لزوم توجه بنیاد شهید به اقتباس سینمایی از روایتهای زنانه جنگ
«مهناز فتاحی» از نویسندگان حوزه دفاع مقدس به خبرنگار نوید شاهد درباره دلایل اندک بودن روایتهای زنانه از جنگ، گفت: یکی از دلایل این مساله وجود محدودیتهای کلامی بین بانوان ایرانی است. بسیاری از زنان گمان میکنند که خوب نیست هرچه در دل و ذهن آنان میگذرد را بازگو کنند.
نویسنده کتاب «فرنگیس» با اشاره به اینکه «فرنگیس حیدرپور» راوی این کتاب نیز چنین محدودیتی را برای خودش قائل بود، افزود: راوی کتاب اصلا تمایلی به بازگو کردن حوادث و رخدادها نداشت و در بیان روایتهایش دچار خودسانسوری میشد. من به دشواری توانستم روایتهای او را گردآوری کنم.
فتاحی درباه چگونگی رفع این مشکل برای سایر زنانی که روایتهایی از جنگ دارند، گفت: اگر بتوانیم اهمیت بیان خاطرات را برای بانوانی که جنگ را تجربه کردهاند، روشن کنیم، میتوانیم تا حد زیادی بر این مشکل غلبه کنیم.
وی با بیان اینکه هدف ما از نوشتن کتابهای دفاع مقدس در کنار ثبت اسناد و وقایع جنگ، ثبت احساسات واقعی انسانهایی است که در آن زمان حضور داشتهاند و با تمام وجود جنگ را لمس کردهاند، اظهار کرد: گاهی با همین روایتها و خاطرات که به نظر ساده و معمولی میآیند، جرقه نوشتن و خلق آثار ارزشمند و تاثیرگذاری زده میشود.
به گفته خالق «اردیبهشتی دیگر»، برگزاری نشستهای دورهمی برای بانوانی که در جنگ حضور داشتهاند، میتواند در ثبت بیشتر روایتهای زنانه از جنگ بسیار راهگشا باشد؛ زیرا در جریان این دیدارها و دورهمیها احساس همذاتپنداری در این زنان به وجود میآید و روایتهای غیر کلیشهای و خاص از جنگ تحمیلی بیان میشود.
فتاحی کتاب «روزهای بیآینه» را که روایت زندگی همسر شهید لشکری از سالهای اسارت همسرش است و کتاب «دختر شینا» را که روایت همسر شهید ابراهیمیهژیر از سالهای دفاع مقدس است؛ دارای روایتهایی قوی و تاثیرگذار از آن سالها دانست و گفت: شیوه روایت خاطرات در این آثار به گونهای است که وقتی با راویان آثار در مراسمهای دیگر دیدار کردم، حس کردم آنها را کاملا میشناسم. آنها خودِ واقعیشان را در این کتابها روایت کرده بودند و این خیلی ارزشمند است.
وی با اشاره به تقریظ رهبر معظم انقلاب بر کتاب «فرنگیس» گفت: ایشان در ۲ جلسه از این کتاب یاد کردند. یکی از این جلسات با فیلمسازان بود. ایشان حتی پیشنهاد ساخت فیلم از کتاب «فرنگیس» را مطرح کردند. بعد از انتشار تقریظ مقام معظم رهبری بر این کتاب، خیلی از فیلمسازان نیز با من تماس گرفتند اما متاسفانه هیچ یک از این تماسها به نتیجه نرسید و از این کتاب فیلمی ساخته نشد.
این نویسنده حوزه دفاع مقدس یادآور شد: علی رغم محدودیت در روایت زنانه از جنگ، روایتهای جذابی نیز در قالب کتاب منتشر شدهاند اما متاسفانه سرمایهگذاران رغبتی در زمینه ساخت این روایتها در قالب فیلم یا سریال نشان ندادهاند. در حالی که کتابهایی چون «گُمبی» یا «باغ مادر بزرگ» روایتهای عاشقانهای را بازگو میکند که میتوانند مورد استقبال قشر جوان نیز قرار گیرد.
وی سهم اقتباس سینمایی از کتابهایی که به روایتهای زنانه از جنگ تحمیلی میپردازند را بسیار ناچیز دانست و گفت: تاکنون فیلمهای بسیار زیادی از نحوه حضور مردان در عرصه دفاع مقدس ساخته شده است. خوب است نهادهایی چون بنیاد شهید و امور ایثارگران که متولی ترویج فرهنگ ایثار و شهادت هستند توجه بیشتری به بازنمایی نقش زنان در قالب آثار سینمایی و تلویزیونی داشته باشد. چراکه اقتباس سینمایی یا تلویزیونی از کتابهایی که به روایتهای زنانه از جنگ میپردازد نیز میتواند بانوان را در بازگو کردن روایتهایشان از نحوه مقاومت یا حضور در جنگ تحمیلی ترغیب کند.