تشخيص و درمان اختلال فشار رواني پس آسيبي (PTSD) در جانبازان

عوارض ناشي از مواجهه با رويدادهاي استرس زا به 200 سال قبل بر مي گردد و با اصطلاحات نوروز جنگ، خستگي جنگ، سندروم قلب تحريك پذير و سرانجام با اصطلاح اختلال پس آسيبي مطرح شد. بعد از جنگ هاي جهاني اوّل و دوم، جنگ كره و جنگ ويتنام و با گذشت تقريباً دو دهه از جنگ تحميلي، شاهد بيماران زيادي از بين رزمندگان و جانبازان علي الخصوص جانبازان اعصاب و روان با تشخيص اختلال پس آسيبي هستيم كه نيازمند تشخيص و درمان درست و توجّه لازم براي بهبودي و دستيابي به عمل كرد شغلي، خانوادگي، و بين فردي مطلوب هستند. اين اختلال هميشه با اختلالات ديگري همراه است كه در بيشتر موارد موجب استتار اختلال اصلي مي گردند. صرف نظر از هر گونه پيچيدگي، تقريباً پانزده درصد از سربازان قديمي جنگ دچار اختلال پس آسيبي مي شوند. به علاوه اعضاي خانواده آنان نيز به لحاظ همزيستي و درگيري با مسائل ناشي از ابتلا، خود دستة ديگري از مراجعين مراكز درماني را تشكيل مي دهند. بنابراين توجّهي جامع در خصوص شكل گيري و درمان اختلال پس آسيبي، اهمّيّت ويژه اي دارد. اين اختلال با علائمي مانند يادآوري ناراحتي برانگيز حادثه به صورت مكرّر، احساس تجديد تجربه، اجتناب مستمر از محرّك هاي مربوط با آسيب و كاهش پاسخ دهي كلّي، و علائم مستمر برانگيختگي فزاينده همراه است. احساس بي كفايتي، عدم احترام به خود، اختلال خواب، كابوس، تنگي نفس شبانه، مستعد تحريك هيجاني بودن، باز گشت به گذشته و يادآوري خاطرات، احساس گناه زنده ماندن، احساس كوتاه بودن آينده و افكار مزاحم بخشي ديگر از تجارب شخص مبتلا هستند. بر اساس رويكردهاي جديد، شكل گيري اين اختلال با مداخله عوامل شناخت و هيجان و تعامل اين عوامل روان شناختي با فيزيوولوژي فرد مبتلا صورت مي گيرد. درمان نيز بر اساس سبب شناسي چند گانه از طريق كار تيمي و با استفاده از دارو، تكنيك هاي روان شناختي از جمله ايجاد رابطة همدلانه، بازسازي شناختي، بازگويي روان شناختي، خانواده درمانيو پيگيري انجام مي شود.