دعای عرفه و رشد معنوی انسان
فاطمی در ابتدای این نشست با بیان این که دعا و ادعیه در رشد معنوی انسان نقش مهمی ایفا می کند، اظهار کرد: رشد معنوی یکی از مولفه های سلامت است. دعا به صورت خاص در رشد معنوی از نظر شناختی، رفتاری و عاطفی نقش مهمی دارد. هنگامی که می پذیریم انسان بُعد و حقیقتی فراتر از بُعد جسمانی دارد، این سوال مطرح می شود که این حقیقت چگونه تغذیه خواهد شد؟ تغذیه ی عامل ناپیدای انسان با معنا اتفاق می افتد، معنا با اتصال صورت می پذیرد و هر اندازه از این حقیقت ناپیدا آگاه تر باشیم، به اتصال بالاتری دست می یابیم. ادعیه در برجسته کردن این معنا نقش مهمی دارد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: در دعای عرفه برخی واژه ها مانند «بهترین شنونده ها و بهترین بیننده ها» بیان شده که به فضای درونی انسان نزدیک است. هنگامی که انسانی خود را حاضر در حضور پرشکوه خداوند می بیند که بهترین شنونده ها و بیننده هاست و قادر متعال است، دیگر بی پناهی معنایی ندارد.
وی با اشاره به این که دعا گستره بالایی از اتصال ایجاد می کند گفت: دعا به انسان کمک می کند تا عینک های اکتسابی در نگاه های ظاهری را آگاهانه کنار بگذارد و به یک جهش برسد. نگاهی استعلایی پیدا کند که این نگاه در نگرش فرد به هستی و ارتباط با دیگران بسیار اثرگذار است. در کنار توسعه شناختی، توسعه هیجانی در دعا وجود دارد.
این استاد دانشگاه با بیان این که امید به عنوان اکسیر در دعای عرفه بسیار به چشم می خورد، گفت: امام حسین (ع) در سخت ترین لحظه ها در روز عاشورا از جمله هایی مانند « تو در همه سختی ها پناهگاه من هستی» استفاده می کند. این جمله ها که سرشار از امید است، از نظر روانشناختی بسیار معنا دارد و انسان را از نابودی می رهاند.
وی بیان کرد: دعا در رشد معنوی از لحاظ رشد شناختی، هیجانی و رفتاری نقش مهمی دارد. یکی از ابعاد دعا، توجه به دیگران است. رشد معنوی با توجه به جنبه اجتماعی در دعا دیده می شود؛ این که نمی توان نسبت به رشد فکری، احساسی، اقتصادی و حتی رشد معنوی دیگران بی تفاوت بود. تعالی اجتماعی در ادعیه اهمیت بالایی دارد. علاوه بر آن گشایش یکی از ویژگی های قلب های آراسته به دعاست. ذکر و دعا قلب های خسته را از خستگی خارج می کند. اگر دعایی با معرفت و توجه خوانده شود، قلب های خسته را با تازگی همراه می کند.
این استاد دانشگاه در ادامه با بیان این که دعای عرفه از چشمه های بدیع و عمیقی آکنده است که می تواند برای انسان فضاهای خلاقانه ایجاد کند، گفت: روزمرگی ها انسان را ملول می کند و دعا انسان را از روزمرگی می رهاند. ظواهر برخاسته از خودِ پیدا اجازه نمی دهد که خودِ ناپیدا در قلمرو وجودی انسان ها حضور پیدا کند. گرفتاری های گوناگون در عوالم ظاهر، حجاب هایی پیدا می کند که اجازه نمی دهد خودِ ناپیدا به این قلمرو نفوذ پیدا کند.
فاطمی در پایان سخنان خود اظهار کرد: توجه به ادعیه این موضوع را مطرح می کند که زبان دیگری در کنار زبان اصلی خود بیاموزیم تا ابعاد جدیدی روبروی دیدگانمان قرار بگیرد و به قلمرو جدید دست یابیم.دعا، تازه شدن و تازگی به همراه دارد. در دعای عرفه، اتصال به عامل مرتبط با دعا یعنی امام حسین (ع)، دلیل مهمی برای ابتهاج انسان است تا از فضاهای ظاهری فراتر رود.
