پاشیدن خاک بر چهره خورشید؛ از ترور زائران نور تا عنکبوت مقدس
به گزارش نوید شاهد، حرم امام رضا(ع) در طول تاریخ بارها مورد تهدید یا حتی تخریب از سوی دشمنان قرار گرفته است اما هنوز هم مانند آفتابی درخشان در ایران زمین می‌درخشد و این آستان نورانی پناه درماندگان و گرفتاران از سراسر جهان است.
آخرین اهانت به ساحت نورانی و مقدس علی‌بن موسی‌الرضا(ع) انتشار پوستر فیلم یکی از برگزیدگان جشنواره فیلم کن سال 2022 به نام «عنکبوت مقدس» بود که با رویکرد سیاسی و ضد دینی داوران جشنواره فیلم کن، توانست جایزه بهترین بازیگر نقش اول زن را از آن خود کند. قصه این فیلم در شهر مقدس مشهد می‌گذرد و مضمون آن در تخریب چهره نورانی امام رضا(ع) است. فیلم هیاهوی بسیاری را به راه انداخت. در همان ابتدا که تصاویری از پوستر و نمایی از فیلم «عنکبوت مقدس» منتشر شد، به خاطر توهین به امام رضا(ع) خشم کاربران فضای مجازی را به همراه داشت.
در نمایی از این فیلم، این حس به مخاطب القا می‌شود که گویی درحال تماشای یک تار عنکبوت بزرگ است و حرم رضوی، در مرکز آن قرار دارد! فعالان فرهنگی و رسانه‌ای در واکنش به این اتفاق و اهانت این فیلم به ساحت مقدس حضرت رضا(ع) که عزیزترین دارایی و باور مردم ایران و شیعیان است، اعتراض خود را نشان دادند. اما این نخستین بار نیست که دشمنان امام رئوف، سعی در تخریب چهره و حریم نورانی ایشان را داشتند. یکی از تلخ‌ترین هجمه ها به حرم امام رضا علیه السلام که موضوع این گزارش را نیز رقم زد، انفجار بمب در حرم نورانی ایشان بود که در 30 خرداد سال 1373 و در میان خیل عظیمی از زائران ایشان رخ داد.
انفجار بمب در حرم رضوی
در دهه اول محرم الحرام سال 1373 هجری شمسی تعطیلات سه روزه جمعه، تاسوعا و عاشورا فرصت خوبی برای تجمع زائران حضرت رضا(ع) بود. عزاداران حسینی در حال نوحه‌خوانی، سینه‌زنی و زنجیرزنی با شعارهای مذهبی برای برپایی مراسم عزاداری امام حسین(ع) به‌سوی حرم مطهر روان بودند. در اوج مراسم عزاداری و جوش و خروش و غوغای ظهر عاشورا، در ساعت 14 و 26 دقیقه بعد از ظهر ناگهان صدای انفجار بمبی قوی که مخفیانه در کنار ستون نزدیک ضریح جاسازی شده بود همه جا را دربرگرفت. بر اثر این صدای مهیب شیشه‌های حرم شکست، چراغ‌ها خاموش شد و مردم وحشت‌زده شده بودند. در اثر این انفجار هولناک و خونین 27 نفر از زائران امام رضا(ع) شهید و حدود 290 نفر مجروح شدند.
حادثه مسجد گوهرشاد در دوران پهلوی
اما قصه پر غصه هتک حرمت به حریم نورانی امام رضا(ع) به اینجا محدود نمی‌شود. در سال 1314 هم این آستان مقدس مورد تهاجم دژخیمان رژیم پهلوی قرار گرفته است. ماجرا از جایی شروع شد که روحانیون «مشهد» در سال 1314 تصمیم گرفتند مردم را به تجمع و اعتراض علیه حکومت پهلوی دعوت کنند. در همین ایام بود که وعاظ برجسته شهر مانند «مهدی واعظ خراسان»، شیخ «عباسعلی محقق» و شیخ «محمد تقی بهلول» در صحن‌های حرم مطهر رضوی روی منبر می‌رفتند. صبح روز جمعه 20 تیرماه 1314 نیروهای قزاق مستقر در مشهد برای متفرق ساختن مردم وارد عمل شدند و در حرم امام رضا(ع) بی‌محابا به سوی مردم تیراندازی کردند که به دلیل همین اقدام وحشیانه و هولناک عده‌ای از زائران و مجاوران به شهادت رسیدند. نیمه‌های شب صدای مسلسل‌های قزاقان همه جا را در برگرفت و دژخیمان پهلوی به روی مردم تیراندازی کردند. به گواه روایت‌های تاریخی بین 2 تا پنج هزار تن در این واقعه هولناک به شهادت رسیدند و چیزی در حدود هزار و پانصد نفر دستگیر و زندانی شدند.
با آل علی هرکه درافتاد، ورافتاد
نمونه دیگری از حمله به حرم امام رضا(ع) مربوط به قوای روس است. با اینکه صد سال از آن واقعه تلخ می‌گذرد اما هنوز هم دوستداران امام رضا(ع) روز سیاهی که قوای روس حریم نورانی ولی نعمتشان را به توپ بستند را فراموش نکرده‌اند و این داغ هنوز در دلشان تازه است. در نوروز 1291 نظامیان روس با تجهیزات‌شان با هدف تخریب حرم هشتمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت به سمت حرم مطهر رضوی حرکت کردند. قوای روس در اقدامی بی‌سابقه و هولناک حرم هشتمین اختر تابناک آسمان امامت و ولایت را به توپ بست و بیش از 100 زائر و مجاور خون پاکشان بر زمین ریخت.
در یک روایت تاریخی از این ماجرا آمده است: بعد از اینکه نیکلای فرمان داد که حرم مطهر رضوی(ع) گلوله باران شود و گفت حرم را زیر‌‌و رو می‌کنم تا ببینم چه کسی جلوی من را خواهد گرفت و بحالت مستی به دین و مذهب اسلام و اهل بیت(ع) توهین کرده و همان شب بطور معجزه آسایی که هیچ پزشکی علتش را تشخیص نداد به درک واصل شد. صبح که منتظر دستورش بودن با جنازه او روبرو شدند.
در همان روز بطور ناباورانه طبع شعر آقا سید شرف الدین شعله‌ور می‌شود و شعرخود را بدین ترتیب سرود:
دیشب به سرم باز هوای دگـر افتـاد
در خواب مرا سوی خراسان گذر افتاد
چشمم به ضریـح شه والا گهر افتاد
این شعر همان لحظه مرا در نظر افتاد
با آل علی هرکه درافتـاد، ورافتاد
این قبر غریبُ الغُـرَبا، خسرو طوس است
این قبر مُعین الضعفا، شمس شموس است
خاک در او ملجأ ارواح و نفـوس است
باید ز ره صدق بر این خاک درافتاد
با آل علی هرکه درافتاد، ورافتاد
حـوران بهشتی زده اندر حرمش صف
خیل ملَک از نور، طبق‌ها همه بر کف
شاهـان به ادب در حرمش گشته مشرف
اینجاست که تاج از سر هر تاجوَر افتاد
با آل علی هر که درافتاد، ورافتاد
اولاد علی شافع یوم عرصاتند
دارای مقامات رفیـعُ الدرجاتند
در روز قیامت همـه اسباب نجاتند
ای وای بر آن کس که به این آل درافتاد
با آل علـی هـرکه درافتاد، ورافتاد
کام و دهن از نام علی یافت حـلاوت
گل در چمن از نام علی یافت طراوت
هر کس که به این سلسله بنمود عداوت
در روز جزا جایگهش در سقر افتاد
با آل علی هرکه درافتاد ورافتاد
هرکس که به این سلسله پاک جفا کرد
بد کرد و نفهمید وغلط کرد و خطا کـرد
دیدی که یزید از ستم و کینه چه‌ها کرد
آخر به درک رفت و به روحش شرر افتاد
با آل علی هر که درافتاد ورافتاد
ای قبله هفتم که تویی مظهر یاهو
ای حجت هشتم که تویی ضامن آهو
ما جمله نمـودیم به سوی حرمت رو
از عشق تو در قلب و دل ما شرر افتاد
با آل علی هرکه درافتاد، ورافتاد
حمله «غزهای ترکمن» به حرم مطهر رضوی
اما این وقایع فجیع و هولناک در ادوار گذشته تاریخ هم اتفاق افتاده است. در سال 548 هجری قمری «غزهای ترکمن» به حرم مطهر رضوی حمله کردند و شهر «مشهد» را به آتش کشیدند و بسیاری از مردم، علما و بزرگان را در اقدامی هولناک و وحشیانه به شهادت رساندند. در این جنایت هولناک به بنای حرم مطهر علی‌بن‌موسی الرضا(ع) آسیب جدی و اساسی وارد شد. در این اقدام وحشیانه هم بنای حرم آسیب دید و هم زائران و مجاوران بسیاری خون پاکشان بر زمین ریخته شد. اما چند سال بعد حاکم مرو در عهد سلطان سنجر به بازسازی اساسی آن حریم نورانی پرداخت.
ای حرمت ملجاء درماندگان، دور مران از در و راهم بده
هجمه‌های دشمنان به حریم نورانی امام رضا(ع) در هیچ کدام از مقاطع تاریخی موجب ویرانی تمام بقعه نشده و فقط قسمتی از آن را دچار خرابی کرده است. با وجود اینکه دشمنان امام رضا(ع) در طول تاریخ بارها نسبت به این حریم نورانی ایشان جسارت کرده‌اند اما هنوز هم حرم حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) تنها امید برای همه اردتمندان به ساحت اهل بیت(ع) و دلشکستگان و درماندگان از سراسر دنیاست و امام رئوف دستان خالی همه زائران دل‌شکسته را پُر و قلب همه دوستداران اهل بیت(ع) را شاد می‌کند.
