رود.
4- ايفاي نقش ژاندارم منطقه، صدام حسين براي تثبيت نقش خود بعنوان ژاندارم خلج فارس در بهمن ماه 1358 به انتشار منشور ملي اقدام كرد، وي مي گويد: به عقيده ي ما تعهد كشورهاي خليج به اين منشور به عنان تعيين كننده ي چاچوب كلي روابط فيمابين ، امينت خلج را تامين مي كند. نگهبان امنيت خليج، فرزندان خليج و كشورهاي آن مي باشند. او تجاوز عراق به ايران را دفاع از ملت عرب، كشورهاي خليج فارس و حفظ ويژگي عربي بودن خليج فارس عنوان مي كرد. وي در سخنراني راديويي خود در 28 سپتامبر 1980 گفت: اين جنگ تنها براي ما نيست بلكه بيشتر براي تمام اعراب و نيز ويژگي عربي بودن خليج است.
5- رهبري جهان عرب؛ صدام جنگ عراق عليه ايران را قادسيه دوم يا قادسيه صدام ناميد و در 28 سپتامبر 1980 خطاب به مردم عراق گفت : ما بايد شمشيرهاي علي خالد و سعدابن ابي وقاص را براي مانند با اين گروه ستمگر و آموختن درس هاي تاريخي جديد به آنها همانند نبرد باشكوه قاسيه از نيام برآوريم.نبرد باشكوه قادسيه تكبر و خودخواهي خسروپرويز را نابود و موانع اسلام را از ميان برداشت و بي ديني و ناداني و تجاوز را در اين منطقه ريشه كن كرد و ارتش دلير ما در زين القوس و سيف سعد نيز اين كار را انجام داد. او در مصاحبه اي در 23 اسفند 62 خطاب به اعراب گفت: ما كه برادرانتان هستيم و به نمايندگي از سوي شما، دفاع از سرزمين اعراب را آنگونه كه در خور است به عهده خواهيم گرفت.
6- ادعا در مورد جزاير سه گانه ايران در خليج فارس ؛ مقامات عراق بارها در سخنان خود به مساله جزاير سه گانه ايراني ابوموسي ، تنب بزرگ و كوچك اشاره كرد و خواستار استرداد آنها شده بودند كه اين يمساله 6 ماه قبل از آغاز تجاوز به ايران روند شتاب آلودي به خود گرفت . صدام حسين در تير ماه 1359 اظهارداشت : اكنون كه توان بازپس گرفتن جزاير و امكان به دست آوردن موردي كه آن را باز خواهيم گرفت (به نام آن اشاره نكرد) داريم پس چه دليلي وجود دارد كه سكوت كنيم. تجاوز عراق به ايارن جنگي نا برابر بود كه يك طرف متججاوز و غاصب به طور سرسام آوري از همه گونه كمك اقتصادي و نظامي برخوردار و تا بن دندان مسلح شده بود و يك طرف مورد تجاوز بدون هيچ گونه حمايت بين المللي و تنها با توكل به خدا و بسيج همگاني مردم از تماميت ارضي ميهن خود دفاع كرد.
جنگ را به نحوي كه مقام معظم رهبري فرمودن:
اينها حمله كردند ولي در اين حمله نتوانستند حتي يك وجب از خاك ايران را جدا كنند و نتوانستند ايران اسلامي را دچار اضطراب فكري و عقيدتي نمايند.
به حق اين نبرد كه فرازي در تاريخ ماست طولاني ترين نبردها با استكبار جهاني است كه 2 برابر جنگ جهاني اول (1918- 1914) و 1/5 برابر جنگ جهاني دوم (1945- 1939) طول كشيد. جنگ اساسا مستقيم يا غيرمستقيم توانهاي روحي و مادي كشورهاي درگير را در دراز مدت تحليل مي برد و اين امر نيز از جمله اهدافي بود كه با تحقق آن ممكن بود كه انرژي انقلاب اسلامي تا حدودي مهار گردد. يكي از مهمترين پيامدهاي جنگ رشد نارسائيها و مشكلات اقتصادي بود زيرا با شروع جنگ تحميلي و بمباران پالايشگاه آبادان و ساير مراكز نفتي عملا توليد و صدور نفت ايارن كه مهمترين منبع درآمد ارزي كشور محسوب مي شد كاهش يافت و در دراز مدت با افزايش هزينه هاي ضروري براي استمرار جنگ مجبور به توسل به ذخاير ارزي براي جبران هزينه هاي جاري شده و از سوي ديگر در كنار تخريب منابع اقتصادي و عمراني ، ميليونها آواره جنگي بالاجبار از چرخه ي فعاليتهاي اقتصادي خارج شده و عملا تامين زندگي آنها به عهده ي دولت گذاشته شد.
با اين همه در طول جنگ هز چند مردم بطور روزمره با پاره اي از مشكلات دست و پنجه نرم مي كردند، اما رفته رفته با اجراي سياستهاي خاص اقتصادي به گونه اي شد كه مردم باآن به هماهنگي و سازش رسيدند و هنز هم وقتي در گوشه و كنار صحبت مي شود مردم از آن روزها به خوب ياد مي كنند.
هشت سال دفاع مقدس سبب گشت كه شهادت با همه ي زوايايش در اين سرزمين جلوه گر شود و خيل دلير مردان براي حفظ دين و آيين و ناموس و سرزمين خويش از جان بگذرند و به قيامي شگرف برخيزند كه حاصل آن سرافرازي و سربلندي ملت مسلمان ايارن بود.
نكته بسيار مهم آن است كه در طول نبردهايي كه در قرن اخير در اين سرزمين به وقوع پيوست ههمگي سرافكنده گيها و زيانهاي عظيمي به بار آورده است. اين مساله به خصوص در زمان حكومت قاجار عينيت بيشتري دارد . دراين جنگها و نبردها قسمتهاي عظيم و با اهميتي از پيكره ي ايران جدا شد و تحت سلطه ي بيگانيگان درآمد كه مردم ايران را براي هميشه در حسرت آنها گذاشت و اين اتفاقات به عنوان خاطراتي دردناك و غمبار در حافظه ي تاريخي ملت ايران باقي مانده و خواهد ماند.
اما در اين جنگ هشت ساله ، به يمن غيرت و شكوه و شور ديني و اخلاص و ايثار جوانان و نظاميان در اين سرزمين ، حتي وجبي از خاك ميهن اسلمي در دست دشمن قرار نگرفت و دشمني كه بخشهاي مهمي از كشور اسلامي را تصرف كرده بود ، مجبور گشت تا خاك خويش را واگذار و عقب نشيني نمايد.
از اين جاست كه اهميت كار عظيم آن مردان مرد، سرداران بي سرو اهميت خون شهداء آشكار مي شود گوئيا كه آنها با خون خويش گرداگرد اين سرزمين ، سدي استوار بنا كردند و خون درخشانشان اين سرزمين را حفظ كرد.
شهر خونين من، آن شير شكارانت كو؟
به سلام آمده ام، هاي سورانت كو؟
هر وجب خاك تو اندر گرو خوني بود
تو كه آزاد شدي ، وامگذارانت كو؟
در واقع مهمترين نتيجه مقاومت عظيم مردم ايران در مقابل تهاجم عراق، حفظ تماميت ارضي، ممانعت از جدايي بخشهاي مهم و حياتي خاك سرزمين عزيزمان است. درهر صورت پيامد مهم بين المللي دفاع و مقاومت ما اين بو كه دولتهاي مختلف جهاني حتي دشمن قسم خورده ي ما يعني آمريكا ، ديدگاه ديگري نسبت به ما پيدا كرد به طوري كه آمريكا نمي خواهد در يك جنگ دراز مدت با ايران درگير شود چرا كه ايرانيان با تجربياتي كه در طول هشت سال مقاومت كسب كردند به راحتي قادر به ايستادگي و مقابله هستد.
به اعتراف همه ي دنيا، آنچه بعنوان پيروزي و افتخار در جبهه هاي رزم ايثارگران راه حق و حقيقت جلوه گر شد ف حاصل حضور تمامي مردمي است كه با درك مسائيل مهم و انقلاب و جنگ ، با بذل جان و مال خويش و با اتحاد و يگانگي، به همراه قواي مسلح كشور به ميدان تلاش و مقاومت آمدند و عرصه را بر تمامي داشمنان اسلام و جمهوري اسلامي ايران تنگ كردند. حضرت امام راحل در اين باره فرمودند:
"در طول تاريخ نظيري نتوانستيم پيدا كنيم كه بچه هاي كوچك ، جوانهاي نيمسال ، زنها و پيرزن ها، عروسها و دامادها همه با هم در جبهه حاضرند و صحنه ي جنگ ، صحنه ايست كه ملت همه در آن حضور دارند از جان جبهه نير تمامي تلاش خود را براي تجهيز و آمادگي فرزندان از جان گذشته خود بكار گرفته و با نثار جان خويش و فرزند خود ، برگهاي زريني به تاريخ پرافتخار اسلام افزودند و در يك جمله مي توان هشت سال دفاع مقدس را اينگونه تعبير نمود كه دوران جنگ، اوج افتخار ملت قهرمان ايران است."
جنگ تحميلي عراق عليه جمهوري اسلامي در 27 تيرماه 67 با پذيرش قطعنامه 598 از طرف ايران متوقف شد اين قطعنامه در شرايطي در شوراي امنيت تصويب شد كه برتري ايران در طراحي عمليات هاي ابتكاري محرز شده بود و عمليات هاي بزرگ و سرنوشت سازي چون والفجر 8 كربلاي 5 ثابت كرد كه ايران مهارشدند نيست و قادر است شرايطي غيرقابل پيش بيني ، پيروزي هاي استراتژيكي بدست آورد.
درباره ي مواضع ايران نسبت به قطعنامه ي 598 مي توان گفت كه اين قطعنامه حاوي نكات مثبتي بود و برخي از خواسته هاي ايران در اين قطعنامه وجود داشت از جمله:
تاكيد سازمان ملل به بررسي آغازگر جنگ، برآورد خسارات، محكوميت كاربرد سلاح شيميايي و بمباران مناطق مسكوني با توجه به اين مسائل، ايران اين قطعنامه را برخلاف قطعنامه هاي قبلي رد نكرد. لذا در 22 مرداد 66 پاسخي را به شرح ذيل به سازمان ملل ارسال كرد:
قطعنامه بدون مشورت و نظر ايران تدوين شده است، نظرات صريح ايران در آن لحاظ نشده است.
ايران رايزني هايي را با دبير كل سازمان ملل جهت ايجاد تضمين لازم باري احقاق حقوق ايران آغاز و در جهت اجرايي كردن قطعنامه تلاش فراواني نموده و به موفقيت هايي نيز دست يافت تا دو بند شناسايي متجاوز و پرداخت غرامت در اولويت قرار گيرد، اما اقدامات قدرتهاي بزرگ به ويژه آمريكا مانع از تحقق اين خواسته گرديد و ايران به ناچار قطعنامه را بدون اولويت هاي مورد نظر پذيرفت.
امام خميني (ره) نيز در عين پذيرش قطعنامه آن را به نوشيدن جام زهر تعبير نمودند.
استراتژي كلي جمهوري اسلامي ايران
استراتژي كلي جمهوري اسلامي ايران در جنگ ، بدست آوردن صلحي پايدار و شرافتمندانه بود ولي نظام بين الملل هيچگاه براي تحقق چنين صلحي قدم پيش نمي گذاشت و همه ي تلاشش جلوگيري از پيروزي ايران در جنگ بود.
شناخت متجاوز و پرداخت غرامت از شرط هاي اصلي ايران براي پايان جنگ بود و بدون ايندو ، هيچ صلح پايداري صورت نمي پذيرفت ، اگر عراق به راحتي از جنگ فارغ مي شد، هيچ تضميني وجود نداشت كه غائله ديگري برپا نكند. همانطور كه حمله به كويت اين امر را به اثبات رساند. پس عراق بايد متحمل هزينه هاي سياسي و اقتصادي تجاوز خود مي شد تا بار ديگر فكر در سر نپروراند.
بالاخره جنگ متوقف شد اما دستاوردهاي عظيم دفاع مقدس سرمايه ي هنگفتي است كه به بهاي مجاهدتها و ايثارگريهاي شهداي گرانقدر اسلام و رهبري كم نظير حضرت امام (ره) بدست آمده است و برگزاري هفته دفاع مقدس يادآور دلاوريهاي مردان و زنان بزرگي است كه با ايثار و از خودگذشتگي ، تلاشها و نقشه هاي شوم دشمنان اسلام و استقلال جمهوري اسلامي را نقش برآب كردند.
خاطره ي دلاورمردان ما در طول هشت سال دفاع مقدس هيچگاه از خاطر نسل كنوني محو نخواهد شد و وظيفه نويسندگان و هنرمندان است كه با آثار خود ياد و خاطره ي آن مجاهدتها را همواره زنده نگاه داشته و به نسلهاي آينده انتقال دهند. مبادا با فاصله گرفتن از آن سالهاي پرشور حماسه و خون و خطر و به بهانه ي ضرورتهاي توسعه و يا تاثير رفاه از ارزشهاي والاي انقلاب اسلامي فاصله بگيريم.
مبادا از ارزشها فقط در شعارها ياد كنيم ولي در روش زندگي بر محور سود و لذت مادي بيشتر با يكديگر در نزاع باشيم و مبادا فساد تدريجي و دنيازدگي موجب استحاله نظام و دوري ازشعارهاي اوليه انقلاب گردد.
مبادا دشمن سرخورده از تعرض نظامي و ناكام و مايوس از تصرف سرزمينمان در جان ما رخنه كرده و قلبها و مغزهاي جوانان و نوجوانانمان را تسخير كند. مبادا توجه به شاصهاي توسعه توسعه در قلبهاي تقليدي م را از مناسبهاي اجتماعي و اخلاقيات و فرهنگ غني اسلامي – انقلابي خود غافل نمايد. مبادا آمال و آرمان شهداء را فراموش كنيم.
شهيدان رفته اند و ما مانده ايم!
چه زيبا رفته اند و چه تنها مانده ايم!
حياتمان را ، آزاديمان را ، مديون آنانيم!
چشمهاي روشنشان ، عكسهاي گويايشان به ما خيره شده اند
به راستي چه مي خواهند ؟ چه مي پرسند؟ چه مي گويند؟
مي گويند : چه كرده ايم ؟؟؟
با وصيتهايشان، با سفارشهايشان،
با يادگارهايشان ، باشاهدهاشان،
با ميزها و مقامها و پستهايي
كه از اقبال خون آنها به ما رسيده است
منابع:
- گالبرايت، جان كنت، كالبدشناسي قدرت- ص 217
- جامعه شناسي ، اگ برن و نيم لف، جامعه شناسي تي باتومور، جامعه شناسي آنتوني گيدنز
- ابن خلدو ، عبدالرحمن – مقدمه ابن خلدون ، ج 1، صص 518و519
- شهيد مطهري ، مرتضي ، سيري در سيره ائمه اطهار ، ص 59
- سيد قطب ، حسن البنا مودوي، فلسفه جهاد در اسلام ، ترجمه محمد خضري ص 22و 68
- شهيد مطهري، مرتضي ، سيره ي نبوي ، صص 132-134
- امام خيني (ره)، جنگ و جهاد ص 130
- ميشل كلر ، جنگ بي پايان – مجتمعهاي نظامي و صنعتي، عليرضا ازغندي، سياستهاي علوم محض- دانيال گرينبرگRymond Aron&war
- امام خميني، تحرير الوسيله ، ص 485 – امام خميني كشف الاسرار صص 229-230-
- اشراق ، محمد كريم، تاريخ و مقررات جنگ دراسلام، ص 247
- آقاپور، سيد مهدي، درآمدي بر جامعه شناسي دفاع مقدس و نيروهاي ايثارگر ، ص 41 Interoduhion to sociology of holy defence
- ماده 33 قانون مجازات اسلامي – مصوب كميسيون امور قضايي مجلس شوراي اسلامي 21 مهر 61 – به نقل از مباني سياست- عبدالحميد ابولحمد ص 346
- درويشي ، فرهاد ، ريشه هاي تهاجم ، جلد اول تهران، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ص 35
- دروديان ؛ محمد ، جنگ بازيابي ثبات جلد دوم تهران ، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ، ص 83
- لطف الله زادگاه، علي رضا ، پاسخ به اهامات جنگ ، جلد دوم
مركز مطالعات و تحقيقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامي چاپ هشتم زمستا 80 ص 18- 46
- برگي از حماسه ، ويژه بيستمين سالروز حماسه آزادي خرمشهر ، خرداد 81 ، ص 4
- خبرگزاري جمهوري اسلامي ، گزارشهاي ويژه 5/7/1359 – سري مجلات شاهد
باذكرصلوات خوبان پيامبراسلام حضرت محمد (ص) و خاندان پاكش و درود و رحمت بي پايان خداوند برامام عزيزوشهداي گرانقدراسلام
اپتو متريست فريبا احمدي مدرس دانشگاه
برچسب ها
نام:
ایمیل:
* نظر:
استان ها
عکس
تازه های نشر
اخبار برگزیده