آموزش احکام غسل جبیره ای برای جانبازان
به گزارش نوید شاهد، این ضروت «نشر شاهد» را بر آن داشت تا کتابی با عنوان «رساله مصور جانبازان» (احکام و مسائل جانبازان مطابق با فتوای هفت مرجع) را منتشر کند. با توجه به جامع بودن احکام در این کتاب، پایگاه اطلاع رسانی نوید شاهد تصمیم دارد برای برای سهولت در پاسخ دهی به پرسش های جامعه هدف بنیاد شهید با محور احکام شرعی، به آموزشی تصویری احکام بر مبنای کتاب «رساله مصور جانبازان» بپردازد.
بنا بر حکم اسلام که برای انجام هر کاری پاکیزگی در اولویت است، بخش های نخست این آموزش را انواع وضو برای عموم در نظر گرفتیم و بخش اول را به وضوی جبیره برای جانبازان عزیز اختصاص دادیم که گزارش آن از اینجا قابل دسترس است. مطلب دوم نیز به وضو با دستان مرتعش و لرزان اختصاص داشت. در گزارش سوم به احکام مصور وضو با وجود آنژیوکت برای جانبازان گرانقدر پرداختیم. بخش چهارم مربوط به موضوع احکام مسح بود. بخش پنجم مربوط به موضوع احکام وضوی قطع نخاعی است. در بخش ششم به آموزش بخش دوم احکام وضوی جبیره‌ای پرداخته ایم.در این قسمت آموزش احکام غسل جبیره ای را فرا خواهیم گرفت.
غسل جبیره ای
اگر یکی از موارد غسل، از کسی که در بخشی از بدنش جبیره است، سر بزند، باید غسل جبیره ای انجام دهد. و بنابر احتیاط واجب، باید به صورت ترتیبی غسل کند، نه ارتماسی.
آیت الله سبحانی: باید به صورت ترتیبی انجام دهد.
نمونه هایی از جبیره بر روی پا
مانعی که برداشتن آن مشکل است
کسانی به دلیل شغل خود همواره با انواع رنگ ها و روغن هایی سر و کار دارند که دستانشان می چسبد سر و کار دارند و معمولاً شست وشوی آن به سختی ممکن است و چه بسا شستن آنها با نفت و بنزین ضرر داشته باشد. چنین کسانی چه تکلیفی برای وضو و غسل دارند؟
حضرت آیت الله خامنه ای: در فرض مذکور باید به وظیفه جبیره عمل نماید.
آیت الله صافی گلپایگانی: در فرض سئوال که شستن به مثل نفت و غیره ضرر دارد وضو جبیره گرفته و احتیاطاً تیمم هم ضمیمه شود.
غسل جبیر های به سبب ترس از ضرر
اگر بیماری به دلیل ترس از ضرر، غسل جبیره ای انجام دهد، و پس از نماز معلوم شود که ترس او بی مورد بوده است، تکلیف او چیست؟
حضرت امام خمینی(ره)، حضرت آیت الله خامنه ای وآیت الله مکارم شیرازی: اعاده نماز لازم نیست، ولی اگر اعاده کند بهتر است.
آیت الله بهجت: اگر خوف او در نظر متعارف عقلایی و به جا بوده، نمازهایش قضا ندارد و غسلش درست است؛ والّا باید قضا کند.
آیت الله سیستانی: اگر اعتقاد به ضرر، مثلاً به خاطر اعتقاد به شکستگی باشد و عمل به جبیره کند و سپس عدم شکستگی عضو مشخص شود، وضو و غسلش صحیح نیست؛ ولی اگر شکستگی تحقق یافته و جبیره رویش را گرفته و اعتقاد به ضرر دارد و به همین خاطر روی جبیره را مسح نماید، سپس عدم ضرر مشخص شود، ظاهراً وضو و غسلش
صحیح است.
آیت الله صافی گلپایگانی: در فرض سئوال احتیاط اعاده ویا قضائ نماز است.
غسل با وجود جبیره روی قسمت سالم اعضا
معمولاً پارچه ای که روی زخم بسته می شود بخشی از قسمت های سالم اطراف زخم را هم می پپوشاند؛ آیا لازم است برای وضو و غسل آن بخش را نیز به هر شکل که هست بشویند؟
حضرت امام خمینی(ره)، حضرت آیت الله خامنه ای وآیت الله صافی گلپایگانی: اگر جبیره بعضی قسمت های سالم عضو را گرفته باشد، آن مقداری که معمولاً برای بستن بیشتر جبیره ها لازم است، حکم جبیره را دارد؛ پس باید روی آن دست کشید؛ ولی اگر جبیره بیشتر از معمول اطراف زخم را بگیرد، در صورت امکان باید پارچه را بردارد و آب را به محل برساند؛ و اگر برداشتن جبیره (پارچه) ممکن نباشد، بر روی جبیره مسح می کند و احتیاط آن است که تیمّم هم بکند.
حضرت آیت الله بهجت: اگر برایش سخت نیست و امکان دارد، باید باز کند؛ والا لازم نیست.
آیت الله سبحانی: اگر جبیره بیشتر از معمول اطراف زخم را گرفته و برداشتن آن ممکن نیست، باید به دستور جبیره عمل کند و بنابر احتیاط واجب، تیمّم هم بنماید و اگر برداشتن آن ممکن است باید جبیره را بردارد و تنها برای جایزخم به دستور جبیره عمل کند.
آیت الله مکارم شیرازی: اگر برداشتن جبیره ممکن نیست، باید به دستور جبیره عمل کند و بنابر احتیاط مستحب، تیمّم هم بنماید و اگر برداشتن جبیره اضافی ممکن است، باید آن را بردارد.
داخل کردن عضو جبیر های در کیسه پلاستیکی
آیا صحیح است همه عضوی را که باید وضو یا غسل جبیره ای بدهند، داخل کیسه پلاستیکی کنند و وضو و غسل انجام دهند؟
حضرت امام خمینی(ره)، حضرت آیت الله خامنه ای وآیت الله صافی گلپایگانی: اگر جبیره بیشتر از حدّ معمول باشد، در صورت امکان باید آب را به زیرش برساند؛ والّا روی آن دست تر بکشد، و احتیاطاً تیمّم هم بکند.
آیت الله بهجت و آیت الله سبحانی: بله، در مواردی که ضرر دارد، باید همین کار را بکند و جبیره کند و احتیاطاً تیمّم هم بنماید.
غسل کردن با زخم باز
بیمارانی که زخم آنان باز است، مانند زخم های شکمی که همواره به بیرون ترشح می کند، چگونه باید غسل کنند و نماز بخوانند؟
حضرت امام خمینی(ره): اگر آب برای آنان ضرر ندارد، حکم سالم را دارند، و باید به طور معمول غسل کنند و اگر ضرر دارد، باید اطراف زخم ها را به قصد غسل بشویند و چنانچه کشیدن دست تر بر زخم ها ضرر ندارد.
آیت الله صافی گلپایگانی: بنا بر احتیاط بهتر آن است که دست تر بر آن ها بکشند و بعد پارچه پاکی روی آن ها بگذارند و روی پارچه هم دست تر بکشند و اگر این مقدار هم ضرر دارد یا زخم نجس است و نمی شود آب کشید، باید اطراف زخم ها را به طور معمول و به ترتیب، اول سر و گردن، بعد طرف راست و بعد طرف چپ را بشویند و بنابر احتیاط، تیمّم بدل غسل هم بکنند.
آیت الله بهجت: تا ممکن است باید غسل کنند؛ هرچند غسل جبیره ای و در بعضی موارد، با تیمّم احتیاطی و با عدم امکان، فقط تیمّم می کنند.
حضرت آیت الله خامنه ای: چنانچه آب برای آن ضرر ندارد، باید برای غسل آن را بشویند و اگر شستن مضرّ است، باید اطراف آن شسته شود و احتیاط آن است که اگر کشیدن دست تر بر آن ضرر ندارد، دست تر بر آن بکشند؛ و اگر ترشح نجس باشد و امکان تطهیر آن به مقدار خواندن نماز، هرچند در آخر وقت نباشد، چنانچه بتوانند، باید چیزی روی زخم
بگذارند و غسل را به صورت جبیره ای انجام دهند، و اگر تیمّم بدل از غسل کنند، و نماز را با همان حال بخوانند.
آیت الله سیستانی: اگر آب برای آن ضرر ندارد، حکم سالم را دارد و باید به طور معمول غسل کند و اگر ضرر دارد، واجب است اطراف محل زخم را بشوید و احتیاط مستحب آن است که روی زخم را هم اگر ممکن است مسح نماید و قراردادن پارچه و مسح روی آن واجب نیست.
آیت الله مکارم شیرازی: اگر خون ندارد و آب هم برای آن مضر نیست، باید مطابق معمول عمل کند؛ اما اگر آب ریختن روی آن ضرر دارد، کافی است اطراف آن را بشوید؛ ولی اگر کشیدن دستِ تر بر آن ضرر ندارد، باید دست تر بر آن نیز بکشد و اگر ضرر دارد، مستحب است پارچه پاکی روی آن بگذارد و دست تر روی آن بکشد.
