ضرورت توجه به سنگر مدرسه در ترویج فرهنگ ایثار و شهادت
دکتر غلامعلی افروز در گفتوگو با خبرنگار نوید شاهد، درباره چگونگی ترویج و نهادینهسازی فرهنگ ایثار و شهادت در نسل آینده گفت: «حفظ ارزشمندی ایثارگران و جانبازان» یک رسالت خطیر بر عهده کارگزاران نظام، حاکمیت و همه اندیشمندان و اقشار جامعه به خصوص فرهنگیان و دانشگاهیان و معلمان است. اگر بخواهیم به معنای دقیق کلمه این ارزشها را به عنوان یک افتخار ملی نهادینه کنیم، بهترین روش این است که از ظرفیت ۷۰۰ هزار معلم در سراسر کشور- به تعبیری ۷۰۰ هزار کلاس درس در ۱۰۵هزار مدرسه- به عنوان سنگرهای معنوی و اخلاقی و فرهنگی کشور غافل نشویم.
رئیس سابق دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران با اشاره به رویکرد سایر کشورهای دنیا در این خصوص، توضیح داد: در همه جای دنیا، کارگزارن حکومتی به ارزشهای مهم برای حاکمیت و انتقال این ارزشها وفادارند و در وهله نخست، انتقال این ارزشها از طریق نظام تعلیم و تربیت به کودکان و خانوادهها صورت میگیرد. در کشور ما هم باید از «نظام تعلیم و تربیت» به عنوان پلهای اصلی برای انتقال «ارزشهای فرهنگی و اخلاقی دفاع مقدس» و ترویج فرهنگ «ایثار و شهادت» که مبتنی بر فرهنگ عاشوراست یاد کرد.
وی درباره سهم رسانهها در این زمینه گفت: درست است که فضای مجازی، رادیو و تلویزیون هر یک نقشی در انتقال این ارزشهای ایفا میکنند اما نمیتوان از اثرگذاری آن در خانواده مطمئن بود. برخی تلویزیون نگاه نمیکنند یا اصلا به شبکههای اجتماعی اعتماد ندارند. اما آموزش مدارس به آسانی میتواند به بطن خانوادهها رسوخ کنند.
افروز با اشاره به سوابق علمی خود از جمله «کسب عنوان نخستین استاد ممتاز دانشگاه تهران» و «تالیف ۶۵ عنوان کتاب» ودیگر مدارج علمی و تخصصی، گفت: من در منزلم ماهواره ندارم زیرا بر این باورم که بالای ۹۵ درصد برنامههای ماهوارهای غربی و شرقی ضد ارزش فرهنگی کشور ما هستند. این روند حتی در اخبار و تبلیغات این شبکهها نیز وجود دارد. اما بسیاری از مردم در خانههای خود تحت تاثیر برنامههای ماهوارهای هستند و نمیتوان مطمئن بود که مردم تحت تاثیر برنامههای تلویزیون داخلی باشند. صدا و سیمای ما خوب است اما عالی نیست.
نخستین استاد ممتاز دانشگاه تهران افزود: از سوی دیگر، شبکههای مجازی مملو از تناقض است. رهبر معظم انقلاب بارها فرمودهاند که باید فضای مجازی را مدیریت و کنترل کرد. معتقدم هرچند کشورهای دیگر از نظر رسانهای از ما قویتر هستند اما نباید مایوس شویم؛ چراکه خداوند باماست.
افروز با بیان اینکه مجموعه رسانههای داخلی ما به دشواری میتوانند برای دفاع از ارزشهای فرهنگی و اخلاقی کار موثری انجام دهند ادامه داد: این در حالی است که «نظام تعلیم و تربیت» به ویژه از پیشدبستانی تا پایان دبیرستان باید مخاطبان اصلی برنامههای آموزشی ما باشند. این ۷۰۰هزار کلاس - به انضمام آمادگی و مهدکودکها که یک میلیون ظرفیت است- میتواند در اختیار یک میلیون انسان(معلم) هوشمند، توانمند، اخلاقمدار، خوشاخلاق و استوار قرار گیرد تا با باورهای عمیق خود در این سنگرها ارزشهای فرهنگ ایثار و شهادت را ترویج کنند. در این زمینه باید هزینه کرد و معلمان و فرهنگیان باید از شغل خودشان راضی باشند. اگر چنین شود، مطمئنم که یک معلم اگر فقط دو دقیقه در باره ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در کلاسها صحبت کند، میتواند در دانشآموزان تاثیرگذار باشند. بچهها مثل یک زنجیر این باورها را به هم منتقل میکنند.
وی تاکید کرد: مدارس باید بتوانند برخی بدآموزیهای خانواده را هم اصلاح کند. ممکن است کودک مورد بدآموزیهایی در خانواده باشد؛ باید از سنگر مدرسه برای هدایت کودکان و نوجوانان بهره گرفت. اگر سنگر مدرسه را رها کنیم، در ترویج فرهنگهای اصیل کشورمان مشکل پیدا میکنیم.
این استاد دانشگاه روانشناسی در پایان یادآور شد: سازمانها و نهادهای متولی ترویج فرهنگ باید بودجههای خودشان را برای همراهی با معلمان و تربیت آنها کنند. هر مدرسهای غیر از معاون پرورشی، باید مشاوران فرهنگی داشته باشند.اگر معلمها را رشد دهیم، آنها میتوانند این ارزشهای را زنده نگه دارند.