روایت های شگفت انگیز از دفاع مقدس؛ سیری در داستان های فانتزی دفاع مقدس
روایت های شگفت انگیز از دفاع مقدس
(سیری در داستان های فانتزی دفاع مقدس با تکیه بر پاییز در قطار)
بیژن ظهیری (دانشیار گروه ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی)
عمران صادقی(دانشجوی دکتری دانشگاه محقق اردبیلی)
چکیده
این پژوهش در پی آن است تا به بررسی و تحلیل داستان های فانتزی دفاع مقدس، ویژۀ کودکان و نوجوانان بپردازد. در ابتدا سیر تاریخی تحلیلی داستان های خیالی و شگفت انگیز جنگ را نشان داده ایم؛ آنگاه داستان پاییز در قطار کاظم مزینانی را مدنظر قرار داده ایم. تاکنون پژوهش های اندکی دربارۀ چگونگی به کارگیری ابزارهای فانتزی در شناساندن ارزش های دفاع مقدس به کودکان و نوجوانان صورت گرفته است. این پژوهش در راستای برطرف کردن بخشی از این کاستی است. از ویژگی های مهم داستان پاییز در قطار این است که مخاطب در فضای فانتزی داستان، نشانه هایی از واقعیت (دفاع مقدس) را می بیند. این واقعیت، با حوادث عادی و روزمره اختلافی فاحش دارد؛ زیرا واقعیتی است تاریخی و موردتوجه که هیچ تحریفی در آن پذیرفتنی نیست. نویسنده با استفاده از ابزارهای فانتزی ساز به ویژه صور خیال از قبیل تشبیه، نماد و تشخیص هم داستانی زیبا و شاعرانه آفریده است و هم مفاهیم ارزشمندی چون شهادت را برای کودکان و نوجوانان ملموس ساخته است. بررسی ما نشان داد که بهره گیری از صور خیال در داستان صرفاً جنبۀ تزئینی ندارد؛ بلکه وسیله ای بسیار کارآمد در القای حس عاطفی، تصویر فضا و صحنه های خیالی در ذهن مخاطب و پردازش شخصیت های داستان است.
کلیدواژه ها: ادبیات کودک، داستان فانتزی، تخیل، صور خیال، روانشناسی.
دریافت متن کامل مقاله 
