كتاب وصيتنامه كامل شهدا در آينده جزء تاريخ معاصر خواهد شد

به گزارش خبرنگار نويد شاهد، قاسم تبريزي، پژوهشگر تاريخ و مدير كتابخانه تخصصي انقلاب در يادداشتي كه براي سايت نويد شاهد ارسال كرده است در خصوص كتاب "وصيتنامه كامل شهدا" چنين نگاشته است:

«وصيت نامه شهدا» ميراثي عظيم در عرصه ي «فرهنگ، سياست، ديانت» كه مي تواند در شكوفايي، رشد، گسترش قلمرو فرهنگ معاصر ايران تأثير عميق و گسترده داشته باشد.

توجه به آن، در جمع آوري، تدوين، انتشار و... در حقيقت دستمايه ي گرانبهايي براي محققان و پژوهندگان و اديبان است كه در عرصه ي علوم انساني مي تواند تأثيرگذار باشد.

اولين متن «وصيت نامه شهدا، استان كهگيلويه و بويراحمد» را مي توان گامي شايسته و بايسته دانست كه از سوي واحد انتشار آثار و اسناد شهدا و ايثارگران انتشار يافته. اميد است اين مجموعه اسناد افتخارآميز براي نسل حاضر و نسل هاي متوالي توشه علمي و معنوي باشد.

مكاتيب يا وصايا

يكي از منابع مهم تاريخ در رابطه با وقايع و رخدادها، پديد آمدن و افول جريانات، زمان شناسي و رجال شناسي «نامه ها»، «مكاتب»، «وصايا» مي باشد. كه بخش سوم، يعني وصيت نامه ها مربوط به رجالي مي شود كه در تحولات جامعه نقش تعيين كننده داشته و بخشي از جامعه به صاحب وصيت نامه تعلق خاطر يا ارتباط تنگاتنگ دارد.

در ميان عرفاء، علماء، حكماء، فضلاي گذشته و معاصر ما وصيت نامه نوشتن علاوه بر سنت حتمي اسلامي كه هركس بايد وصيت نامه اش همواره حاضر باشد و مسائل حقوقي و خانوادگي و شخصي را تعيين تكليف نمايد. در مورد بزرگان تأثير در شاگردان، محبان، ياران، مقلدان بوده و هست. و اين سنتي است كه جايگاه، پايگاه، موقعيت شخصيت را مشخص و نوع نگرش و بينش او را نشان مي دهد و بدون ترديد اين ميراث گران بهايي است در عرصه ي فرهنگ، دين، سنت، و چه بسا وصاياي بزرگان كه بصورت مكتوب باقي مانده امروز منبع و مأخذ تحقيقات و پژوهش هاي خاصي قرارگيرد.

اما در ميان همه ي اين ميراث مكتوب، بايد در دوران هاي خاص آلخاص به مكاتيب مهم تري اشاره نمود، از جمله به دوران دفاع مقدس (1359-1367) كه ملت ايران در برابر كفر جهاني عموماً و در تقابل با تجاوزات رژيم بعث عراق كه دست نشانده استعمار و از پشتيباني عوامل استعمار منتفع بود نام برد.

ملتي كه براي حفظ اسلام، قرآن، دين خود، مملكت و حريم و حرمت مسلمين ايستاد و از مرزهاي عقيدتي و خاكي خود دفاع نمود. اين ملت نه بنام «چپ» و «راست» و نه «دنيا و لذائذ دنيوي» و اهداف «مادي» كه فقط از روي ايمان، عقيده، دينداري و به تأسي از سربازان صدر اسلام، شهيدان كربلا و الهام از نهضت امام حسين(ع) در دوران زعامت و رهبري و راهبري امام خميني شركت كرد.

اگر ما در ميان ميليون خبر، هزاران كتاب، صدها هزار مقاله پيرامون: ماهيت، هدف، رسالت، انگيزه مقاومت ملت ايران در برابر كفار بعثي همين وصيت نامه ها را مي داشتيم، براي اثبات «حقانيت» ملت ما «بزرگترين سند» و آنهم «سند افتخارآميز» كفايت مي كرد. در محتواي اين وصيت نامه ها، چه به لحاظ سياسي، تاريخي، فرهنگي، اجتماعي، انقلابي... يا از نظر ايماني، عرفاني، معنوي مي توان بزرگترين دستاورد عصر انقلاب را به نسل هاي متوالي آينده انتقال داد.

اگرچه ما در همان دوران بعضاً وصيت نامه ها را مي خوانديم يا مي شنيديم، اما امروز پس از دو دهه گذشت از دوران دفاع مقدس، محتواي آن تجليات بيشتري دارد. آن هم تجلي نور الهي، معنويت اسلامي، تبلور عاشورائيان در اين قرن.

متن نشانگر بيداري، هشياري، آگاهي، معرفه الله، معرفه الدين يكايك رزمندگاني است كه مي دانستند:

به كجا مي روند؟ براي چه مي روند؟ چه آينده اي در انتظار آنهاست؟ چه خطري متوجه اسلام، قرآن، امت اسلامي و ايران است. و حتي در برون مرزي ها دشمنان شناخته و پنهان اسلام و امت اسلامي را مي شناختند. و به همين دليل است كه خواندن، تفكر نمودن در اطراف آن نه تنها به انسان بينش و نگرش، آگاهي و شناخت مي دهد، كه گويي با وجدان و فطرت و درون و روح انسان سخن مي گويد.

اگر امروز ميليون ها برگ اسناد پس از انقلاب اسلامي را گرد آورده و در عرصه هاي سياسي، ديپلماسي، فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي، اطلاعاتي، امنيتي، نظامي... بعنوان منبع و مأخذ كاربردي در كوتاه مدت و تاريخ نگاري در درازمدت مورد استفاده قرار مي دهيم، امروز وصيت نامه شهداء، كه در حقيقت اسناد انكارناپذير، فناناپذير و غيرقابل ترديد فرزندان اين ملت است، نه تنها بايد در آرشيو نگهداري و از طريق «سايت»ها در اختيار محققان گذاشته شود، كه دستمايه تحقيقات و پژوهش ها در موضوعات گوناگون قرارگيرد.

حركت خجسته و قابل ستايش بنيادشهيد كه براي خود واحد انتشار آثار و اسناد شهدا و ايثارگران را تشكيل و قبل از آن اقدام به تأسيس مركز اسناد نموده و الحق «نشرشاهد» با توجه به امكان و موقعيت كارهاي ارزنده و شاياني عرضه نموده. خصوصاً طرح جديد كه براي هر «استان» بصورت مستقل تدوين نموده، مسلماً در آينده نه چندان دور، اين مجموعه جزو اسناد تاريخ معاصر خواهد شد و در تاريخ نگاري دهه هاي آينده جايگاه خاص خود را خواهد داشت.

اگرچه بايد بيدار باش به «اديبان» و «هنرمندان» داد كه در كنار تاريخ نگاران همت بيشتري بخرج داده، با دستمايه وصيت نامه ها و زندگينامه ها در تدوين و خلق رمان ها، داستان ها، قصه ها، نمايشنامه ها، فيلم نامه ها، اين ميراث گرانبها را در متن جامعه و نسل هاي متوالي جاري و ساري نمايند.

خصوصاً در اين وصيت نامه ها كه محتواي غني عرفان و معنويت، معارف قرآني و اهل بيت( ع) تذكرات و نصايح مشفقانه براي مردم وجود دارد، در جامعه رسوب و رسوخ كند و انتقال فرهنگ بسيجي فرهنگ انقلابي يكي از راهكارهاي آن همين حركت است كه باعث «فرهنگ پويا» مي شود. و تجربيات و مشاهدات و دستاوردهاي نسل انقلاب به نسل هاي بعدي منتقل مي شود.
بدون هيچ اغراق بايد سپاس را نثار مديران، محققان پژوهندگان، مشاوراني نمود كه از آغاز تا انجام اين مهم متحد و متفق حركت نمودند و اولين ستاره درخشان آن را در آسمان فرهنگ و ادبيات متجلي كردند و چشم جامعه را منتظر درخشيدن ستارگان بي حساب در اين آسمان آبي صاف و شفاف نمودند.


آن چه در وصيت نامة شهيدان انقلاب اسلامي مي توان به عنوان گنجينة تاريخي نام برد و ره توشه اي براي نسل هاي متوالي خواهد بود در محورهاي زير مي توان تقسيم نمود :

1. محتواي معنوي آن درس اخلاق، ايثار، فضيلت، شجاعت، شهامت، معنويت است كه روح ديني و خودسازي و تزكيه نفس در متن آن ديده مي شود.

2. درس مبارزه عليه دشمنان اسلام و مملكت اسلامي، كه اين براي تمام اقشار جامعة ما در طول تاريخ بعنوان يك ارزش خدشه ناپذير در تاريخ ايران مي ماند.

3. زمان شناسي، اراده و تصميم گيري، در حساس ترين فراز تاريخ ما كه تمامي جهان عليه اسلام و ايران متحد شده و در تجهيز و تكميل ارتش متجاوز بعثي صدام از هيچ كمك و همكاري و امكان رساني نيروي انساني، ماشين هاي جنگي، سلاح هاي مخرب شيميايي... دريغ نمي كردند، فرزندان برومند و سلحشور اين مرز و بوم وارد صحنه شدند و نشان داد ند كه ايمان و توكل به خدا و مبارزه بر همه تكنولوژي و سياست هاي استعماري پيروز است.

4. محتواي وصيت نامه اسناد پرافتخار ملتي است كه در يك برهه از تاريخ توانسته هشت سال مبارزه، استقامت، دفاع مقدس مقاومت نمايد و اين براي هر مورخ، محقق، پژوهشگر تاريخي عاليترين سند در اثبات حقانيت، حضور در صحنه، دفاع از كيان اسلام و جامعه اسلامي است. مضافاً آن كه اين ويژگي در سراسر مملكت و در تمام نقاط اين آب و خاك وجود دارد كه هيچ كس، هيچ گروه، حزب، جمعيت، سازمان، منطقه اي نمي تواند مبارزه، استقامت، پيروزي را در انحصار خود بداند و اين بهترين سند وحدت و اتحاد ملتي است كه در برابر دشمن متحداً مقاومت نمودند.
5
. نقش دين، رهبري، وحدت كلمه در تمامي وصيت نامه ها متبلور است. در هر وصيت كه انسان مي خواند، اين سه مشخصه را بيش از موارد ديگر مشاهده مي كند.

6. روح شهادت طلبي كه عمدتاً نشأت از قرآن و تعاليم عالية اسلام است. خاصه مصاديق آن را در زندگي ائمه اطهار(ع) خاصه قيام كربلا و شهادت امام حسين(ع) و يارانش ديده مي شود. شهداء اقتداء به سيدالشهداء(ع) نموده و خود را اصحاب و ياران و ادامة راه عاشورايان مي دادند.

7. با توجه به تفاوت سطوح فرهنگ، تحصيلات، مطالعات اما هم به لحاظ محتوايي همسويي و هم رأيي دارد و اين برخاسته از ايمان و فطرت پاك است كه در درون اين سربازان اسلام ديده مي شود و آموزه هاي امام خميني در جهت گيري و موضع گيري فردي و اجتماعي.

8. و نهايت درس عرفان و اوج معنويت است كه علاوه بر موارد ذكر شده، بايد از انقطاع و كمال انقطاع كه اين انسان هاي خودساخته در انديشه و عمل رسيدند. از تمام داشته ها و آرزوها گذشته و لقاي حق را بر هر چيزي برتري دادند. و اين را مي توان از محتواي وصيت نامه ها دريافت كه نه تنها خود عمل نمودند كه خانواده، ديگران را توصيه به حق و دفاع از حق نموده، و تمام جهان را فاني دانسته و ابديت را باقي شناخته. و امروز پس از سي سال از آغاز دفاع مقدس و بيست سال از پايان جنگ مي گذرد، فرهنگ جهاد و شهادت نه تنها جلوه گر كه جذاب تر و انسان را به اعجاب وا مي دارد. و اين است كه بايد ميراث بزرگ را به نسل هاي بعدي بعنوان امانت و غنيمت و سرمايه سپرد. آنچه مطرح شد. مصاديق آن را در وصيت نامه شهداي استان كهكيلويه و بويراحمد، كه دفتر آن در 800 صفحه، قطع وزيري همراه با زندگي نامه منتشر شده است مي توان ديد و اين حركت بنيادشهيد را بايد يك حركت تاريخي، سياسي، مذهبي دانست كه «اسناد» انقلاب اسلامي در قلمرو دفاع مقدس با صبغه ي «وصيت نامه» و «زندگي نامه» جمع آوري و منتشر كرده است. اميدواريم اين حركت فرهنگي تمامي استان هاي كشور را دربر گيرد. كه به تعبير حضرت امام بايد «مطالعه و تفكر» كرد و به نگاه مقام معظم رهبري منشور معنوي انقلاب هم وصيت نامه امام و وصيت نامه هاي شهداست شهيدان از سنين شانزده سالگي (سليمان آبدار) تا شهيد شاهد (زواره بهيارپور) كه در سنين پنجاه و چهارسالگي اما اكثريت قريب به اتفاق را جوانان برومند تشكيل مي دهند، براي آن چه در مقدمه و محورهاي ذكر شده بيان شد، مناسب است بصورت مصاديق به چند متن اشاره كنيم.

زمان شناسي:

سخنم را با نام الله و ياري روح الله و درهم كوبندة شرق و غرب و مستكبران و ياري مستضعفان شروع مي كنم.(1)

الهام از قيام امام حسين(ع)

من هم به سهم كوچك خودم به شما و تمام جهانيان اعلام مي كنم كه اگر در صحراي كربلا در ركاب امام حسين و يارانش نبوده ام حال در صحنه هاي كربلاي ايران حضور مي يابم تا بنا به تكليف شرعي كه بر گردن فرد فرد انسان هاي با ايمان و خودم هست، دَينِ خود را به دين خود ادا نمايم.(2)

امام شناسي:

اكنون بر شماهاست كه از امام امت، اين انسان كامل ملكوتي، به عنوان يك مرجع و رهبر الهي اطاعت داشته باشيد و مروري بر رهنمودهاي چندين ساله آن نور الهي بنمائيد كه اگر عقب هستيد خودتان را اصلاح نمائيد و پشت سر امام باشيد و دشمنانتان را خوب بشناسيد كه از شماها دست بر نخواهد داشت.(3)

انقلاب اسلامي:

ما ملت ايران، انقلاب مقدس اسلامي را بايد نجات بدهيم ولي صدام، عامل سرسپرده استعمار شرق و غرب، مي خواهد به جنگ با ايران ـ قهرمان بشود و مي خواهد استقلال ايران را به سقوط بكشاند.(4)

روح عرفاني:

خدايا، من دلسوخته ام، از دنيا وارسته ام، از همه غير خود دست شسته ام و ديگر از كسي و چيزي بيم ندارم و دليلي ندارد كه تسليم ظلم و كفر شوم و خدا را به طاغوت بفروشم.
آري، من مي سوزم تا راه حق را روشن كنم و همة قيود و بندها را بريده ام كه آزادانه در معركة حيات جولان دهم.(5)

اتحاد:

از شما به عنوان يك برادر كوچك تقاضا دارم هرچه بيشتر در حفظ اتحاد كوشا بوده و دست از تفرقه و جدايي برداريد كه همانا تفرقه باعث شكست است.

و برادران، راه ولايت فقيه را دنبال كنيد و استوار باشيد كه اين تها شرط نابودي دشمن است.(6)

انقطاع از دنيا و عشق بحق:

به نام الله به نام او كه همه چيزم اوست، به نام او كه زندگي ام در جهت اوست و زنده به اويم و به نام او كه شدم در جهت اوست و معشوق و معبودم و مرادم اوست و در اينجاست كه مي گويم شهادت سرآغاز پايندگي است. نترسيم ز مرگي كه خود زندگي است.(7)

حفظ نظام:

امت حزب الله هيچ گاه از امام امت و روحانيت مبارز و دولت اسلامي دست برنداريد و اين را بايد بدانيد كه اگر روزي روحانيت را كنار بگذاريم روشنفكران (وابسته) ما را وابسته به شرق و غرب مي كنند و اين را هم درنظر داشته باشيد كه شهيد گريه و زاري نمي خواهد شهيد ادامه دهندة راهش را مي خواهد.(8)


در طول تاريخ:

در طول تاريخ، هميشه دو جبهة حق و باطل وجود داشته اند، در يك جبهه مستضعفين و محرومين و ستم كشيدگان و در مقابل، اولياي شيطان و پيروان قابيل و ستم پيشه گان و اين مبارزة هابيليان و قابيليان تاريخ هميشه وجود داشته است و اين شيعيان علي(ع) و حسين(ع) هميشه سوار بر ارابة پيشرو بشريت با مبارزان انساني خويش صفحات خونين تاريخ را ورق مي زده اند و امروز بعد از چهارده قرن دوباره مردي از سلالة خون و قيام و تبار نبوت، امامت به پا خاست و با دم مسيحايي خويش روحي تازه در كالبد مرده و به خواب رفتة اين امت دميد و آن ها را براي مبارزه با قابيليان زمان فراخواند و چنان شد كه ديديم، همة بساط ظلم را ويران نمودند و امروز جبهة قابيليان بر آنند تا اين نور الهي را خاموش نموده و از جهاني شدن آن جلوگيري كنند، غافل از اين كه: چراغي را كه ايزد برفروزد / هر آن كس پف كند ريشش بسوزد(9)


1. شهيد سليمان آبدار پانزده ساله / ص 35
2. شهيد بهرامقلي آذرشب ـ بيست و پنج ساله / ص 47
3. شهيد سجاد احمدي ـ بيست و چهار ساله / ص 99-100
4. سليمان امرائي ـ هجده ساله / ص 250
5. شهيد رمضان بادام فيروز / نوزده ساله / ص317
6. شهيد محمدعلي پارسايي شب / بيست و نه ساله / ص448
7. شهيد حسين پژواك / بيست و دو ساله / ص539
8. شهيد سيدشريف پنجه بند / نوزده ساله / ص601
9. شهيد ضربعلي جاودان / بيست و يك ساله / صفحات 725-726