راس الشهداي كردستان كجاست؟

راهنما توضيح داد كه اينجا مكان بسيار مقدسي است؛ چرا كه چند ماه قبل حادثه هاي بسيار جانسوز در آن رخ داده. او تعريف كرد كه 18 تن از برادران سپاه بعد از مأموريتي سخت براي استراحت به اين مكان مي آيند و بعد از اينكه مشغول استراحت مي شوند، نيروهاي كومله سر تماميشان را از تن جدا كرده و با خود برده اند.

اسفند ماه 1363 قرار شد در ايام نوروز، تعدادي از دانش آموزان ممتاز بسيجي را در قالب اردوي بازديد از مناطق جنگي به كردستان ببريم. يكي از پايگاه هاي پشتيباني كننده جنگ در كردستان، سپاه اصفهان بود و قاعدتا كارها براي ما اصفهاني ها، در آنجا بهتر هماهنگ مي شد. ايام گذشت تا روز موعود فرا رسيد . ساعت 6 عصر، همراه با دو روحاني، آقايان مرتضوي و شاكران با يك اتوبوس از اصفهان حركت كرده و بعد از ظهر فردا به پادگان سنندج رسيديم.
اين پادگان چند ماهي بود كه امنيت نسبي پيدا كرده و از زير خمپاره هاي ضد انقلاب خارج شده بود. در ساختماني درون پادگان مستقر شديم. برنامه ها را يكي از مسئولين فرهنگي سپاه سنندج، برادر «مستوفيان» تنظيم و توضيح داده شد، برادري كه از شهداي زنده بود و چندين بار زخمي شده، اما باز به مجاهدت و عهدي كه با شهدا بسته بود پايبند بود. او در روز اول براي ما چهار برنامه بازديد تنظيم كرده بود. بازديد از مكان «رأس الشهدا»، ديدار با جانبازي استثنايي، ديدار با خانواده شهيد پيشمرگ و در آخر هم بازديد از گلزار شهداي سنندج.


*رأس الشهداء

اولين جايي كه بازديد كرديم، به رأس الشهدا معروف بود. دو اتاق در بالاي يكي از تپه هاي مشرف بر شهر سنندج كه محل استراحت بچه هاي سپاه بود و در منطقه هاي كاملا سوق الجيشي قرار داشت و پرچم جمهوري اسلامي بر بالاي آن در اهتزاز بود.
راهنما توضيح داد كه اينجا مكان بسيار مقدسي است؛ چرا كه چند ماه قبل حادثه هاي بسيار جانسوز در آن رخ داده. او تعريف كرد كه 18 تن از برادران سپاه بعد از مأموريتي سخت براي استراحت به اين مكان مي آيند و بعد از اينكه مشغول استراحت مي شوند، يكي از نيروهاي كوموله كه خود را به عنوان پيشمرگ كرد مسلمان جا زده و در عين حال راهنمايي گروه را نيز به عهده داشت، داوطلب نگهباني شده و پس از خوابيدن برادران سپاه، ضد انقلاب را خبر كرده بود و خيلي بي سر و صدا و پس از بيهوش كردن آنان، سر تماميشان را از تن جدا كرده و با خود برده اند. آنان اينكار را براي ايجاد رعب و وحشت انجام داده تا سپاهيان پاسدار را از ماندن در اين منطقه بترسانند و بتوانند در پناه اين جنايات، كردستان را از اين كشور جدا سازند. او اشاره كرد كه اتفاقا بعد از اين جنايت ضد انقلاب، خون اين شهدا دامان آنها را گرفت و در يك مبارزه جانانه، پايگاه مهمي از آنها لو رفت و با تعداد زيادي كشته و زخمي كه چندين برابر 18 نفر بوده، پايگاهشان به طور كامل منهدم شد.


*ديدار با جانبازي استثنايي

پس از گذشتن از چند خيابان داخل كوچه اي و وارد منزل كوچك شديم. اين محل كه تقريبا در حاشيه سنندج بود، حال و هواي عجيبي داشت. پارچه هايي در دو سمت كوچه و اطراف خانه زده شده بود. بچه هاي محل هم با ديدن ما طرفمان آمدند و با ما وارد آن خانه شدند. چون خانه كوچك بود و دو اتاق بيشتر نداشت، در حياط منزل جمع شديم.
جانبازي كه با دو عصا و به آرامي حركت مي كرد از ساختمان خارج شد و بر صندلي كنار ديوار حياط نشست. برادر راهنما ضمن معرفي ما به او، از ايشان خواست داستان خود را براي ما تعريف كند. برادر جانباز هم در حالي كه از سرخي صورتش معلوم بود تعريف داستان برايش آسان نيست، ابتدا خود را معرفي كرد: من پاسدار هستم و حدودا دو سال و انديست كه وارد سپاه پاسداران شده ام. سال گذشته در يك كمين ضد انقلاب با گروهمان محاصره شديم و تمامي افرادمان در درگيري زخمي و يا شهيد شدند و من هم تير خوردم. فرمانده آنان (ضد انقلاب) آمد و يك يك زخمي ها را تير خلاصي زد تا به من رسيد. از اسمم كه روي لباسم بود فهميد كه كرد هستم. تنها يك تير به پايم خورده بود. از من خواست سر پا بايستم. بعد از پشت سر با اسلحه ژ3، هشت گلوله از گردن تا پايين كمر روي ستوان فقراتم شليك كرد و در همان حال به زبان محلي گفت: مي خواهم زجركش اش كنم كه راحت نميري و همه بدانند ما با هم محليهايمان كه به آرمان ما وفادار نباشند سخت تر از ديگران برخورد مي كنيم.

من از صبح كه كمين خورديم تا عصر، وسط جاده افتاده بودم و خون زيادي از بدنم رفته بود، اما خداوند نخواست و در من لياقت نديد كه شهيد شوم. گشت سپاه رسيدند. اول فكر كرده بودند شهيد شده ام، اما وقتي داشتند مرا به طرف معراج شهدا مي بردند، ديدند كه هنوز نفس مي كشم. فوري مرا به بيمارستان بردند و بستري ام كردند. پس از مدتي زخم هايم بهبود يافت. اما از آنجا كه گلوله ها به نخاعم برخورد كرده و قطع نخاع شده بودم، كاملا بي حركت بودم و چند ماهي را در آسايشگاه جانبازان دائما روي تخت بودم. شخصي در موقعيت من مي بايست حتما پرستار داشته باشد و يك نفر كارهايش را انجام دهد. مادرم طاقت نياورد و به هر شكلي بود مسئولين و خودم را قانع كرد كه خودش پرستاري ام را برعهده بگيرد. او پس از انتقال به خانه، دائم تر و خشكم مي كرد. زندگي برايم سخت بود. با آن كه مادرم برايم هيچ گونه كوتاهي نمي كرد، خجالت زده او بودم. تا اينكه شب جمعه شش هفته قبل، مادرم در ضمن حرفهايش به حالت خبري گفت: مي داني امشب شب شهادت مادر سادات، حضرت فاطمه زهرا (س) است و منزل فلاني ( يكي از خويشاوندان) مراسم گرفته اند.

گفتم: شما شركت كن.

گفت: نه! مراسم من تويي.

از من اصرار و از او انكار كه نمي روم، شايد تو كاري داشته باشي. گفتم: نه! كارها را انجام مي دهم. شما برو براي من هم دعا كن. و بالاخره او را راضي كردم برود. يكي دو ساعت بود كه رفته بود و هوا هم تاريك شده بود. پيش خودم گفتم نكند موقع دستشويي ام باشد و دوباره بستر خود را نجس كنم و كار مادر پيرم زياد شود. آخر مگر اين پيرزن چقدر بايد براي من صدمه بخورد. از طرفي هم نمي توانستم تكان بخورم. دلم گرفت. شروع كردم با صداي بلند گريه كردن و به بيبي دو عالم متوسل شدم و چندين بار گفتم امشب شب شهادت شماست، شما رفتيد راحت شديد، چرا من مثل هم قطاري ها و دوستان پاسدارم شهيد نشدم؟ چرا بايد آنقدر عاجز شوم كه نتوانم كار خودم را خودم انجام دهم و خلاصه حالي پيدا كردم. در حالي كه نمي دانم خواب بودم يا بيدار، اتاق كاملا روش شد، ناگهان ديدم خانمي روي صندلي(كنار اتاق)- كه معمولا مادرم مي نشست - نشسته و نوري كامل اطراف چادر او را احاطه كرده، گفتم: مادر كي برگشتي، چرا صداي در نيامد؟! شرمنده شده بودم كه او صداي گريه مرا شنيده و الان غصه مي خورد. كه آن خانم گفت: تو خودت مرا صدا كردي!

گفتم: من كي شما را صدا زدم. من داشتم خانم فاطمه زهرا (س) را صدا مي كردم.

ايشان بدون معطلي فرمود: بلند شو! خودت مي تواني كارهايت را انجام دهي و نياز به كسي نداري. بلند شو.

و من كه حال خودم را نمي فهميدم، از روي تخت برخواستم، پايين آمدم و به طرف حياط رفتم. اصلا حواسم نبود كه چراغ را روشن كنم؛ چرا كه همه جا كاملا روشن بود و بعد از چند دقيقه كه به اتاق برگشتم، ديدم اتاق تاريك است. نه نوري، نه كسي! به طرف در خانه رفتم، در را باز كردم. بوي عطري عجيب در كوچه پيچيده بود، اما كسي نبود. به خانه برگشتم. وسط حياط بودم كه يك مرتبه مادرم در را باز كرد و وارد منزل شد و با ديدن من از هوش رفت. برخاستم كمي آب آوردم به صورتش پاشيدم. به هوش آمد. مرا نگاه مي كرد و گريه مي كرد. من هم به او نگاه مي كردم و گريه مي كردم.
پس از ساعتي ، تعريف كرد كه وقتي در مجلس، سخنران مصيبت حضرت زهرا (س) را خواند و روضه خوان ياد پهلو و سينه شكسته حضرت كرد و گفت: حضرت دستش را به در و ديوار مي گرفت و راه مي رفت، خيلي دلم شكست و پيش خود گفتم، اي كاش پسر من هم مي توانست با دست گرفتن به ديوار راه برود كه يك مرتبه دلم به شور افتاد. يادم افتاد كه چراغ ها را براي تو روشن نكردم و شايد الان به من احتياج داشته باشي. بلند شدم و هر چه صاحبخانه اصرار كرد كه براي شام بمانم، گفتم، نه! بايد بروم.
هر چه به منزل نزديك مي شدم، دلشوره ام بيشتر مي شد. وقتي وارد كوچه شدم، بوي عطر عجيبي آمد و هنگامي كه وارد منزل شدم، بوي عطر بسيار زياد شد. ناگهان تو را وسط حياط ديدم و ديگر حال خود را نفهميدم.

پس از اين واقعه پزشكان معاينات مختلفي كردند و گفتند اين يك معجزه است كه نخاع شما كه قطع شده بود، بهبود يافته، ما با توجه به تجربيات پزشكي پيشنهاد مي كنيم به اين نقطه (ستون فقرات) فشار نياور. سعي كن گاهي مواقع از عصا استفاده كني. لذا من با اين دو عصا اين طرف و آن طرف مي روم، تا انشاء الله پس از چندي آنها را هم كنار بگذارم. بچه ها همه موقع خداحافظي با بوس هاي بر صورت و پيشاني او لبان خود را متبرك نمودند.


*بازديد از خانواده شهيد پيشمرگ

پس از ديدار با جانباز شفا يافته، به ديدار خانواده شهيد پيشمرگي كه از قبل هماهنگ شده بود رفتيم. جمع خانواده شامل، پدر و مادري پير، چهار بچه قد و نيم قد (دو دختر و دو پسر) ، هسمر شهيد، برادران و خواهران شهيد حضور داشتند. چون تعدادمان زياد بود، به سختي در اتاق جا شديم. از خاطره هايي كه هر يك از آنان تعريف مي كردند متوجه شديم كه اين پيشمرگ مسلمان، عجب انسان خود ساخته اي بوده كه با شهيد شدنش محل را تحت تأثير قرار داده و همگان به حقانيت راه او پي برده اند. مردم محل چنان احترامي به اين خانواده مي گذاشتند كه بنا به گفته خودشان تا قبل از شهادت چنين عزتي در محل نداشتند.
پدر و مادر شهيد كه درست به فارسي مسلط نبودند، آخرين خاطره گويان بودند. آنها موقع گفتن خاطراتشان گريه مي كردند و اين دل همه را سوزاند به شكلي كه همه اشكشان جاري شده بود. بعد از خداحافظي، همگي به گلزار شهداي سنندج رفتيم. چه گلزار شهداي منظمي! شما مي توانستيد وحدث شيعه و سني را آنجا به عيان ببينيد. قبر شهيد شيعه در كنار قبر شهيد سني، چنان در كنار هم آرام گرفته بودند كه آرامش آن نويد روزگاراني طلايي را مي داد.
شب به پادگان برگشتيم و قرار شد فردا، بعد از اذان صبح به يك از پايگاه هاي بچه هاي سپاه در ارتفاعات جاده بوكان برويم. صبح، دو ايفا آمد. همه بچه ها و دو روحاني همراه سوار شدند. يك تويوتا كاليبر 50 در جلو و يك تويوتاي كاليبر 50 در عقب و دو سه خودروي سپاه هم كه نيروهاي مسلح سپاه بودند، كاروان را همراهي مي كردند.
بچه هاي حفاظت سپاه مي گفتند: جاده صبح تا ظهر امنيت دارد، اما چون چندي قبل در همين جاده كمين زده بودند، احتياط مي كردند. تقريبا دو ساعت در جاده هاي كوهستاني حركت كرديم. با اينكه روي ايفا چادر كشيده شده بود، كه معلوم نباشد نيرو هست يا مهمات، به عنوان مسئول، دلواپس جان بچه ها بودم. از طرفي هم متوسل شده بودم كه اتفاقي نيافتد. بالاخره به پايگاه بچه هاي سپاه رسيديم. پايگاه نزديك روستايي كوهستاني بود. مسئول پايگاه گفت: مي خواهيم براي وحدت با برادران اين روستا، نماز را در مسجد روستا بخوانيم. همه آماده شده بودند و با دو روحاني و مسئول و دو سه نفر از بچه هاي پايگاه به مسجد روستا وارد شديم. مسجدي كوهستاني كه آب رواني از بالاي كوه مي آمد و از كنار آن رد مي شد. جايي كنار آب بود كه معلوم بود محل وضو گرفتن مردم است. مردم روستا كمكم جمع شدند و صفوف نماز درست شد و همه به روحاني مسجد روستا كه مردم محلي به آن «ماموستا» مي گفتند اقتدا كردند. نماز ظهر كه تمام شد يك نفر بلند شد و با آداب كامل يك قرآن آورد (به شكلي كه وقتي قرآن را مي آورد كه به روحاني مسجد براي قرائت بدهد تمام نمازگزاران روي پا ايستادند و بعد همه نشستند.پس از تلاوت، موقع برگرداندن قرآن، باز همه نمازگزاران ايستادند تا قرآن به سر جايش برگشت آنوقت همه نشستند) و بعد روحاني روستا به همه ما خير مقدم گفت، اما در حرفهايش جمله اي گفت كه با آداب مهمان نوازي كاملا مغاير بود. او رو كرد به مردم و گفت: اي مردم روستا! ما منتظر روزي هستيم كه اين جنگ كردستان تمام شود و ما با اين علماي شيعه (اشاره به آن دو روحاني كه همراه ما بودند) بنيشينيم بحث كنيم ببينيم آيا ما بر حقيم و درست ميگوييم يا اينها؟
چشمم افتاد به يكي از برادران روحاني كه در حال جابه جا شدن بود، دستش را گرفتم و گفتم: چه كار مي كني؟

گفت: بگذار مي خواهم بروم جلوي مردم با او بحث كنم، اين چه رسم مهمان نوازي است! ما پشت سر او نماز خوانده ايم، وحدت را عملي به او نشان داده ايم، آنوقت او بايد چنين بگويد.

گفتم: اين روحاني معلوم است كه اهل درگيري است و به احتمال زياد، دستش در دست ضد انقلاب است، اما مردم تقصيري ندارند. ما اينجا براي وحدت آمده ايم، كاري نكنيد كه درگيري ايجاد شود، او همين را مي خواهد، لذا كمي تأمل كنيد.
بعد با خوشوبش با مردم خداحافظي كرديم و انگار نه انگار كه ما چيزي شنيده ايم و بدون واكنش به حرف ماموستا، از مسجد خارج شديم. هنگام خارج شدن ديدم بعضي از نمازگزاران روستا و مخصوصا بزرگان و پيرمردها با او به محاجه برخاسته و به او انتقاد مي كنند كه اين چه رسم مهمان نوازي است؟ اينها مهمان ما هستند، با ما نماز وحدت خواندند، اما تو ما را خرد كردي. بايد بروي و از آنها عذرخواهي كني.
تا آن زمان كه آنجا بوديم، ماموستا نيامد. ما هم با بچه ها كه دلشكسته بودند، به پايگاه كنار روستا برگشتيم. شب پس از نماز مغرب و عشا، مراسم فاطميه برگزار كرديم.

يكي از بهترين و جانسوزترين مراسم هاي فاطميه دوران عمرم كه هيچگاه از خاطرم نمي رود، آن شب بود.

نخست، يكي از روحانيان، صحبت كرد و از مظلوميت حضرت گفت. بعد مصيبت خواند و سينه زني آغاز شد.

مراسم دو ساعت ونيم طول كشيد و هر چه مي خواستيم تمامش كنيم بچه ها نمي گذاشتند و ادامه مي دادند تا بالاخره دعاي آخر كار خوانده شد. با دعا براي تعجيل درآمدن منتقم اصلي (اصلي زمان (عج))، بچه ها رضايت به اتمام مراسم دادند.
شب در پايگاه خوابيديم و فردا صبح اول وقت شاهد رفتن گردان عملياتي سپاه به نام جندالله، متشكل از برادران پاسدار كه در واقع كوهنورداني چيره دست و جنگجوياني كه معروف بود ضد انقلاب از سايه شان مي ترسد، بوديم.
آنها براي گشت و درگيري با ضد انقلاب عازم اهداف از پيش تعيين شده شان بودند، البته بيشترشان به هيئت و لباس برادران كُرد. انسان هايي مصمم و ورزيده، كه نور از چهره هايشان ساطع بود.
بعد از رفتن آنان با همان حالت اسكورت كه آمده بوديم به سنندج برگشتيم و با اتوبوسي عازم اصفهان شديم.

امروز، نمي دانم چند نفر از آن گروه زنده اند، ولي تصاوير يادگاري تمثال شهيداني همچون؛ شهيد «امير بادكوبي» را به عنوان نمونه هميشه در خاطره ها نگاه مي دارم؛ شهيدي كه از بهترين ورزشكاران رزمي در غرب اصفهان به حساب مي آمد.
او در عمليات «كربلاي 4» خدمه خمپاره 60 ميليمتري بود كه قايق تندروشان را دشمن بعثي زد و به قعر آبهاي اروندرود رفت و شهيد مفقود الجسد شد.


*عليرضا سموعي - فارس