روز شمار جنگ تحمیلی از شروع تا پذیرش قطعنامه 598 / سال1363

گزارش اول روز شمار مربوط به سال 1359 است که می توانید با کلیک اینجا روزشمار وقایع، اتفاقات و عملیاتها را مشاهده کنید. گزارش دوم به روزشمار سال 1360 ، گزارش سوم به روزشمار سال 1361 و گزارش چهارم به روزشمار سال 1362 اختصاص دارد. در این گزارش به روزشمار سال 1363 پرداخته ایم.

سال 1363

10/1/1363‌
شورای امنیت کاربرد سلاح‏های شیمیایی را قویاً محکوم کرد و از این کشورها درخواست کرد که پروتکل 1925 ژنو در این ارتباط را رعایت کنند. شورا همچنین کلیه اقدامات مربوط به نقض حقوق انسانی و بین المللی را محکوم نموده و خواستار راه حل صلح جویانه جهت حل و فصل این درگیری شد.

11/3/1363
به ابتکار اعضای شورای همکاری خلیج فارس، شورای امنیت قطعنامه 552 را صادر کرد. و در این قطعنامه از کلیه کشورها خواسته شده است که به حقوق آزادی دریانوردی احترام بگذارند و حمله به کشتی‏‌های تجاری در مسیر کویت و عربستان سعودی متوقف شود.

16/1/1363
گزارش هیأت اعزامی پیرامون ادعای جمهوری اسلامی ایران مبنی بر استفاده عراق از سلاح‌‏های شیمیایی، همراه با اظهار تأسف دبیرکل از کاربرد سلاح‌‏های شیمیایی، به شورای امنیت تسلیم شد.

3/2/1363
حمله به نفتكش‌های ايران

 6/2/1363
شهادت حجت الاسلام و المسلمین مهدی شاه آبادی

7/2/1363
سفر طه ياسين رمضان به مسكو

5/3/1363
بمباران و موشک باران تهران، کرمانشاه، قم، قزوین، ایلام، گیلان غرب، پیرانشهر، اراک، بانه، مریوان.

11/3/1363
تصویب قطعنامه ۵۵۲، در جلسه ۲۵۴۶ شورای امنیت سازمان ملل متحد، درباره ضرورت احترام کشورها به حقوق کشتیرانی و محکوم کردن حمله به کشتی‌ها و درخواست توقف آن، ولی از ذکر نام عراق به عنوان آغازگر و ادامه دهنده جنگ نفت‌کش‌ها پرهیز کرد و به همین علت جمهوری اسلامی ایران آن را بی‌اعتبار دانست.

15/3/1363
شورای امنیت تصمیم و اقدامات دبیرکل را تأیید و تنفیذ کرد.

19/3/1363
دبیر کل با ارسال پیامی برای رؤسای جمهوری ایران و عراق خواستار توقف حملات نظامی به مناطق مسکونی و غیرنظامی شده و درخواست نموده است که در آینده از شروع نمودن این گونه حملات نظامی عمدی خودداری ورزند.

20/3/1363
ایران و عراق تقاضای دبیرکل مبنی بر خودداری از حمله به مناطق مسکونی را پذیرفتند. عراق این تعهد را مشروط بر عدم تمرکز نیرو‏های ایرانی در مراکز مسکونی کرد.

22/3/1363
تعهد دو دولت مبنی بر خودداری از حمله به مناطق مسکونی به اجرا درآمد.

24/3/1363
دبیرکل تصمیم خود را مبنی بر اعزام دو هیأت به ایران و عراق و استقرار آنها به منظور بررسی اتهام نقض توافق عدم حمله به مناطق مسکونی و غیرنظامی را به شورای امنیت اطلاع داد.

31/3/1363
افراد هیأت "الف" سازمان ملل متحد در بغداد مستقر شدند.

 5/4/1363
-افراد هیأت "ب" سازمان ملل متحد در تهران مستقر شدند.
-دبیرکل با ارسال دو یادداشت جداگانه از هر دو طرف خواست که از کمیته بین المللی صلیب سرخ برای اجرای کنوانسیون ژنو در مورد اسرای جنگی پشتیبانی نمایند و به عنوان قدرت‌‏های محافظ به اسرای جنگی در ایران و عراق خدمت نمایند.

8/4/1363
دبیرکل با ارسال دو نامه، از ایران و عراق خواست تا از تمرکز نیرو‏های نظامی در مناطق مسکونی خودداری کنند و تعهد و پایبندی جدی خودرا به عدم کاربرد سلاح شیمیایی ابراز دارند.

 19/4/1363
اعلام حمایت دوباره کویت از عراق در جنگ، در دیدار معاون نخست وزیر کویت، از لندن.

26/6/1363
گروه بازرسی مستقر در بغداد، در بررسی شکایت عراق مبنی بر حمله ایران به مناطق مسکونی گزارش داد که هیچ حمله تعمدی از سوی ایران صورت نگرفته است.

25/7/1363
عمليات متوسط عاشورا 25/7/63 در منطقه عمومی ايلام ميمك به فرماندهی سپاه يا اباعبدالله(ع).

27/8/1363
-شهادت مهدی زین الدین، از فرماندهان سپاه.

5/9/1363
-برقراری دوباره روابط دیپلماتیک میان آمریکا و عراق، پس از ۱۷ سال وقفه.

10/10/1363
براساس قطعنامه 522، ‏دبیرکل گزارشی در مورد حمله کشتی‏های تجاری در خلیج فارس به شورای امنیت تسلیم کرد.

21/10/1363
هیأت سازمان ملل از اردوگاه‏های اسرای جنگی در عراق بازدید کرد.

28/10/1363
هیأت سازمان ملل از اردوگاه‏های اسرای جنگی در ایران بازدید کرد.

3/12/1363
گزارش هیأت سازمان ملل متحد در خصوص بازدید از اردوگاه‏های اسرای جنگی حاکی است که در هیچ یک از دو کشور اسرای جنگی مورد آن چنان بدرفتاری که اتهام آن مطرح می‌‏گردد نشده اند، منتشر شد.

14/12/1363
بیانیه رئیس شورای امنیت حاکی از ابراز نگرانی در زمینه حملات طرفین به مناطق مسکونی یکدیگر صادر شد. وی از دولت‏‌های ایران و عراق خواست که تعهدات خود به دبیرکل مبنی بر اجتناب از حمله بر مناطق مسکونی عمل کنند.

18/12/1363
دبیرکل طی پیامی به رؤسای جمهوری اسلامی ایران و عراق از هر دو طرف خواست تا توافق 12 ژوئن 1984 پیرامون عدمحمله به مناطق مسکونی را محترم شمارند.

20/12/1363
عمليات گسترده بدر 20/12/63 در منطقه عمومي بصره-ميسان هورالهويزه-دجله به فرماندهی سپاه يا فاطمه‌الزهرا(ع) عملیات بدر: این عملیات با هدف تکمیل عملیات خیبر انجام گردید. ‏اما با توجه به بسته بودن خطوط دشمن در شلمچه و طلائیه، ‏نیروهای سپاه که مجری عملیات بودند تنها می‏توانستند به عبور از عرض هور الهویزه متکی باشند. ‏دشمن پس از عملیات خیبر استحکامات فراوانی در غرب هور ایجاد کرده بود که مهمترینشان دژ دشمن در امتداد بزرگراه بصره-العماره و جاده پد خندق بود و عراقی ها بخصوص روی این جاده برای نفوذ در عمق هور خیلی حساب می‏‌کردند. ‏
عملیات طبق برنامه آغاز و در بعضی از محورها خطوط دشمن چنان با سرعت در هم کوبیده شد که رزمندگان ایرانی توانستند خود را به غرب رودخانه دجله رسانده و بخشی از بزرگراه را تصرف کنند. ‏اما به علت عدم اجرای کامل پیشروی توسط همه محورها، ‏نیروهای عراقی توانستند فشار خود را بر روی نیروهای مستقر در غرب دجله متمرکز کرده و بتدریج آنها را مجبور به عقب نشینی نمایند. ‏
در این عملیات هم تعدادی از فرماندهان معروف سپاه نظیر حاج عباس کریمی (فرمانده لشکر ۲۷ محمد رسول الله) و مهدی باکری (فرمانده لشکر عاشورا) در نبردهای غرب دجله به شهادت رسیدند. ‏در بین شهدای این عملیات نام سعید طوقانی (پهلوان نوجوان کشور در ورزش زورخانه ای) هم دیده می‏شود که حضور او در جبهه ها وزنه روحی بالایی برای رزمندگان به حساب می‏آمد. ‏
البته نیروهای ایران بیشتر مواضع دشمن در هور از جمله جاده پد خندق را تصرف کرده و نیروهای عراقی را به حاشیه غربی آن راندند. ‏
پس از این عملیات، ‏نیروهای ایران دیگر عملیات بزرگی در منطقه هور الهویزه انجام ندادند اما با اجرای چند عملیات محدود نظیر عملیات های قدس ۱ و ۲، ‏قدس ۴ و ۵ و عاشورای ۴، ‏در طول سال ۶۴، ‏سعی کردند کنترل خود را بر منطقه هور الهویزه قطعی نمایند. ‏

 23/12/1363
-به تلافی حمله‌‏های وحشیانه هوایی به مناطق مسکونی شهر‏های ایران، بانک رافدین عراق (دومین بانک بزرگ خاورمیانه) هدف موشک ایران قرار گرفت.
-شهادت حاج عباس کریمی، فرمانده لشکر ۲۷ محمد رسول الله (ص)، در عملیات بدر.

24/12/1363
-همزمان با حمله هوایی جنگنده‌‏های عراقی، انفجار بمب کار گذاشته شده به دست سازمان مجاهدین خلق در محل برگزاری نماز جمعه تهران، به شهادت و زخمی شدن گروهی از نمازگزاران انجامید.
-شورای امنیت در بیانیه‏ای خواستار اجرای توافق عدم حمله به مناطق مسکونی و نیز یافتن راه حلی مسالمت آمیز جهت پایان دادن درگیری شد.

27/12/1363
-دبیر کل در نیویورک با معاون وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و وزیر خارجه عراق ملاقات و طرح هشت ماده‏ای خود را به منظور یافتن راهی جهت خاتمه بخشیدن به درگیری به آنان عرضه کرد امور دبیر کل از تهران و بغداد دیدار کرد.
-اخطار اداره مراقبت پرواز عراق (نوتام)، با اعلامیه ۹۰۱۶، به هواپیما‏هایی که بر فراز خاک جمهوری اسلامی ایران پرواز می‌کنند.
-بمباران هوایی شهر‏های همدان و کرمانشاه و تبریز، به دست ارتش عراق. ‏

 29/12/1363
حمله هوایی عراق به نهاوند، تویسرکان، قزوین، زنجان، تبریز، اراک، دزفول، ارومیه، اسلام آباد، کرمانشاه، گیلان غرب، همدان.